Programlama dili, belli bir standart formunda komutlar ve yazılımlar geliştirme imkanı sunan bilgisayar dilidir. Programlama dilleri sayesinde bir bilgisayarın hangi durumda ne çeşit çıktı verebileceği kontrol edilebilir. Kısacası programlama dilleri sayesinde bilgisayarlar ve insanlar verimli bir iletişim sağlayabilirler.
Programlama dilleri bilgisayarların temel çekirdeklerindendir. Kullandığımız işletim sistemleri ve bilgisayarın tüm donanımları yazılımların yardımıyla çalışıp istediğimiz işlemleri gerçekleştirirler. Bir program oluşturmak istiyorsak önce makinelerle anlaşabilmeli ve ona hangi durumda neleri yapması gerektiğini söylemeliyiz. Programlama dilleri ve algoritmalar bu iletişimi sürdürebilmemizin en sağlıklı yoludur.
En eski programlama dilleri olarak kabul gören COBOL ve FORTRAN gibi dillerden sonra bilgisayarların gelişim süresi boyunca yüzlerce program dili geliştirilmiştir. Günümüz itibariyle dünya üzerindeki tüm programlama dillerinin toplam sayısının 750’nin üstünde olduğu tahmin edilmektedir.
Programlama Dili Öğrenme
Bir program geliştirebilmeniz için önce makinelerle iletişim kurmanız gerekir. Programlama dilleri bu iletişimi sağlamamıza yardımcı olurlar. Nasıl ki bir gündelik yaşantımızda konuştuğumuz dili öğrenmek bir süreç ise programlama dillerini de öğrenmek süreç gerektirir. Adım adım heceleyerek programlama dilinin mantığını, makinelerin bu dilde oluşturulan satırlara verdiği tepkileri öğrenmeniz gerekir. Bunlar için normal bir dilde olduğu gibi önce programlama dilinin temellerini ve cümle yapısını (syntax) öğrenmeniz gerekir.
Programlama dili öğrenmek için tercih edebileceğiniz onlarca yol var ancak önce hangi programlama dillerine ihtiyacınızın olduğunu belirlemeniz gerekir. Bir programlama dili öğrenerek tüm sistem ve platformlarda çalıştırılabilecek programlar üretemezseniz. Bazı programlama dilleri birden fazla platform üzerinde çalışırken bazıları yalnızca tek bir platforma özel olabilir. Örneğin Apple’ın iOS ve Mac’leri için yazılım ve uygulamalar geliştirmek istiyorsanız Swift dilini öğrenmeniz gerekirken, Android için uygulama geliştirmek istediğinizde Java veya Kotlin’i bilmeniz gerekir. Programlama dillerini öğrenmek için kendinize bir yol haritası çıkarmadan önce hangi alanda program veya uygulamalar geliştirmek istediğinize karar vermeniz gerekiyor.
Bazen bir platform için yazılım geliştirirken birden fazla programlama dili betik dili ve işaretleme dili bilmeniz gerekebilir. Web uygulamaları geliştirmek istediğinizi varsayarsak temel bir yazılım geliştirmek için HTML, CSS, PHP, JavaScript ve MySQL bilmeniz gerekebilir. Popüler örneklerden yola çıkacak olursak;
- Mac, iPhone ve diğer Apple ürünlerine yazılım geliştirmek için: Swift, HTML ve CSS.
- Android uygulamaları geliştirmek için: Java veya Kotlin
- WordPress tabanlı web yazılımları geliştirmek için: HTML, CSS, JavaScript ve PHP.
- Web uygulamaları geliştirmek için: Ruby (Ruby on Rails)
- Büyük ve veri işleyen web projeleri üretmek için: SQL biçimlerinden birini MySQL, PostgreSQL veya Microsoft SQL.
- Oyun, ses veya video programları geliştirmek için:C++
- Windows için programlar geliştirmek istiyorsanız: C#
- Alternatif web yazılımları için: Python
Dillerini öğrenmeniz gerekir. Örneklerin daha az popüler olan programlama dilleriyle çoğaltılabileceğini unutmayın. Mesela ASP.NET ile de web yazılımları geliştirebilirsiniz.
