Pürin, heterosiklik (halka içi atomlarından en az biri hetero-atom [O, N, S) olan halkalı bileşiklerdir), aromatik bir organik bileşiktir. Birbirleriyle kaynaşmış imidazol ve pirimidin halkalarından oluşmaktadır. Pürinlerin türevleri genel olarak “pürinler” olarak adlandırılmaktadır. Pürin ve pirimidin azotlu bazlar arasında yeralan 2 gruptur.
- Formülleri : C5H4N4
- IUPAC numaraları : 9H – purine
- Erime noktaları : 214 °C
- Molar kütleleri : 120,11 gram/mol
- Yoğunlukları : 1,22 gram/cm³
- PubChem Bileşik Kimlik Numaraları : 1044
Pirimidin, genel olarak nükleik asitler yapısında yada bazı koenzimler ile vitaminlerin yapısı içerisinde bulunan azotlu aromatik bazların genel adıdır.
- Formülleri : C4H4N2
- Erime noktaları : 20 °C
- IUPAC numaraları : Pyrimidine
- Molar kütleleri : 80,088 g/mol
- Kaynama noktaları : 123 °C
- Yoğunlukları : 1,02 g/cm³
Pürin Bazları Nelerdir?
Adenin (A) ve Guanin (G) bazları pürin bazlarıdır.
ADENİN
Toplam iki adet olan pürin bazlarından biri olan adenin, DNA (deoksiriboz nükleik asit) ve RNA (ribo nükleik asit)‘lardanükleotitlerin yapısı içerisinde bulunmaktadır.
Adenin DNA (deoksiriboz nükleik asit)‘da timine, RNA (ribo nükleik asit)‘da urasile hidrojen bağı ile bağlanmaktadır. Bu sayede nükleik asitlerin birbirine bağlayarak bulunduğu nükleik asiti sabitleştirir.
- Formülleri : C5H5N5
- Molar kütleleri : 135,13 gram/mol
- IUPAC numaraları : 9H-purin-6-amine
- Erime noktaları : 360 °C
- Yoğunlukları : 1,6 g/cm³
- ChEBI Kimlikleri : 16708
GUANİN
DNA (deoksiriboz nükleik asit) ve RNA (ribo nükleik asit)‘lerinnükleik asitlerinde bulunan azotlu bazlardan biridir. C5H5N5O formullü bir pürin türevi olan guanin, Watson-Crick baz eşleşmesinde sitozin ile 3’lü hidrojen bağı kurar.
- Formülleri : C5H5N5O
- Molar kütleleri : 151,13 gram/mol
- IUPAC numaraları : 2- amino – 1H – purin – 6 (9H) – one
- Erime noktaları : 360 °C
- Yoğunlukları : 2,2 g/cm³
- ChEBI Kimlikleri : 16235
Pürimidin Bazları Nelerdir?
Timin (T) ve Sitozin (C) bazları ise pirimidindir. RNA’nın yapısı içerisinde bulunan Urasil (U)’de pirimidin bazıdır. Toplamda üç tanedir.
TİMİN
Timin, DNA (deoksiriboz nükleik asit)‘deki nükleik asitler yapısıiçerisinde yer azotlu bazlardan bir tanesidir. Adenin ile birleşerek baz çifti oluşturabilmektedirler. Adenin ile aralarında 2 tane zayıf hidrojen bağı bulunmaktadır. Timin, deoksiriboz ile birleşince bir nükleosit olan timidin’i oluşturur.
- Formülleri : C5H6N2O2
- Molar kütleleri : 126,1133 gram/mol
- Yoğunlukları : 1 , 23 gram/cm³
- ChEBI Kimlikleri no : 17821
- ChemSpider Kimlikleri no : 1103
- PubChem Bileşik Kimlik Numaraları no : 1135
SİTOZİN
Sitozinde diğer azotlu bazlar gibi DNA ve RNA’nın yapısı içerisinde yer almaktadır. Kimyasal formülleri Câ‚„-Hâ‚…-N₃-O’ dur. Bir heterosiklik aromatik halka ve iki substituentten oluşan bir pirimidin türevini oluşturmaktadır.
- Formülleri : C4H5N3O
- Molar kütleleri : 111,1 gram / mol
- Yoğunlukları : 1,55 gram / cm³
- ChEBI Kimlikleri no : 16040
- ChemSpider Kimlikleri no: 577
- PubChem Bileşik Kimlik Numaraları no : 597
URASİL
Urasil azotlu bazın diğer azotlu bazlardan farkı yalnızca RNA‘da bulunmasıdır. Üç pirimidin bazından biridir. DNA‘da urasil yerine timin bazı kullanılmaktadır. Urasil bazı tıpkı timin bazı gibi adenin ile iki hidrojen bağı kullanarak baz çifti oluşturabilmektedir.
- Formülleri : C4H4N2O2
- Molar kütleleri : 112,0868 gram/mol
- IUPAC numaraları : Pyrimidine-2,4 ( 1H,3H ) – dione
- Erime noktaları : 335 °C
- Yoğunlukları : 1,32 gram/cm³
- İçinde çözündükleri madde : Su