• Yazar: Emine Asuhan Aksakal


Birçok ülkede kutlanan Sevgililer Günü’nün tarihsel izleri, Antik Roma ritüellerinden Victoria dönemi İngilteresi geleneklerine kadar görülmektedir. Sevgililer Günü adını; ‘günün koruyucusu’ olarak bilinen Aziz Valentine’den almaktadır. Coşkuyla kutlanan günün kökleri, Antik Roma geleneklerinde ve Hristiyanlığın getirdiği kültürel dönüşümlerde aranmalıdır.Sevgililer Günü koruyucusu Aziz Valentine hakkında Hristiyan dünyasında çeşitli efsaneler mevcuttur. Bir efsaneye göre; Aziz Valentine, Roma’da III. yüzyılda yaşayan bir papazdır. İmparator II. Claudius tarafından sevgililere yapılan haksızlıklar karşısında gizli çözümler arayan gençler için yeni evlilik yasaları düzenleyen bir papazdır. Üstelik sonrasında devlete olan karşı eylemleri keşfedilerek öldürülmüştür. Bu efsanelerden sadece birisi buna benzerdir. Romantik figürler ve olaylar içeren efsaneler de cabasıdır. Ortaçağ döneminde Aziz Valentine çok ün kazanmıştır. Fransa ve İngiltere’nin en ünlü azizlerinden olmuştur.Aziz Valentine’nin öldürüldüğü 14 Şubat günü Sevgililer Günü olarak kutlanmaktadır. Günümüzde çiftlerin birbirine çeşitli hediyeler alarak kutlanan Sevgililer Günü’nün tarzı geçmişte de pek farklı değildir. Çiftler, birbirlerine özel kartlar eşliğinde çikolatalar verirler ya da bizzat el yapımı hediyeler tercih ederlerdi.Bu hediye kartları günümüzde arşivlenerek muhafaza edilmektedir.

Londra Ulusal Arşivi Sevgililer Günü Kartpostalları Koleksiyonu’ndaki 1840-1951 yılları arasındaki kartpostallar; kağıtlara çeşitli teknikler ve desenler kullanılarak oluşturulmuştur. Ana konu olarak Sevgililer Günü ele alınmıştır. İçerik, bazen romantik bir şiir bazen ise komik bir karikatür ile oluşturulmuştur.


Bir kilisenin kapısına yaklaşan iki çiftin resmedildiği bu kartpostal, el yapımı olup 1840 yılına aittir. Ortadaki manzarayı çevreleyen kabartmalı motif kullanılmıştır. Kilisenin kapısında, içeride bir düğün töreni görüntüsü çıkaran açılır, kare şeklinde kağıt kanadı bulunmaktadır. Ayrıca kartta iki dize aşk şiiri bulunmaktadır.



Bu tarz kartların adı ‘komik sevgililer günü kartı’ olarak geçmektedir. Kartta elinde merdane olan ev kadının sinirli hali resmedilmiştir. Altındaki notla kinaye yapılmıştır. Ahşap bir kutuda saklanan ‘örnek çizgi roman sevgililer günü kartıdır’ ve 1850-1869 yılları arasında kullanılmıştır.



Beyaz kağıt üzerine dikdörtgen bir paneli çevreleyen kabartmalı çiçek deseni ile süslenen bu sevgililer günü kartında; bahçe ortamında bir erkek ve kadın resmedilmiştir. El yapımı olan bu kart 1855-1879 yılları arasında kullanılmıştır.



Yaldızlı ve beyaz renkten oluşan dantel desenli çerçeveye sahip olan bu kartın ortasında, kabartmalı şekilde bir çiftin bahçede dans edişi tasvir edilmektedir. Ayrıca kartın üst paneli yapraklarla süslenmiştir. Kulübenin önünde duran çift, tipik İngiliz kıyafetleriyle tasvir edilmiştir. 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır.



Komik sevgililer günü kartlarından birisidir. John Turtle Wood isimli İngiliz mimar tarafından çizilmiştir. Kartta balık kafalı bir adam tasvir edilmiştir. Kalitesi çok iyi olmayan bir kağıt üzerine farklı renkler kullanılarak yapılmıştır. 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır. Bugün bu kart, komik sevgililer günü kartlarının özel parçalarından olduğu için ahşap kutuda saklanmaktadır.



Bu Sevgililer günü kartı, Jonathan King Islington tarafından Londra’da çizilmiştir. Kartta kırmızı elbise giymiş bir İngiliz kadını ile kuru kafa şeklinde resmedilmiş bir kulübe bulunmaktadır.



Bu ise; yaşlı bir adamın önünde diz çöken çiftin yaldızlı ve renkli bir şekilde resmedildiği Orta Çağı anımsatan bir sevgililer günü kartıdır. Kartın içine mor ve altın renklerle aynı resim basılmıştır. Bu kart Jonathan King Islington tarafından yapılan sevgililer günü kartıdır. 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır.



Bu sevgililer günü kartı; kabartmalar, çiçekli sütunlar ve diğer dekorasyonlarla süslü iki kapaklı dolap olarak tasarlanmıştır. Dolabın kapakları ipek ve sateni temsil etmektedir. Ayrıca dolabın kapakları hareketli kanatlara sahiptir. İçlerinde sekiz tane çekmece vardır. Bu çekmeceler ise; mücevherler, kadifeler, iğneler, çiçekler, parfümeri malzemeleri, ince danteller, kurdeleler ve kuyumculuk olarak adlandırılmıştır. Çekmeceler kağıt kanadı olarak tasarlanmış ve mücevherler çekmecesinin altında en büyük mücevher erdem ve inceliktir yazmaktadır. İncelikle tasarlanan bu kart 1840-1870 yılları arasında kullanılmıştır.



