Aldosteron, adrenal bezlerin dış bölümünde (korteks) üretilen , böbreklerin üzerinde oturan bir hormondur . Kan basıncının düzenlenmesinde esasen böbrek ve kolon gibi organlara kan dolaşımına yeniden emilen tuz (sodyum) miktarını ve idrarda bulunan potasyum adı verilen başka bir tuz miktarını arttırarak merkezi bir rol oynar . Aldosteron suyun sodyum ile birlikte yeniden emilimine neden olur; bu kan hacmini ve dolayısıyla kan basıncını arttırır. Dolayısıyla, aldosteron dolaylı olarak elektrolitlerin (sodyum, potasyum ve hidrojen) kan seviyelerini düzenler ve kan pH’sının korunmasına yardımcı olur.
Aldosteron nasıl kontrol edilir? Aldosteron ne işe yarar?
Aldosteron, renin- anjiyotensin- aldosteron sistemini oluşturan bağlantılı hormonlardan oluşan bir grubun parçasıdır . Bu sistemin faaliyete geçirilmesi, kan hacminin kaybedilmesi veya kan basıncında düşüş (örneğin kanamadan dolayı) veya plazma sodyum konsantrasyonundaki düşüşün ardından böbreklere kan akışında azalma olduğunda oluşur. Renin, bir dizi kimyasal reaksiyona götüren ve anjiyotensin II üretimi ile sonuçlanan bir enzimdir, bu da aldosteron salınımını uyarır. Aldosteron, tuz ve suyun böbrekten kan dolaşımına yeniden emilimine neden olur, böylece kan hacmini arttırır, tuz seviyelerini ve kan basıncını düzeltir. Tuz seviyeleri ve kan basıncı düzeltildikten ve vücut rehidre olduğunda, kan akışındaki renin düzeyi düşer ve bu nedenle kandaki aldosteron miktarı da düşer, bu da idrarda daha fazla su atıldığı anlamına gelir. Renin-anjiyotensin -aldosterone sistemi negatif bir geri besleme sisteminin bir örneğidir.
Aldosteron salgısının diğer iki ana düzenleyicisi , ön pituiter tarafından salgılanan plazma potasyum konsantrasyonunda ve adrenokortikotropik hormondaki ( ACTH ), hem pozitif hem de negatif geri bildirim mekanizmaları yoluyla bu iki seviyedeki değişikliklerin boyutuna bağlı olarak artmaktadır düzenleyiciler.
Çok fazla aldosteronum varsa ne olacak?
Yüksek aldosteron düzeylerinin en yaygın nedeni, çoğunlukla küçük bir benign adrenal tümörden ( primer hiperaldosteronizm ) fazla üretimdir . Semptomlar yüksek kan basıncını, düşük kan potasyumu seviyelerini, kan hacminde anormal bir artışı ve bazen de kan, asit salınımını artırmada aldosteronun etkisiyle dolaylı olarak alkaliye dönüşmesini içerir.
Çok az aldosteronum varsa ne olacak?
Aldosteron seviyelerinin düşük olduğu iki durum vardır.
Gelen Addison hastalığı, düşük kan basıncı, letarji ile sonuçlanan, adrenal fonksiyon, bir genel kayıp ve kanda potasyum düzeylerinde bir artış (daha detaylı bilgi için Addison hastalığı makaleye bakınız) mevcuttur.
Aldosteron üretiminde son adımlardan aldosteron sentazı adı verilen bir enzim sorumludur. Nadiren, genin aldosteron sentezini kodlayan bir mutasyon , düşük veya yoksun aldosteron üretimine (aldosteron sentaz eksikliği) neden olabilir. Bu nadir görülen genetik rahatsızlıkla belirtiler Addison hastalığınınkine benzer ancak hafiftir.