İcatlar, En Büyük İcatlar Hangileridir? 20. Yüzyılda Hayatımızı Değiştiren 10 Büyük İcatlar Hangileridir?
20. yüzyıl bilimsel gelişmelerin hızının zirveye çıktığı insanların hem bireysel hem de grup halinde bilime önem vermeyi arttırdığı bir dönem olmuştur. Ard arda yapılan buluşlar 20. yüzyılı tarih sayfasında çok farklı bir yere taşımaktadır. Hem toplumsal sorunların çözümü hem de askeri teknolojide ilerleme gayesinde olan birçok devlet bilime çok fazla paralar ayırmış ve sonucunda birçok alanda devrim niteliğinde cihazlar ve teknolojiler ortaya çıkmıştır. 20. yüzyılda 10’dan çok daha fazla büyük icar olduğundan listeyi 10’a kadar indirmek bir hayli zor olsa da göze en batan ve insanlığı en çok etkileyen icatlardan 10 tanesini size sunuyoruz. Ne yazık ki her yeni teknoloji insanlığa yararlı olmamış bazıları savaş gibi ya da sömürme gibi amaçlarla kullanılmıştır. Hastalık tedavisi ya da iletişimi hızlandırmak gibi amaçlarla ortaya çıkan icatlar olduğu kadar belli bir kesime saldırı amacıyla da çalışmalar ne yazık ki olmuştur. Fakat o zamanlarda iyi ya da kötü amaçlarla ortaya konan bu icatların neredeyse hepsi günümüzde iyi yönüyle geliştirilebilmektedir.
20. yüzyılın hayatımıza kazandırdığı en büyük etki ise bilimde lider olan şirket ve ülkelerin dünyaya hükmetmeye başlamasıdır. Bundan önce bilek gücü ve cesurluk gibi özellikleriyle öne çıkan ülkeler artık ön plana çıkmak için bilimsel çalışmaları arttırmak zorunda kalmıştır. Bu hem dünyayı ve evreni anlamaya çalışmak hem de ekonomik olarak kalkınmak amaçlı yapılan bilimsel araştırmalar en yoğun meyvelerini 20. yüzyılda vermeye başlamıştır. Günümüzde de her gün çeşitli medya platformlarında gördüğümüz bilimsel gelişmelerin öncüsü aslında 20. yüzyılın başlarında başlayan yoğun icat çıkarma ortamıdır. Daha önceden korkunç ve uzak durulması gereken birer kişi gibi görülen bilim insanları ve mucitler artık el üstünde tutulup yolundan gidilmesi gereken kişiler haline 20. yüzyılda gelmeye başlamıştır.
20. yüzyıl teknoloji ve bilimsel faaliyetlerde çok fazla artan bir ivme özelliğiyle ortaya çıkmasının haricinde soğuk ve sıcak savaş gibi özellikleriyle de ortaya çıkmaktadır. Bu yoğun savaş döneminde insanlar karşı karşıya kaldıkları yenilgilerden sıyrılmak için de bilimi kullanmaya ihtiyaç duymuşlardır. Uzun lafın kısası tüm boyutlarıyla bilimin önemli olduğunu toplumsal açıdan kabul edilmeye başlanılması açısından 20. yüzyıl çok önemlidir. İşte bu bilimsel açıdan pek değerli olan 20. yüzyılda ortaya konan ve hayatımızı değiştiren 10 büyük icat:
10. Nükleer Güç
19. yüzyıla kadar neredeyse her alanda kendini gösteren buhar gücünün yerini 20. yüzyılda ortaya çıkan nükleer güç almaya başladı. Bu büyük oyuncu değişikliği sadece 20. yüzyılı değil günümüzü de etkilemektedir. Birdenbire kontrollü yapıldığında toprağı ve havayı çok daha az kirleten, verimli, daha pratik ve çok daha fazla enerji üretimini sağlayan nükleer gücün varlığı dönemin güçlü devletleri ve şirketleri tarafından çok sevildi. Ne yazık ki nükleer gücün kullanımı sadece sanayi faaliyetlerinde olmadı ve 2. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştiren atom bombası vakası da yaşandı. Bilimsel faaliyetlerin çok esnek bir özelliği vardır. Yapılan çalışmada çıkan ürünü iyi yöne çekersen birçok insana ve doğaya iyilik yapabileceğin gibi kötü yöne çekersen de birçok kişi ve doğaya zarar verebilirsiniz. İşte atom bombası da böyle bir düşüncenin ürünü olarak ortaya çıktı.
