Muhasebe, mali nitelikli yani para ile ifade edilebilen işlem ve olayları kaydeden, sınıflandıran, özetleyerek rapor eden ve bunların sonuçlarını yorumlayan bilimsel bir metottur şeklinde tanımlanabilir.
Bu açıklamalara göre muhasebe, işletmenin varlık ve kaynakları üzerinde değişiklik meydana getiren , mali nitelikli işlem ve olayları kaydeden, sınıflandıran, özetleyerek rapor eden ve bunların sonuçlarını yorumlayan bilim dalıdır.
Bir olayın muhasebeye konu olabilmesi için mali nitelikli yani para ile ifade edilebilir olması gerekir. Mali nitelikli işlemlere örnek olarak, peşin mal alışı, mal satışı, bankaya para yatırılması, çekilmesi, satıcılara borcun ödenmesi, elektrik ve su faturasının ödenmesi örnek gösterilebilir. Bu işlemler defterlere tarih ve sıra numarasına göre ve de objektif belgelere dayandırılarak kaydedilir. Mali nitelikli olmayan hiç bir işlem muhasebeye konu olamaz dolayısıyla muhasebe defter ve belgelerine kaydedilemez.
Bir çok yazar muhasebeyi farklı bir biçimde tanımlamıştır.
1. Muhasebe, kısmen, bir ülkenin ekonomik, politik ve sosyal sistemlerinin bir fonksiyonudur. Muhasebe o ülkenin resmi dil ve kanunlar gibi bir kültürel fenomenidir. Ticari olaraksa muhasebe ekonomik kararlar vermede kullanılacak ekonomik varlıklar hakkında, öncelikle finansal ve sayısal bilgi toplama işi olarak tanımlanır.(1)
(1)DIAMOND , Michael A.; HANSEN, Don R. ; MURPHY, David S., Financial and Management Accounting, South- Western Publishing Co., Cincinnati, Ohio : South-Western, c1994, s. 4
2. Bir finansal bilgi sistemi olarak muhasebe, ilgili enformasyon kullanıcılarına, organizasyonun ekonomik olaylarını tanımlama, ölçme, kaydetme ve iletme sürecidir. Buna göre tanımlama belirli bire organizasyonla ilgili, ekonomik kanıt niteliği taşıyan olayları seçmedir. Belirlenen bu hadiseler finansal terimlerle ölçülebilmelidir. Finansal olarak ölçümü yapılan değişmeler, organizasyonun dalgalı bir finansal aktiviteler tarihi olarak kaydedilir. Muhasebeci bu kayıtları sınıflandırır ve özetler. (2)
(2)WEYGANDT, Jerry J. ; KIESO, Donald E.; KELL, Walter G., Accounting Principles, Wiley, New York, c1993, s. 2-3
3.Muhasebe, işletmenin varlıkları ve kaynakları ( sermayesi ve borçları ) üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade edilen mali nitelikli işlemlere ait bilgileri; kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kişi ve kurumlara raporlar halinde sunan bir bilgi sistemidir. Mali nitelikteki işlemlere ait bilgilerin, belgelendirilerek toplanması daha sonra bilgi kullanıcılarına sunulması ve yorumlamaya hazırlanması için belirli şekillere ve kurallara göre yazılması işlemine kaydetme denir.(3)
4. Muhasebe hesaplar ilmidir. Bu deyim, mal ( varlık ) hareketleriyle bu hareketlerin ayrıntılarını izleyebilmek ve bunları gözönüne serebilmek için bunların metodlu bir şekilde kaydedilmesini ifade eder. (4)
(4) ÖZASLAN, a.g.e., s.20
Muhasebenin Önemi
Muhasebe işletmelerde yönetimin gözü kulağıdır. Küçük, büyük, özel ve resmi kuruluşlar muhasebeye muhtaçtırlar. Her kuruluşun mali bakımdan durumunu bilmesi gerekir. Kuruluşların kendi işlemlerini denetleme ve düzenleme için gözönünde bulundurması gereken işlemleri muhasebe sağlar. İşletmelerde yöneticiye işlerin iyi veya kötü gittiğini belirten temel bilgiyi muhasebe verir.