Abiyotik faktörler, ekosistemdeki canlı olmayan fiziksel ve kimyasal elementleri ifade eder. Abiyotik kaynaklar genellikle litosfer, atmosfer ve hidrosferden elde edilir. Abiyotik faktörlere örnek su, hava, toprak, güneş ışığı ve minerallerdir.
Biyotik faktörler, ekosistemde yaşayan veya bir zamanlar yaşayan organizmalardır. Bunlar biyosferden elde edilirler ve üreyebilirler. Biyotik faktörlere örnek olarak hayvanlar, kuşlar, bitkiler, mantarlar ve diğer benzer organizmalar verilebilir.
Biyotik ve Abiyotik Faktörler Nelerdir?
Biyotik bileşenler, bir ekosistemde canlı organizmalardır. Bir biyotik faktör, ekosisteminde başka bir organizmayı etkileyen canlı bir organizmadır. Örnekler, organizmanın yiyecek olarak tükettiği bitkiler ve hayvanlar ile organizmayı tüketen hayvanlardır.
Abiyotik ve biyotik faktörlerin kapsamı, tüm biyosfer boyunca veya tüm ekosistemlerin küresel toplamı boyunca uzanır. Bu faktörler, bir türün içindeki bir birey için, topluluğunda veya bütün bir nüfusta alakalı olabilir. Örneğin hastalık, bir bireyin ve toplumun hayatta kalmasını etkileyen biyotik bir faktördür . Sıcaklık abiyotik bir faktördür ve aynı önemdedir.
Bazı faktörler, tüm bir ekosistem için daha fazla alakalıdır. Abiyotik ve biyotik faktörler, bir sistem oluşturmak için ya da daha doğrusu, bir birim olarak kabul edilen yaşayan ve canlı olmayan bir topluluk anlamına gelen bir ekosistem oluştururlar. Bu durumda, abiyotik faktörler, toprak ve su pH’ına, mevcut besin türlerine ve hatta günün uzunluğuna kadar uzanır. Böyle varlığı gibi biyotik faktörler ototroflardan ya gibi kendinden besleyici organizmaların bitkiler ve tüketicilerin çeşitlilik de bütün bir ekosistemi etkiler.
Abiyotik ve Biyotik Faktörleri Etkileyen Faktörler
Abiyotik faktörler organizmaların hayatta kalma ve üreme yeteneklerini etkiler. Abiyotik sınırlayıcı faktörler popülasyonların büyümesini sınırlar. Bir ortamda var olabilecek organizmaların çeşitlerini ve sayısını belirlemeye yardımcı olurlar .
Biyotik faktörler, bir çevrede organizmaları doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen canlılardır. Bu, organizmaların kendileri, diğer organizmalar, canlılar arasındaki etkileşimler ve hatta atıkları dahildir. Diğer biyotik faktörler parazitizm, hastalık ve predasyon (bir hayvanın başka bir canlı yeme davranışı) içermektedir.
Biyotik ve Abiyotik Faktörlere Örnekler
Abiyotik ve biyotik faktörlerin önemi birbirleriyle olan etkileşiminde bulunur. Bir topluluk ya da bir ekosistem hayatta kalabilmek için doğru etkileşimlerin gerçekleşmesi gerekir.
Basit bir örnek bitkilerde abiyotik etkileşim olacaktır. Bitkiler büyümek için su, güneş ışığı ve karbondioksit gerekir. Biyotik etkileşim, bitkiler, fotosentez adı verilen bir süreçle kendi beslenmelerini oluşturmak için su, güneş ışığı ve karbon dioksit kullanıyor.
Daha büyük ölçekte abiyotik etkileşimler, iklim ve mevsimsellik gibi kalıpları ifade eder. Sıcaklık, nem ve mevsimlerin varlığı veya yokluğu gibi faktörler ekosistemi etkiler. Örneğin, bazı ekosistemler çok soğuk karlı kışlar yaşarlar. Bu ekosistem içindeki bir tilki gibi bir hayvan, bu abiyotik faktörlere , kışın kalın, beyaz renkte bir kat vererek uyum sağlar .
Bakteriler ve mantarlar gibi ayrıştırıcılar böyle bir ölçekte biyotik etkileşimlere örnektir. Ayrıştırıcılar ölü organizmaları parçalayarak işlev görürler. Bu işlem organizmaların temel bileşenlerini toprağa getirir ve bu ekosistem içinde yeniden kullanılması için izin verir.