Ancak, nükleer gücün genel olumlu etkisini inkar etmek zordur. Güvenli bir şekilde işletildiğinde, nükleer santraller gerçekten de tüm şehirleri güçlendirme kapasitesine sahip mükemmel ve düşük maliyetli bir enerji kaynağıdır. En büyük sorun ise, bu ortaya çıkan enerjiyi bir sonraki yüzyıla taşıyacak kadar gelişmemiz olmamızdır. Bu gibi enerjiyi depolama sistemlerimizi geliştirirsek nükleer enerji gerçekten çağ kapatıp açabilecek kadar büyük bir icattır. Her teknolojik icat gibi nükleer enerji de kötü yanlar barındırmaktadır ama azalan enerji kaynaklarına rağmen artan enerji ihtiyacını karşılamak için nükleer enerji büyük bir seçenektir.
9. Kişisel Bilgisayar
Bugün dünyamızı bilgisayarsız hayal etmek çok zordur. Tabii ki, bilgisayarlar İkinci Dünya Savaşı’ndan beri varlıklarını sürdürüyorlar. Ama ilk bilgisayarlara baktığımızda faydasından çok zararı olan şeylerdi. Kocaman ve kullanması çok zor olan ilk bilgisayarlar boyutlarına nazaran çok da etkili işler ortaya koymuyorlardı. Bir tuğla gibi ağır olan bilgisayarlar sadece basit işlemleri yapabiliyorlardı. Steve Wozniak ve Stephen Jobs, 1976’da Apple’ı tanıttığında, kişisel bilgisayar algısı anlamında her şeyi değiştirdi ve gerisi şuanda gördüğümüz gibi hızlıca gelişmeye başladı. Günümüzde tabii ki kişisel bilgisayarlar her yerde ve onlarsız bir gün dahi geçirmek insanı zorluyor. Hayatımıza bu kadar girmesiyle birlikte birçok insan için geçim kaynağı da olan bilgisayarlar artık hayatlarımızda kilit noktası görevi görüyor. Finans sektörü, grafik sektörü, emlak sektörü ve hatta kitap sektörü gibi yüzlerce sektörde bilgisayar kullanılmadan bugünkü hacimlere ulaşmak mümkün değil. Özellikle yeni doğanlar ve şuan genç olanlar bilgisayarsız bir hayat düşünemezken daha önceleri insanların hayatları hakkında empati kurmaya zorlanıyorlar. Kişisel bilgisayarın sadece günlük işleri yapmakta yardımcı olmaktan ziyade uzun dönemli işler ve geçmişe yönelik işlemleri kaydetmesi özellikleri gibi etkenler bizi onlara daha da bağımlı hale getiriyor. Para transferinden tutun müzik faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gibi yüzlerde işlem için kişisel bilgisayarımızın olması gerekiyor. Günümüzde bilgisayarın gerekmediği bir sektör düşünmek neredeyse imkansız geliyor. İşte 20. yüzyılın getirisi olan kişisel bilgisayarlar hayatımızı bu kadar yoğun bir şekilde etkilemiştir.
8. Otomobil
19. yüzyılda Avrupa’da gelişme kaydedilmesine rağmen, otomobil 20. yüzyıla kadar gerçekten pratik ve güvenilir bir ulaşım kaynağı haline gelmedi. 20. yüzyılın başlarından itibaren otomobil sektörü devrim niteliğinde gelişmelerle ivmeli bir şekilde gelişti. Günümüzde adım başı gördüğümüz yüzlerce otomobile rağmen 20. yüzyılın başlarında bu kadar otomobil bulunmamaktaydı. Hem artan nüfus hem gelişen teknolojiyle ortaya çıkan petrol gibi enerji kaynakları at arabası gibi masraflı ve nispeten yavaş olan arabaların yerini almaya başladı. İlk zamanlarda bu kadar dayanıklı olmayan otomobillerin toprak yollarda gitmesi çok zordu ve asfalt yollar çıkana kadar yeni nesil otomobiller çok da yaygınlaşamadı. Asfalt yolların da artmasıyla sadece insan değil yük taşımacılığında da otomobillerin rolü bir anda arttı. Ticari kamyonların da piyasaya girmesiyle ticarette maliyet ve daha da önemlisi zaman çok etkili bir oranda düşmüş oldu. Henry Ford’un 1908 yılında tanıttığı montaj hattı üretim tarzı otomobilin uygun fiyatlı da üretilebileceğini ortaya koydu ve otomobiller daha ulaşılabilir hale geldi. Günümüzde ise otomobiller 100 yıl önceki insanların sadece hayalini kurabildikleri radikal değişikliklerle hemen hemen her yerde karşımıza çıkmaktadır. Hem dayanıklılık hem de motorunda yapılan yeniliklerle otomobiller artık insanlara özgüllük kazandırmışlardır.
