Damarların isimlendirilmesi daima kalbe göre yapılır. Üç tip damar vardır. Kalpten çıkan damarlara atardamar, kalbe kan getiren damarlara ise toplardamar denir. Atar damarlarla, toplar damarları birbirine bağlayan damarlara ise kılcal damarlar adı verilir
Atardamarlar

Kalpten pompalanan kanı vücuda dağıtan damarlardır. Akciğer atar damarı hariç temiz kan taşırlar. Bu damarlardaki kanın hareketi kalbin itme kuvvetiyle sağlanır.


Atar damarların duvarında üç tabaka bulunur. En dıştaki tabaka lifli bağ doku, orta kısımda kuvvetli düz kaslardan oluşmuş bir tabaka vardır. Atar damarların çoğunda bu düz kas tabakasında elastik lifler yer alır. Bu elastik tabaka, karıncıkların kasılması ile oluşan basınca karşı damarların dayanmasını ve kanın atar damar içinde ilerlemesini sağlar.
Atar damarın en iç yüzeyi tek sıralı yassı epitelden oluşmuş bir tabaka ile örtülüdür. Endotel denilen bu tabaka, damarın iç yüzeyini pürüzsüz kılarak, kanın damar içerisinde kolayca hareket etmesini sağlar.
Toplardamarlar

Vücutta toplanan kanı kalbe getiren damarlardır. Akciğer toplar damarı hariç kirli kan taşırlar. Bu damarlarda kanın hareketi, kalbin geri emme basıncı, iskelet ve düz kasların kasılması ve nefes alma sırasında göğüs boşluğundaki basınç değişimiyle sağlanır.
Vücudun alt kısmından gelen toplar damarlarda kanın geriye akmasını engelleyen kapakçıklar bulunur.
Toplar damarların duvarı da atar damarlarda olduğu gibi üç tabakadan meydana gelir. Yalnız atar damarlardan farklı olarak, dış tabakada bağ doku lifleri az, düz kas tabakasında ise hiç lif yoktur. Çapları atar damarlardan fazla olduğu için daha çok kan taşırlar.
Kılcal Damarlar

Tek katlı yassı epitel dokudan (endotel) meydana gelmiştir. Doku hücreleri ile kan arasında madde alış verişinin yapıldığı yerlerdir.

Kan damarları aslında 6 çeşittir. Ancak biyoloji kaynaklarında toplardamar, atar damar ve kılcar damar olarak üç başlık altında ele alınmaktadır. Peki diğer kan damarları nelerdir?

  1. Atardamar (arter)
  2. Aort atardamar
  3. Toplardamar (Venler)
  4. Venüler (toplardamarcık)
  5. Atardamarcıklar
  6. Kılcal Damarlar

Toplardamar Görevleri


  • Vücut içerisinde toplanan kanı kalbe taşırmak.
  • Karbondioksit açısından oldukça zengin kan taşımaktadırlar. (akciğer toplardamarları hariç)
  • Vücudun alt kısmındaki toplar damarlarda kanın geri dönüşünü engelleyen tek yönde açılan kapakçıklar bulunur.

Atardamar Görevleri


  • Hücrelere oksijen ve besin taşınmasında görev almaktadır.
  • Karbondioksit ve atık ürünlerin taşınmasında görev alır.
  • pH düzeyinin düzenlenmesinde rol almaktadır.
  • Plazma, protein ve immün sistem akışkanlınğının sağlanmasında önemli bir üstlenmektedir.