Kur'an-ı Kerim'in içerisindeki surelerde on dört tane secde ayeti vardır
Bunlardan birini okuyan veya işiten her mükellef için bir tilavet secdesi gerekir
Hanefi mezhebine göre, tilavet secdesini işiten kimsenin maksadı ister Kur'an-ı Kerim'i dinlemek olsun isterse olmasın, hem dinleyenin hem de okuyanın secde etmesi vaciptir
Şafii mezhebine göre ise, tilavet secdesi yapmak sünnettir
Tilavet secdesi Kur'an-ı Kerim 'de on dört yerde vardır
l-)A'raf;206
2-)Rad;15
3-)Nahl;49
4-)İsra;107
5-)Meryem; 58
6-)Hacc;18
7-)Furkan;60
8-)Nemi; 24
9-)Secde; 16
10-)Sad;24
11-)Fussilet;37
12-)Necm;62
13-)İnşikak;21
14-)Ala'k;19
Şafii mezhebine göre, hac suresinin 77 ayetinde de tilavet secdesi vardır
Sad süresindeki ayet şükür secdesi olup namaz dışında okunduğu zaman secde yapılması müstehaptır
En sahih görüşe göre de namazda yapılması haramdır
(Muğni'l-Muhtaç; 1/244)
TİLAVET SECDESİNİN YAPILIŞI
Hanefi mezhebine göre,
namazın dışında tilavet secdesi şöyle yapılır;
a-) Secde ayeti okunduğu zaman ayağa kalkılır
b-) Kıbleye dönülür
c-) Sonra tilavet secdesi yapmaya niyet edilir
d-) Sonra eller kaldırılmadan " Allah-u Ekber" diyerek secdeye
gidilir
e-) Secdede üç defa "Sübhane Rabbiye'l-A'la" denir,
f-) Daha sonra " Allah-u Ekber" denilerek ayağa kalkılır
g-)Secdeden ayağa kalkılırken "Gufraneke Rabbena ve ileyke'l-Masir" denilir
(Tilavet secdesinde Kadeye oturulmaz ve selam verilmez)
Şafii mezhebine göre ise, oturulmuş halde iken niyet edilir, tekbir getirilir, secdeye gidilir ve sonra selam verilir Tilavet secdesinde niyet, tekbir ve selam vermek şarttır, namaz için geçerli olan şartlar tilavet secdesi içinde geçerlidir.
BAZI DURUMLARDA TİLAVET SECDESİ
Hanefi mezhebine göre, abdestsiz veya cünüp olan bir kimse secde ayetini işitirse, abdestsizliğini veya cünüplüğünü giderdikten sonra, tilavet secdesini yerine getirmesi vaciptir
Hayız ve nifas halinde bulunup tilavet secdesini işiten kadınlara secde etmek vacip değildir
Şafii mezhebine göre, hayız ve nifas halinde bulunup secde ayetini işiten bir kadına secde etmek sünnet değildir Abdestsiz veya cünüp bir kimsenin işitmesinde ise, secde ayeti okunduktan sonra hemen abdestsizliğini veya cünüplüğünü giderirse, araya fasıla girmemiş olur ve bu durumda secde etmesi sünnettir Fakat araya fasıla girerse, eda olarak secde edemez.
TİLAVET SECDESİNİ GECİKTİRMEK
Hanefi mezhebine göre, namaz dışında okunan secde ayetinden dolayı yapılması vacip olan secdenin zamanı belirsiz olup geniş zaman içinde yapılabilir
Şafii mezhebine göre, tilavet secdesi ayeti okunur ve örfe göre az bir fasıla verilirse bir şey lazım gelmez, yine secdeye gidilir Fakat uzun bir fasıla verilirse eda olarak secde edemez Buradaki fasılanın miktarı da normal kıraat ile iki rekatlık bir namazın süresi kadardır