7. Uçak
19. yüzyılın yoğun kullanılan ve buhar gücüyle çalışan trenleri o zamanlarda ulaşımın hızını arttırarak dünyayı daha küçük bir yer haline getirmişti. Fakat 19. yüzyıldaki bu devrim gibi olayın üzerine 20. yüzyılda uçak teknolojisinin gelmesi ulaşımı çok daha hızlı hale getirmiştir. Günler hatta haftalar sürebilecek seyahatlerin yerini alan birkaç saatlik uçak yolculukları o zamanlarda son derece büyük bir ilgi toplamıştı. Günümüzde kıtalar arası trenle seyahatin uzunluğu modern trenlere rağmen insanları korkutur ve genelde uçak seyahati seçilirken bu tercihin yapılma imkanının olmadığı 20. yüzyılın başlarında halk çok büyük bir yenilikle karşılaşmıştı. Uçak aslında sadece seyahatlerin çabuk ve güvenli olmasını sağlamadı hızlı bozulabilecek besinlerin iletilmesinden orman yangınlarının söndürülmesine kadar birçok farklı alanda kullanılabilen uçaklar insan hayatını çok daha kolay bir hale getirmişlerdir. Bu gibi etkilerine ek olarak uçaklar savaş sanayinde de yoğun bir şekilde kullanılmışlardır. Fabrikasyon uçakların ortaya konmasından birkaç sene sonra kurulmaya başlanan hava kuvvetleri savaşların sadece kara ve denizde değil havada da gerçekleşmesine neden olmuşlardır. Günümüzde hala hem ulaşım hem de askeri alanda geliştirilmeye devam edilen uçaklara her gün farklı özellikler eklenmektedir. Diğer icatlar hakkında da söylediklerimiz gibi uçak teknolojisini de iyi yöne çekerseniz muhteşem kolaylıklar sağlayabileceği gibi 2. Dünya Savaşı’nda Japonya’ya atılan atom bombalarının birer uçaktan atıldıklarını da unutmamamız gerekir.
6. Roket
20. yüzyılda üretildiğini düşündüğümüz roket aslında çok geçmişe dayanır. İlk olarak üç bin yıl kadar önce Çinliler tarafından keşfedilen roket geçmişte Yunanlılar ve Romalılar tarafından da kullanılmıştır. Ancak 20. yüzyıla kadar kendi halinde ve sadece göz kamaştırıcı bir eğlence aracı olarak kullanılan roketler 20. yüzyılda çok farklı bir boyut kazanmışlardır. 20. yüzyılda ordularında roket sistemlerini kullanan ülkeler savaşlarda çok büyük avantajlar elde etmişlerdir. Roketlerin bu denli güçlü olabileceğinin gözlemlenmesi üzerine kontrol edilebilen roket üzerine çalışmalar yoğunlaşmıştır. ilk başlarda gidebileceği en uzun uzaklığın ve doğrultunun kontrol edilebildiği roketler günümüzde yerini havadayken bile doğrultu verebileceğimiz teknolojiye bırakmıştır. Bu gibi özellikleri günümüzde halen roketlerin savaş sanayide çok yoğun kullanılmasını sağlamasına ilaveten uzay araştırmalarında da roketler yoğun bir şekilde kullanılmaktadırlar. Roketler olmadan ne Ay ne de uzayda başka bir yere gitmek mümkün olmazken uydularımızı dahi dünyamızın dışarısına fırlatmak hayal olur. Roketler teknolojide kullanılmıyor olsaydı telefonlarımızdaki GPS’ten tutun da hava tahmin raporlarına ve hatta cep telefonlarının kullanımına kadar bir çok işi yapamaz olurduk. Daha birçok olumlu etkisi olan roketler uzun bir müddet daha hayatımızı etkilemeye devam edeceğinden 20. yüzyılda ortaya çıkmış modern roketlerin geleceğimizi şekillendirmekteki etkisi yadsınamaz.
