Tiroit bezinin üzerinde ikisi üstte, ikisi altta gömülmüş bezelye şeklinde dört küçük bezdir. Paratiroid bezinden, özel hücreler aracılığıyla kana parathormon hormonu salgılanmaktadır.
Parathormon

Kemiklerden kana kalsiyum ve fosfat geçişini düzenler. Böbreklerden ve bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır.
Bu hormonun eksikliğinde kandaki kalsiyum kemiklere geçer. Kanda kalsiyum miktarı düşer. Bu durumlarda kaslarda şiddetli kasılmalar görülür. Buna tetani hastalığı denir.
Parathormon aşırı salgılanırsa kanda kalsiyum artar. İskelet zayıflar, kaslar uyartılara çok yavaş cevap verir. Böbrek taşları oluşur. Ayrıca kemiklerde meydana gelen uzun süreli kalsiyum eksikliği;
Raşitizm, osteomalazi gibi kemiklerin bozuk gelişimi veya kemik yumuşaması gibi hastalıklara yol açar.
Örnek Soru:
Aşağıda verilen hormonlardan hangisinin eksikliğinde, kemiklerde fazla kalsiyum birikebilir?
A) Paratiroit bezinden salgılanan parathormon
B) Böbrek üstü bezlerinin kabuk kısmından kana verilen
kortizol
C) Tiroit bezinden salgılanan tiroksin
D) Eşey bezlerinden salgılanan üreme hormonları
E) Böbrek üstü bezinin öz kısmından salgılanan adrenalin
Çözüm:
Paratiroit bezinden salgılanan paraşormon, kemiklerden kana kalsiyum geçişini sağlar. Bu nedenle paraşormonun eksikliğine kalsiyum kemiklerde birikir ve kemik sertliği oluşur.
Böbrek üstü bezlerinden salgılanan kortizol ve adrenalin farklı şekillerde de olsa kan şekerinin artmasını sağlarlar.
Tiroit bezinden salgılanan tiroksin genel metabolizmayı hızlandırır. Bu nedenle kemikte kalsiyum birikmesine neden olmaz.
Eşey bezlerinden salgılanan üreme hormonlarının kemik ve kandaki kalsiyum miktarlarına bir etkisi yoktur.
Cevap A