Kart iki ayrı çerçeve ile bölünmüş ve kartta iki ayrı konu anlatılmaktadır. Pembe güller ile çevrilen çiftin, çimler üzerinde uyurken resmedildiği manzarada pastel renkler kullanılmıştır. Kartın üst kısmında ise güvercinler ile çevrili bir bulutun üzerinde papağanlı melek tasvir edilmiştir. Kartın tamamı el yapımıdır ve iç kısmı bulunmamaktadır. 1841-1859 yılları arasında kullanılmıştır.



Bu Jonathan King Islington’ın sevgililer günü kartları koleksiyonun 74. sayfasına aittir. Bu Sevgililer Günü kartında kabartmalı bir şekilde dekore edilmiş iki farklı kilise bulunmaktadır. 1851-1870 yılları arasında kullanılmıştır.



İki sevgilinin ormanda yürüyüşünü tasvir eden bu Sevgililer Günü kartının altında üç dizeden oluşan bir de aşk şiiri bulunmaktadır. Muhtemelen bu kart XIX. yüzyılın başlarına ait olup 1860 yılında yeniden kopyası çıkarılmıştır. Bu o kopyalardan birisidir.



El yapımı Sevgililer Günü kartıdır. Kırmızı cübbe giymiş çirkin bir kadın tasvir edilmiştir. Kartın etrafı ise kabartma motifli dantel çiçek desenleriyle süslenmiştir. Altına da ben sadece istediğiniz küçük kadınım diye not düşülmüştür. Bu Sevgiler Günü kartı 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır.



Fotoğraftan baskı yapılarak oluşturulan bu Sevgililer Günü kartı; dantel kağıt üzerine kabartma yöntemiyle yapılan çiçek desenli çerçeveye sahiptir. Fotoğraf baskısının konusu ise bir hizmetçinin elini öpen gecelik giymiş adamdır. Ayrıca kartta hizmetçi kadına ait olan kürek, kova ve süpürgenin yanı sıra bukette bulunmaktadır. Bu kart 1951 yılında yapılmıştır.



Süslü bir şapka giymiş kadının portresinden oluşan bu Sevgililer Günü kartı 1871-1890 yılları arasında kullanılmıştır. Ayrıca kadının beyaz örtüsünü tutan altın kelebek detayı bulunmaktadır. Bu ince detaylı portre krem rengi dantel kağıt çerçeve ile çevrilidir.



Deniz kabukları, mercanlar ve yosunlardan oluşan kartın orta kısmında kadın için şemsiye taşıyan bir erkek resmedilmiştir. Kağıt türü olarak krem rengi saten tercih edilmiştir. Ayrıca çerçeve eksik olduğundan dolayı kart eksik kabul edilmektedir. Kartın tasarımcısı tarafından kısmen saklanan “Lady’s Matrimonial Fortune Teller” yazısı da dikkat çekicidir. Kart 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır.



Bankın üzerinde oturan çiftin arkadan resmedildiği bu Sevgiler Günü kartı 1881-1900 yılları arasında kullanılmıştır. Resmin altında aşk dizesi ve ayrıca sol alt köşede tasarımcıya ait H&F harfleri bulunmaktadır.



Köprü, nehir ve kilisenin kırsal manzarasını pirinç kağıt üzerine resmeden tasarımcı, çerçevenin dört tarafında farklı yöntemlerle çalışmıştır. Manzaranın en yakın planında bir çift siluet şekil ele alınmıştır. Ayrıca çerçevenin tam ortasında da iki satırlık aşk şiiri yer almaktadır. Detayların ve siluetin aynı anda çalışıldığı bu Sevgililer Günü kartı 1860-1880 yılları arasında kullanılmıştır.



Dükkanında duran bir tavukçunun resmedildiği komik Sevgililer Günü kartı John Turtle Wood tarafından tasarlanmıştır. Resmin altında ise argo şiir bulunmaktadır. 1850-1865 yılları arasında kullanılmıştır.



Ağır kabartmalı ve dantel kağıt tasarımına sahip olan bu örnek Sevgililer Günü kartı Jonathan King’in tasarımlarından birisidir. Ön planda öten bir kuş ve arka planda bacası tüten bir kulübe manzarası bulunmaktadır. Kağıtta herhangi bir renk kullanılmamasının sebebi ise kabartmanın ön plana çıkarılmak istenmesidir. Bu örnek kart 1855-1869 yılları arasında kullanılmıştır.



El yapımı Sevgililer Günü kartı; pembe renkli gül çelenklerle, papatya ve güvercin figürleriyle süslenmiştir. Ortada bir kadın ve bir erkek figürü kabartmalı yapılmıştır. genellikle pastel renkler tercih edilmiştir. Ayrıca kartın bazı yerlerinde dantel kağıt kullanılmıştır. Özel bir tasarıma ait olan bu kart 1855-1860 yılları arasında kullanılmıştır.

KAYNAKÇA

-London Ulusal Arşivi Sevgililer Günü Kartpostalları Koleksiyonu
-Londra Müzesi Koleksiyonu