Kifoz Nedir?
Kaburgaların bağlı olduğu omurga bölümünde dışa doğru 20-50 derecelik doğal bir eğim vardır. Kifoz hastalığında ise bu eğim daha fazladır. Eğimin fazla oluşu ile birlikte kambur bir duruş ortaya çıkar. Kifoz (kamburluk) duruş bozukluklarından kaynaklanabileceği gibi, bazı kas ve kemik sorunlarının belirtisi de olabilir. Cerrahi müdahale gerektiren vaka sayısı azdır.
Kifoz Belirtileri
Kifoz, öne doğru olan eğikliğin yanında aşağıdaki belirtilere de yol açabilir:
Hafif veya şiddetli sırt ağrısı
Boy uzunluğunun azalması
Dik durmada zorluk; günün ilerleyen zamanlarında zorluk derecesinin artması
Kas yorgunluğu
Omurgada aşırı hassasiyet
Bu belirtiler birçok vakada ilerleme göstermez veya çok yavaş ilerler. Ancak bazı şiddetli vakalarda bu belirtiler hızlanabileceği gibi, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
His kaybı
Vücut direncinin ve kuvvetinin kırılması
İdrar kaçırma, büyük tuvalet kontrolünü kaybetme
Bazı nadir vakalarda göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp yetmezliği gibi kaburgaların çevrelediği organlarda görülen sorunlar
Kifoz Neden Olur?
1) Duruş Bozukluğu
Ayakta iken veya otururken dik durmamak geçici kifoza yol açabilir. Bu tür kifoz, duruşa dikkat edilince veya uzanınca hemen kaybolur çünkü çoğu zaman omurlarda veya kaslarda geri dönülmez hasara yol açmaz.
Ancak sandalyede geriye sarkarak oturmak, ağır sırt çantası taşımak, ders çalışırken sürekli öne doğru eğilmek vb. etkenler omurları destekleyen kas ve bağların kalıcı olarak gerilmesine yol açarsa, tedavi gerektiren kifoza neden olabilir.
2) Omur Şekillerinin Sorunlu Olması
Scheuermann kifozu adı verilen hastalıkta omurlar doğal dikdörtgen şeklinde olmamakta, üçgene yakın şekillenmektedir. Bu hatalı omur gelişiminin neden kaynaklandığı tam olarak bilinmiyor; ancak omurlara ulaşan kan dolaşımındaki bozukluktan kaynaklanabileceği üzerinde duruluyor.
3) Ana Rahmindeki Hatalı Gelişim
Bebek omurları ana rahmindeki gelişim sürecinde kifoza uğrayabilir. Birçok vakada iki veya daha fazla omur kaynamakta ve hareket kabiliyetini sınırlanmaktadır. Kifoz olan bireyin yakın akrabalarında kifoz görülmesi riskinin daha büyük olduğu hesaba katılınca, bu durumun genetik olabileceği düşünülüyor.
4) Bazı Hastalıklar
Aşağıdaki hastalıklar kifoza yol açabilir:
Osteoporoz: Kemiklerin daha zayıf ve kırılgan hale gelmesi, kemik erimesi
Spondiloz: Omurgadaki aşınma durumu, yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkabilir veya ilerleyebilir
Spina Bifida: Omurganın ortasında boşluğa yol açan doğum defekti, ayrık omurga
Paget Hastalığı: Yeni kemik gelişimini kesintiye uğratan ve kemiklerin zayıflamasına yol açan bir hastalık
Nörofibromatoz: Sinir çevrelerinde tümör oluşumuna neden olan hastalık
Kas Distrofisi: Kas kuvvetinde ilerleyici özellik gösteren zayıflık
Tüberküloz: Bir tür bakteriyel akciğer iltihabı
Darbe almak, omurga ameliyatlarının yan etkiler doğurması gibi faktörler de kifoza yol açabilir. Omurgada ortaya çıkan veya vücudun başka bir yerinde ortaya çıkmış olmasına rağmen omur***a sirayet eden kanser türleri de kifoza yol açabilir.
Kifoz Tedavisi
Kifoza iyi gelen tedaviler şunlardır:
1) Doğru Duruş (Uygun Postür)
Otururken, yürürken, ayakta dururken, müzik aleti kullanırken, bilgisayar karşısında iken, eşya kaldırırken veya taşırken; kısacası her pozisyon veya hareket için uygun olan duruş (postür) yakalanmalıdır.
2) Egzersiz
Aşağıdaki egzersizler, birçok kifoz vakasında başka bir tedaviye gerek bırakmamaktadır:
Y Hareketi: Yüz üstü uzanın. Arkadan bakan birine göre “Y” şeklini alacak şekilde kollarınızı açın. Kollarınızı olabildiğince yukarı doğru kaldırın. Omuzlarınız yükselmesin.
T Hareketi: Yüz üstü uzanın. Kollarını yana açarak T şeklini alın. Kollarınızı olabildiğince yukarı kaldırarak 10 saniye bekleyin. Omuzlarınız yükselmesin. Egzersizi ilerleterek süreyi 60 saniyeye çıkarın.
Brugger Egzersizi: Bir sandalyenin ucuna dik pozisyonda oturun. Kollarınızı hafifçe geriye alarak avuç içinizi dışa bakacak şekilde çevirin. Kürek kemiklerinizi bitiştirin, aşağı doğru indirin.
Top Kullanın: Yere büyükçe bir top bırakın. Kalçanız yere temas etmeden sırt üstü topun üzerine uzanın. Top kaburgalarınızın altına, üst sırtınıza denk gelsin. Başınızı desteklemek için ellerinizi ensenizde birleştirebilirsiniz. Bu pozisyonda 30 saniye bekleyin.
3) Kifoz Korsesi
Kifoz korsesi özellikle Scheuermann hastalığında sık önerilen bir tedavi yöntemidir. Kifoz (kamburluk) korsesi, duruş bozukluğundan kaynaklanan kifoz için önerilmez. İlerleyici vakaları durdurarak cerrahi müdahalenin önüne geçebilir, ağrının azalmasını sağlayabilir.
Hafif kifoz vakalarında ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesiciler de sırt ağrısının kaybolması için kullanılabilir.
4) Cerrahi Müdahale
Aşağıdaki kifoz vakalarında cerrahi müdahale gerekli olabilir:
Kamburluk çok belirgin olduysa
Ağrı kesici ile kontrol altında alınamayan kalıcı ağrı varsa
Nefes darlığı veya sinirsel problemler baş gösterdiyse
Ameliyat olmaması durumunda kifoz hızla ilerleyecekse
Ameliyat esnasında sırtta açılan küçük kesiler açılarak metal çubuk, vida, kanca yardımı ile eğim düzeltilir. Kemik greftler kullanılarak omurga yerine kaynatılır.