5. Denizaltı
Denizaltı teknolojisinin dünyada kullanılmaya başlanması 20. yüzyılda gerçekleşen birçok savaşın seyrini değiştiren bir olay olmuştur. İlk gerçek denizaltı 1880 yılında icat edilmesine karşın savaş teknolojisinde yoğun bir şekilde kullanılabilecek dayanıklılıkta denizaltıların icat edilmesi ve kullanılması 20. yüzyılı bulmuştur. Başta da bahsettiğimiz gibi 20. yüzyılın yoğun bilimsel ve icat çıkarmaya yönelik ortamında ellerinde bulunan hali hazırda keşfedilmiş şeylerin geliştirilmesi de önemli yer kaplıyordu. İşte bu konuda ele alınan en büyük icat olan modern denizaltılar 2. Dünya Savaşı sırasında tam bir canavara dönüşmüştü. Denizin dibinden gitmesi nedeniyle fark edilmesinin güçlüğü denizaltıları o dönemde büyük savaş gemilerine karşı çok kuvvetli birer araç olarak ortaya çıkartıyordu. Günümüzde denizaltılar neredeyse sınırsız dayanıklılığa ulaşsa da teknolojinin gelişmesiyle denizaltının yerinin fark edilmesine yönelik girişimler de sonucunu vermiş ve gelişmiş saptayıcılar bulunmuştur. Neredeyse her birinci sınıf deniz kuvvetlerinde bulunan denizaltılar günümüzde 20. yüzyılın başlarındaki kadar yoğun kullanılmamaktadır. Günümüzde yoğun kullanılmamasına karşın 20. yüzyılın başlarındaki kullanımlarının tarih sahnesinde çok köklü değişiklikler yapması dolayısıyla denizaltıların varlığı hayatımızı çok büyük ölçüde etkilemiştir.
4. Antibiyotikler
Alexander Fleming 1928’de penisilini keşfedene kadar, herhangi birinin yakalandığı küçük bir böcek ısırığı bile neredeyse ölümcül bir hastalık haline gelebilmekteydi. Ancak penisilin ile başlayan ve daha sonra günümüze kadar gelen antibiyotiklerin keşfi bakteriyel enfeksiyona bağlı ölümlerin sayısını önemli bir şekilde düşürdü. İnsanların ve hatta hayvanların ortalama yaşam sürelerini çok yüksek seviyelere çıkartan antibiyotikler 20. yüzyılda bulunmuş olmasına karşın halen daha çok yüksek araştırma bütçelerinin yatırılıp geliştirilmesine devam eden ilaçlardır. Zamanında tedavisi yok gibi görülen büyük ve hızla yayılan birçok hastalıkla beraber küçük bir hayvan ısırığı sonrası oluşan bakteriyel enfeksiyona kadar birçok hastalık antibiyotikler sayesinde problem olmaktan çıkmıştır. Bakteriye spesifik olan birçok antibiyotik sayesinde günümüzde enfeksiyona bağlı hastalıklar çok daha rahat atlatılabiliyor. Fakat antibiyotiklere mucizevi bir ilaçmış gibi bakmamakta fayda var. Yoğun ve bilinçsiz kullanımın antibiyotiğe karşı direnç geliştirmemize neden olduğunun ortaya konmasıyla antibiyotikleri çok daha dikkatli kullanmamız gerektiği ortaya çıkmıştır. Her şeye rağmen birçok canlının hayatının uzamasında etkili olan antibiyotikler 20. yüzyılın en önemli icatlarından biridir.
3. Televizyon
İletişimi birebir iletişimden çıkartıp kitlesel bir şekilde hızlı hale getiren radyodan sonra televizyon bu kitlesel iletişimi görsel olarak sunmasıyla bir devrim yaşatmıştır. Bir çok açıdan insanların hayatında olmazsa olmaz haline gelen televizyon hayatımıza 20. yüzyılda girmiştir. Günümüzde tüm boş vakitlerimizin değerlendiricisi, çizgi filmlerle bebek bakıcısı, öğretmen, eğlendirici ve hatta hikaye anlatıcısı gibi birçok farklı ünvanı barındıran televizyonlar kitlesel iletişim cihazlarının olmazsa olmazıdır. Getirdiği onlarca yenilikle ve iyilikle beraber kendini fazla kaptıran bir grup için de televizyonun varlığı olumsuz etkiler yapmıştır. Günümüzde bir hastalık haline gelen televizyon bağımlılığının nedeni olan televizyon sunduğu rengarenk dünyayla insanı çok kolay bir şekilde içine çekebilmektedir. Günümüzde ailelerin kendi içerisinde iletişim kurmasını zorlaştıracak boyutlara çıkan televizyon bağımlılığı ailenin bir masa etrafında toplanıp yemek yemesi alışkanlığını bile ortadan kaldırdı sayılır. Artık herkes kendi odalarındaki ekranların önünde yemek yerken televizyonun getirdiği onlarca iyiliğe ek olan kötü etkilerini de deneyimlemiş oluyor. Ne kadar nefret ettiğimizi söylesek de başından kalkamadığımız cihazlar haline gelen televizyonlar zamanımızın çoğunu işgal etmeye başlamışlardır. Oyunculuk sanatının da sadece tiyatroda olmasından çıkıp evlerimizin içine kadar girmesini sağlayan televizyonlar ne kadar olumsuz özelliği olsa dahi hayatımızdaki kitlesel iletişimi kuvvetlendirmesi açısından çok büyük icattır.
