Spermatogenez erkeklerde sperm üretimi olarak tanımlanabilir. Erkeklerde üreme hücreleri olan spermler testiste direkt üretilmezler. Erkeklerde spermatogenez olayında meydana gelen işlemleri sırasıyla ve kısaca analtmak gerekirse şu şekilde olur;


  • Seminifer tüpçüklerindeki sperm ana hücreleri 2n kromozomludur. Bu hücrelere spermatogonyum denir.
  • Erginliğe erişmemiş erkek bireylerde spermatogonyumlar mitozla çoğalır.
  • Ergenliğe ulaşan erkeklerde mitozla spermatogonyumların oluşumu devam eder.
  • Spermatogonyumlar belli bir büyüklüğe erişip geliştiklerinde mayoza hazır hâle gelir.
  • Bu hücrelere birincil spermatosit denir. 2n kromozomlu spermatositlerden Mayoz I’in sonunda n kromozomlu iki hücre oluşur.
  • Bu hücrelere ikincil spermatosit adı verilir.
  • İkincil spermatositlerden Mayoz II’in sonunda n kromozomlu dört tane spermatit oluşur.
  • Spermatogenez sırasında oluşan eşit büyüklükteki sağlıklı spermatit hücreleri eşit miktarda sitoplazma ve genetik materyal içerir.
  • Gelişmekte olan spermatitler seminifer tüpçüklerini terk ederek depo edilmek üzere epididimis kanallarına geçer.
  • Spermatitler epididimis kanallarında yaklaşık 20 gün bekledikten sonra farklılaşarak hareket ve döllenme yeteneği kazanır sperm adını alır.
  • Seminifer tüpçüklerindeki sertoli hücreleri spermlerin beslenmesini ve korunmasını sağlar.
  • Tüpçüklerin arasında, testosteron hormonu salgılayan leyding hücreleri bulunur.
  • Bu tüpçüklerde ayrıca spermatogenezin farklı aşamalarındaki spermatogonik hücreler yer alır.
  • Olgunlaşan spermler epididimisten vas deferense geçer. Vas deferens kanalı idrar kesesi üzerinden dolanarak spermlerin üretraya taşınmasını sağlar. Spermler üretradan dışarı atılabilir

İnsanların erkek üreme hücresi olan spermin baş kısmında n =23 kromozomlu çekirdek bulunur. Başın uç kısmında içinde sindirim enzimleri bulunan akrozom yer alır. Akrozomun sahip olduğu sindirim enzimleri, yumurta zarının eritilmesinde görev alır.

Spermin orta bölümünde bol miktarda mitokondri bulunur. Mitokondrilerin ürettiği ATP enerjisi, kamçının yapısında bulunan mikrotübüller tarafından kullanılarak hareket etmeleri sağlanır. Kamçının dalgalı hareketleri sayesinde spermler sıvı ortamda yüzebilir ve yumurtaya doğru hareket eder.