Görme Tanısı ve Sınıflandırma


Görme Özrünün Algılanması: Araştırmalara göre, çocuğun görmesinin gelişmesi doğum sonrası devam etmektedir. Kullanılabilir düzeye gelebilmesi için sürekli ve kaliteli uyarılmasına ihtiyaç vardır. ‘Görme' için algılama yetenekleri de gelişmeli ve görüntülerin beyinde anlamlandırılması yapılmalıdır.
Bu sebeple çocuğun ne kadar ve nasıl gördüğünü anlamak için aylar, yıllar geçer.
Çocukta görme özründen şüphelenilmesi için şu belirtilerin olması gerekir;
-Yenidoğan bebeğin gözbebekleri siyah olması gerekirken beyaz gözükmesi,
-Gözün alışılmışın dışında küçük, çok büyük veya gelişmemiş olması,
-Çocuğun yüzünü ışık kaynağına dönmemesi,
-6-8 haftalık bebek anne-babasının yüzüne bakabilmeli ve gülümsemelidir.
Tam körlük çok enderdir. Çoğu çocuk biraz görür. Ancak her görüntünün önemi vardır ve kullanılabilir.Yalnızca ışık görebilen bir çocuk pencerenin yerini bulunca odanın düzenini kurabilir.
• Görme Duyusunun Gelişim AşamalarıNormal Çocuklarda;
• ayda; Başını ve gözünü ışık kaynağına döndürme,
Yatay ve dikey düzlemde obje takibi,
6-8 haftada gözün içine bakış, “sosyal gülüşme”.
2-3 ayda; Yoğun göz teması,
Dikey ve dairesel hareket takibi,
Hareketli oyuncak takibi,
Dudak okumaya başlama,
3-6 ayda; Kendi ellerini seyretme,
İleri uzanma, sallanan nesneyi yakalamak,
Düşen ve uzaklaşan oyuncağı gözleme,
Karşıya bakıştan yana bakışa dönme,
Görsel dikkat alanının genişlemesi,
7-10 ayda; Küçük parçacıkları fark etme,
Önce dokunma ve parmak ucu ile tutma,
Resimlerle ilgilenme,
Yarısını gördüğü nesneye ilgi ve tanıma,
11-12 ayda; Evde görsel yer bulma,
İnsanları tanıma,
Resimleri tanıma,
Saklambaç oynama,
1-2 yaşda; Haberleşmede görmenin önemi ,
Yüz ifadeleri ve vücut dili,
Öncül uyarılar ve gözlem,
Olayların akışına bağlantı kurma,
Sesli uyaranlara bağlanma.
Görme Özürlü Çocuklarda;
0-3 ayda; Gözbebeğinin titreşmesi (Nistagmus),
Görüntüyü normal dışı odaklama (Eksentrik fiksasyon),
Göz teması yok:bağlanma gelişmez,
Orta hat (düz çizgi yol gibi) kavramı oluşmaz,
Görsel takip gelişmez,
3-6 ayda; Şaşılık oluşur,
Göz tembelliği (Ambliyopi),
Motor gelişim geriliği:başını tutamaz, emekleyemez,
Kötü alışkanlıklar, göze parmak sokma, sallanma,
7-12 ayda; Uzay duygusu gelişmez,
Göz uyumu yoktur, görsel takip yapamaz,
Merak duyusunda gelişme geriliği:arama yapamaz,
1-2 yaşda; Görsel haberleşme eksikliği: oyun alanında dışlanma,
Anlık-doğal öğrenme geriliği,
Çevre ile iletişim kurmada zorluk; hareket kısıtlılığı ve uyum bozukluğu.
Görmenin özellikleri ölçülebilir;
-Yakın ve uzak görme denenerek ince detayları seçme ölçülebilir (görme keskinliği).
- Renk ayırımı, görme alanı (anlık görünenler), ışığın etkisi, karanlığa uyum sağlamak, hareket algılama tespit edilebilir.
- Gözlük ihtiyacı ile doğru gözlük camları hesaplanıp görüntünün çocuğa net ve keskin ulaşması çok önemlidir.
Düşük görmesi olan çocukların görmeleri ölçülüp gözlük ile görmenin artması da ortaya konmalıdır. Bütün çocukların gözlük takması gerekmez. Ancak gözde bulanık görüntü ‘ambliyopi' denilen ‘tembel göz' durumunu oluşturur, görme azalır. Çocukların görmeleri ölçülürken onlara eşleştirecekleri resimler, yön gösterecekleri şekiller, okuma biliyorlarsa harfler gösterilir. Cevap veremeyen çocuklarda elektrik akımları ile ölçme cihazları hastane ortamında kullanılır.
Diğer bir ölçme ‘tercihli bakış', boş sayfa yerine çizgili resme bakmayı gören çocuğun tercih etmesidir. Göremeyen çocuk boş sayfaya bakmaya devam eder. Görme keskinliği kesir olarak belirtilir. Üst sayı, şeklin gözden tutulduğu uzaklık mesafesini gösterir(genellikle 6 metre ), alt sayı ise normal gözün (standart) bu şekli görebildiği mesafedir. 6/6 standart, normal görmedir. Harf tablosu ile görme ölçülürken en üstteki büyük harf normal göz ile altmış metreden görülebilir. Kişi yalnızca bu en büyük harfi görebiliyorsa görmesi 6/60 dır. Görme keskinliğinin bu şekilde ölçülmesi ‘görme fonksiyonlarını' tam açıklayamaz: hareket, renk, açıklık/koyuluk, görme alanı, vs. Az bir görmeyi iyi kullanabilen çocuklar çok rahat hareket edip çevrelerini öğrenebilirler. Çocuğu gözleyerek onun görebildiklerini öğrenmek bize çok bilgi verir. Çocuğun konuşmasında gecikme varsa çocukla haberleşme daha çok gecikir ve zorlaşır.

Çocuğunuzu kimse sizin kadar iyi anlayamaz. Bu sebeple gözlemlerinizi uzmanlara anlatınız.