Organik maddelerin floemde taşınması “basınç akış teorisi” ile açıklanmaktadır. Basınç akış teorisini kısaca özetlemek gerekirse şöyle açıklayabiliriz;
Yapraklardaki özümleme parankimasının hücrelerine kaynak hücreler denilmektedir. Kaynak hücreler fotosentez sonucu glikoz üretmektedir. Bu glikoz, difüzyon ve aktif taşıma ile soymuk borularına gider. Bu olaylar sonucunda soymuk borusunun osmotik basıncı artmaktadır. Soymuk boruları osmoz ile odun borularına su çekmeye başlar. Böylece hidrostatik basınç artar. Bu basınç sayesinde glikoz, gövde, meyve ve köklerdeki havuz hücrelerine taşınmaktadır. Soymuk borularındaki su molekülleri osmoz yardımıyla odun borularına geri döner. Glikoz havuz hücrelerde, nişasta, maltoz veya sakkaroza dönüştürülür.
Şimdi ise sizlere basınç akış teorisi hakkında daha detaylı bilgileri maddeler halinde sıralayacağız.
Basınç Akış Teorisi


  • Kaynak hücrelerinden ya da arkadaş hücrelerinden kalburlu borular içine glikoz yüklenir. Bu durum kalburlu borularda ozmotik basıncın artmasına neden olur. Bunun sonucunda ksilemle kalburlu borular arasında derişim farkı ortaya çıkar ve su ozmozla ksilemden kalburlu borulara doğru girmeye başlar.
  • Kalburlu borulara su girişi ile hidrostatik basınç oluşur. Böylece floem öz suyu, kalburlu borular boyunca bir hücreden diğerine geçmeye zorlanır.
  • Kalburlu borulardaki glikozlar derişim farkına bağlı olarak pasif ya da aktif taşımayla kök hücreleri gibi havuzlara boşaltılır ve kalburlu borulardaki glikoz derişimi azalır.
  • Glikoz derişiminin azalması ile su, kalburlu borulardan çıkarak ksileme geçer ve yukarı taşınır.


Bir glikoz havuzu, glikozu çoğunlukla o havuza en yakın kaynaktan alır.
Floemin taşıdığı maddeleri havuza boşaltması bitki türüne ve organın tipine bağlıdır. Havuzdaki serbest glikoz konsantrasyonu, mekanizmaya bağlı olmaksızın kalburlu borununkinden daha düşüktür. Çünkü glikoz ya havuz hücrelerinin büyüme ve metabolizması sırasında tüketilir ya da nişasta gibi suda çözünmeyen polimerlere dönüştürülür.