Prostaglandin, yaralanma ve hastalıkla mücadelede yer alan doku hasarı veya enfeksiyon yerlerinde yapılan bir grup lipid grubudur. Enflamasyon, kan akışı, kan pıhtısı oluşumu ve doğum eylemi gibi süreçleri kontrol eder.
Prostaglandinler için alternatif isimler;
Prostaglandin D 2 ; prostaglandin E 2 ; Prostaglandin F 2 ; prostaglandin I 2 (aynı zamanda prostasiklin olarak da bilinir); tromboksan adı verilen yakından ilişkili bir lipid.
Çoğu hormondan farklı olarak, prostaglandinler, bezinden kan dolaşımında taşınması için salgılanmazlar ve vücudun belirli bölgelerinde çalışırlar. Bunun yerine, ihtiyaç duyulan yerde bir kimyasal reaksiyonla yapılırlar ve vücudun neredeyse tüm organlarında yapılabilirler. Prostaglandinler vücudun yaralanma ve hastalıkla başa çıkma yollarının bir parçasıdır.
Prostaglandin, yaptıkları vücudun bir bölümüne bağlı olarak birkaç farklı işlemi kontrol etmek için sinyaller gibi davranırlar.
Prostaglandin, enflamasyona neden olan doku hasarı veya enfeksiyon yerlerinde yapılır, ağrı ve ateş iyileşme sürecinin bir parçası olarak. Bir kan damarı yaralandığında, tromboksan adı verilen bir prostaglandin hasarı iyileştirmek için bir kan pıhtısı oluşumunu teşvik eder; kan kaybını önlemeye çalışmak için kan damarı duvarındaki kasın daralmasına (kan damarının daralmasına neden olur) neden olur.
Prostasiklin adı verilen bir diğer prostaglandin, trombozan ile zıt etkiye sahiptir, kan pıhtılaşmasını azaltır ve artık ihtiyaç duyulmayan pıhtıları çıkarır; aynı zamanda damar genişlerken damar duvarındaki kasın rahatlamasına neden olur. Tromboksanın ve prostasiklinin kan damarlarının genişliği üzerinde oluşturduğu karşıt etkiler, kan akışı miktarını kontrol edebilir ve yaralanma ve inflamasyona tepkiyi düzenler.
Prostaglandinler ayrıca bağırsakta ve solunum yollarındaki kasların kasılmasını ve gevşemesini düzenlemek için görev yapıyor.
Prostaglandinlerin dişi üreme sistemini düzenlediği bilinmektedir ve yumurtlamanın kontrolü , menstruasyon döngüsü ve emeğin indüksiyonu ile ilgilidir . Nitekim, prostaglandinlerin üretilen formları – prostaglandin E 2 ve F 2 , emeği başlatmak için kullanılabilir.
Prostaglandinler nasıl kontrol edilir?

Prostaglandinleri yapan kimyasal reaksiyon birkaç adım içerir; ilk adım siklooksijenaz adı verilen bir enzim tarafından gerçekleştirilir. Bu enzimin iki temel türü vardır: siklooksijenaz-1 ve siklooksijenaz-2. Vücut normal çalıştığı zaman, siklooksijenaz-1’in etkisi ile başlangıçtaki prostaglandin seviyeleri üretilir. Vücut yaralandığında (veya iltihaplanmanın vücudun herhangi bir bölgesinde meydana geldiğinde), siklooksijenaz-2 aktifleşir ve ekstra prostaglandinler üretir ve bu da vücudun yaralanmaya yanıt vermesine yardımcı olur.
Prostaglandinler, spesifik reseptörlere etki ederek hareketlerini yerine getirirler; en az sekiz farklı prostaglandin reseptörü keşfedilmiştir. Vücut boyunca farklı organlarda bulunan bu reseptörlerin varlığı, hangi reseptör ile etkileşime girdiğine bağlı olarak her prostaglandin’in farklı hareketlerinin yapılmasını sağlar.
Prostaglandinler çok kısa ömürlüdür ve vücut tarafından hızla parçalanırlar. Eylemlerini yalnızca üretildikleri yerin hemen yakınında gerçekleştirirler; bu onların hareketlerini düzenlemeye ve sınırlamaya yardımcı olur.
Prostaglandin Yüksekliği

Prostaglandinlerin yüksek seviyeleri hasara veya enfeksiyona yanıt olarak üretilir ve kızarıklık, şişme, ağrı ve ateş semptomlarıyla ilişkili olan iltihaba neden olur. Bu, vücudun normal iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır.
Bununla birlikte, bu doğal tepki bazen prostaglandinlerin aşırı ve kronik olarak üretilmesine ve istenmeyen iltihaplanmaya neden olarak çeşitli hastalıklara katkıda bulunmasına neden olabilir. Bu, siklooksijenaz-2’yi spesifik olarak bloke eden ilaçların artrit, ağır menstrüel kanama ve ağrılı menstruel kramplar ve kolon ve göğüs kanseri dahil bazı kanser türleri gibi durumları tedavi etmek için kullanılabileceği anlamına gelir. Siklooksijenaz-2’nin sadece hastalıktan sorumlu olmadığını, ancak diğer işlevleri olduğunu gösteren siklooksijenazlar hakkında yeni keşifler yapılmaktadır.
Aspirin ve ibuprofen gibi iltihap önleyici ilaçlar siklooksijenaz enzimlerinin etkisini bloke ederek işe yarar ve bu nedenle prostaglandin düzeylerini düşürür. Enflamasyon semptomlarını hafifletmek için bu ilaçlar nasıl çalışır. Aspirin tromboksanın üretimini de engeller ve bu nedenle kalp rahatsızlığı olan hastalarda istenmeyen kan pıhtılaşmasını önlemek için kullanılabilir.
Prostaglandin Düşüklüğü

Üretilen prostaglandinler, bazı durumlarda vücuttaki prostaglandin düzeylerini arttırmak için kullanılabilir. Örneğin, prostaglandinlerin uygulanması, istenmeyen bir hamilelik durumunda gebeliğin sonunda ya da kürtaja neden olabilir. Yenidoğan bebeklerinde mide ülseri, glokoma ve konjenital kalp hastalığını tedavi etmek için de kullanılabilirler. Prostaglandinlerin nasıl çalıştığını anlama konusundaki ilerlemeler, bir takım koşullar için daha yeni tedavilere neden olabilir.