2. İnternet
Daktilonun yerini daha hızlı olan bilgisayarların almasının ardından önce bilgisayarlarla daha sonra da telefonlarla koordineli bir şekilde çalışan internetin hayatımıza girmesi hala daha hayatımızı etkileyen bir icat olarak sayılacak 10 şeyin başında internetin anılmasını sağlamıştır. Başlarda hesap yapmak, veri depolamak ve yazı yazmak gibi daha basit işlemler için kullanılan bilgisayarların en önemli görevi artık internete girişe aracılık etmesidir. Uçakla gelen dünyayı küçültme olayı internetin devreye girmesiyle çok daha hızlı bir boyuta taşınmıştır. İstanbul’dayken New York’taki bir arkadaşınızla saniyeler içerisinde sesli ve görüntülü iletişim kurmanın önceden hayal dahi edilemeyecek bir şey olması size de çok farklı gelmiyor mu? Daha önceleri New York’taki arkadaşınıza uzun bir şey anlatacaksanız mektup yazmanız gerekiyordu. Daha sonraları da başlarda her bölgede bir kişide olan daha sonra evlere giren telefonla iletişim kurmak günümüzde bütün işlemlerini internete devretmiştir. İnternet günümüzde sadece iletişim olarak görülmemelidir. İnternet artık ticaretin, finansal işlerin, bilimin ve daha birçok işlemin yapıldığı bir platform haline gelmiştir. Ayrıca internet bilgiye ulaşmayı da hızlandırmıştır. Önceden merak ettiğiniz bir konu olduğunda kütüphanelerde büyük kitapların arasında günlerce, haftalarca belki de yıllarca çalışma yapmanız gerekirken günümüzde iki saniyenizi ayırıp internetten bakmanız yetmektedir. İnternet hayatımızda öyle bir noktaya gelmiştir ki 20. yüzyılın getirdiği icatlar arasında en vazgeçilmezimiz olmuştur.
1. Radyo
Günümüzde kullanım etkisi bakımından televizyon ve internetin gerisinde kalsa da radyo 20. yüzyılda çıkan en büyük yeniliklerdendir. Tüm iletişim ağlarının tellerle sağlandığı dönemde sadece bir kişinin tel kullanmadan yüzlerce hatta binlerce kilometre uzaktan duyulmasını sağlamakla kalmadı aynı zamanda bulunduğu yüzyıla göre kitle iletişiminde devrim haline geldi. Dönemine baktığımızda insanların kitlelerle sadece gazete üzerinden iletişim kurabildikleri dönemde bir haberin tüm ülkeye yayılması sadece gazete baskısının ulaşabildiği yerlerde mümkün olurken oralarda bile geç duyuluyordu. Radyo işte böyle iletişimin zor olduğu bir dönemde devrim gibi ortaya çıktı. Sadece gündem meseleleri değil musiki gibi alanlarda da insanların genel kültürleri yükselten bir araç olması nedeniyle radyolar ayrı bir öneme sahiptir.
Tabii ki de radyolar sadece karşıdan birinin konuştuğu ve milyonlarca kişiye sesini duyurduğu cihazlar olarak bilinmemelidir. Radyo teknolojisi sayesinde radyo sinyallerinin neler yapabileceği görülmüş oldu. Bu son derece etkili radyo dalgaları endüstriyel kullanımdan tıbbi kullanıma kadar birçok farklı cihazın icadında kilit rol oynadı. Günümüzde radyo dalgalarını kullanan birçok farklı cihaz tıbbi görüntüleme teknikleri olarak dahi karşımıza çıkmaktadır. Hem iletişimin çok limitli olduğu dönemde ortaya çıkması hem de ortaya çıktıktan sonra birçok farklı sektör tarafından kullanılabilmesi radyonun çok önemli bir icat olduğunu ortaya koymaktadır.
Alıntıdır.