Fagositoz, katı parçacıkları emmek ve yutmak için bazı hücreler tarafından kullanılan bir işlemdir. Emilen ve yutulan parçacıklar, besin parçacıkları veya bakteriler olabilir. Fagositoz işlemi ile sindirerek edebilen hücreleri şekilde bilinmektedir fagositler .
Fagositler, amip gibi serbest yaşayan tek hücreli organizmalar olabilir veya çok hücreli bir organizmanın vücut hücrelerinin bir parçası olabilirler. Fagositler, toplu olarak hücre tarafından malzeme alımını içeren tüm süreçlerden oluşan ‘endositoz’ olarak adlandırılan süreçlerin ailesine aittir.
Fagositoz süreci

Fagositoz işlemi, sıvıların veziküllerin içselleştirilmesini içeren diğer endositik işlemlerin aksine, bakteriler gibi katı parçacıkların veziküllerin içselleştirilmesini içeren spesifik bir endositoz tipidir. Protistler gibi belirli tek hücreli organizmalar, bu belirli süreci bir beslenme aracı olarak kullanırlar. Onlara besinlerinin bir kısmını veya tamamını sağlar. Bu beslenme şekli, fruktofik beslenme olarak bilinir. Amipte, bu işlem, hücrenin her yerinde bulunan psödopodinin yardımıyla besinleri yutmak suretiyle gerçekleşir, oysa siliatlerde, işlemin gerçekleştiği yerde sitostom olarak bilinen özel bir oluk veya oda vardır.
Diğer fagositoz örnekleri, bazı zararlı, bulaşıcı mikroorganizmaları ve diğer istenmeyen yabancı maddeleri yutup öldüren bazı bağışıklık sistemi hücrelerini içerir. Memeli bağışıklık sistemi, onların patojenik bakterileri ve diğer bulaşıcı organizmaları yok etmesine ve onlardan kurtulmasına yardımcı olan belirli fagositler içerir. Bu hücrelerde, yabancı maddenin yutulması aktin-miyozin kasılma sistemi ile kolaylaştırılmaktadır. Hücre zarının partikülün içine batması için genişler ve daha sonra, onu alıp, hemen içine çeker.
Katılan Adımlar

Bu süreci mikroskop altında izlemek oldukça ilginçtir. Yabancı parçacıkları emen fagosit aslında görülebilir. Fagositoz süreciyle ilgili birkaç farklı adım vardır. Her birine bir bakalım.
Tek hücreli organizmalar durumunda, organizma besin parçacıkları ile temas ettiğinde fagositoz süreci gerçekleşir. Bağışıklık sistemindeki fagositler, belirli bakteri hücreleri, enflamatuar hücreler veya diğer yabancı cisimlerin varlığında aktive edilir. Sürece dahil olan genel adımlar hakkında konuşalım.
Aşama 1: Fagosit etrafındaki bazı parçacıkların varlığıyla harekete geçer. Yabancı bir parçacığı algıladığı anda, fagosit, partikülün yüzeyine yapışabilme yeteneğini arttıran yüzey glikoprotein reseptörleri üretir.
Adım 2 : Fagosit yavaşça yabancı parçacığın yüzeyine yapışır. Fagosit hücre zarı genişlemeye başlar ve yabancı parçacık etrafında bir koni oluşturur.
Adım 3 : Hücre zarı, fagomom veya gıda vaküolü olarak bilinen bir vaküol oluşturmak için yabancı parçacıkları her taraftan çevreler. Fagosome daha sonra emilim için hücreye geçirilir.
4. Adım: Şimdi hücre zarından hücre içine giren parçacıkları sindirmek konusunda uzmanlaşmış hücre yapıları olan lizozomların rolünü meydana getirir. Lizozomlar gıda vakuolünü veya fagozomu bileşen materyallerine ayırır. Varsa, gerekli olan besin elementleri hücrede emilir ve geri kalanlar atık madde olarak dışarı atılır. Bağışıklık sistemi durumunda, hücre, toksinlerden kurtulmak için vücudun yardımcı olan bir peroksizom, özel bir yapı oluşturur.
Amip gibi tek hücreli organizmalarda, fagositoz süreci hayatta kalmaları için gereklidir, çünkü besin maddelerine tamamen bağımlıdırlar. Bu organizmaların bazıları, yiyecek parçacıklarının bir parçasını bulup tutabilmelerini sağlayan özel özellikleri uyarlamıştır.