Yazılım Kursuna veya Üniversiteye Gidin
Programlama dillerini öğrenmenin en kestirme yolu yazılım kursları veya üniversite gibi eğitim kurumlarından geçiyor. Yazılım kurslarında size işi temelden anlatarak ileri seviyeye ulaşmanıza yardımcı olacak eğitmenler vardır.
Eğitmenler sayesinde temelleri kolayca öğrenip kendinizi programlama alanında geliştirebilirsiniz. Yazılım kursu veya üniversitede programlama dilleri için eğitim almanın size en büyük avantajı takıldığınız yerde size yardım edebilecek ve kafanızdaki soruları yanıtlayabilecek eğitmenlerin olmasıdır.
Çevrimiçi Eğitim Kursları
Ücretli veya ücretsiz fark etmez, internette herhangi bir programlama dilini öğrenmek isteyenler için hazırlanmış milyonlarca farklı kaynak var. Size uyan temel bir kaynak ile kendi kendinizin öğretmeni olarak işe başlayabilirsiniz. Kendi kendinize öğrenme süreci kurs ve üniversitede başlangıç aşamasında daha yavaş olabilir. Belli bir seviyeye ulaştıktan sonra ise takıldığınız yerde yapacağınız araştırmalarla kendinizi geliştirebilirsiniz.
Eğitim Kitapları
Hemen her programlama dili için interaktif eğitimlerin yanı sıra basılı kaynaklar var. Öğrenmek istediğiniz programlama diline ait eğitim kitapları satın alarak bu kitaplar yardımıyla programlama dillerini öğrenmeye başlayabilirsiniz. Eğitim kitapları programlama dillerinin temellerini öğrenmeniz konusunda en büyük yardımcınız olabilirler.
En Çok Kullanılan Programlama Dilleri
Bazı programlama dilleri doğal olarak diğerlerinden daha sık kullanılıyor. Burada devreye ihtiyaçlar dengesi giriyor. Windows kullanıcıları bilgisayarlarını daha etkili kullanmak için yazılımlara ihtiyaç duyduğu gibi Mac kullanıcıları da bilgisayarlarını etkili kullanabilecekleri yazılımlara ihtiyaç duyuyorlar. Windows kullanıcılarının sayısı Mac kullanıcılarının 10 katı kadar olduğu için Windows’da yazılım hazırlamak için kullanılan diller daha çok öne çıkabiliyor. Benzeri ihtiyaç dengeleri yazılım dillerinin popülaritesini belirlemekte en önemli unsur olarak öne çıkar.
Web geliştirme ortamında açık kaynağı tercih edenler PHP ve Python gibi açık kaynaklı dilleri tercih ederken, kurumsal ortamda daha çok ASP.NET tercih edilebilir. Daha önceden söylediğimiz gibi bir programlama dilini öğrenmeden önce hedefinizin ne olduğunu, hangi alanda çalışmak istediğinizi belirlemeniz gerekiyor. 2017 yılı itibariyle karşımıza çıkan en popüler programlama dilleri Stack Overflow’un raporuna göre şu şekilde sıralanıyor;
- Python
- C
- C++
- Java
- Swift
- JavaScript
- Go
- R
- C#
- Ruby
- Assembly
- Arduino
- Shell
- Scala
- Rust
- Haskell
- Perl
- Matlab
- Lua
- Objective-C
- Visual Basic
- Cuda
- Delphi
- SQL
- Processing
- D
- Lisp
- Cobol
- Clojure
- Julia
- Fortran
- Prolog
- Erlang
- SAS
- Ada
- ABAP
- VHDL
- Verilog
- Scheme
- Ocaml
- LabView
- Forth
- J
- TCL
- Actionscript
- Ladder Logic
Web Alanında En Popüler Programlama Dilleri
- Python
- Java
- C#
- JavaScript
- PHP
- Go
- Ruby
- Scala
- HTML
- Perl
- Lua
- Rust
- Processing
- D
- Clojure
- Ocaml
- Actionscript
2017’nin En Hızlı Büyüyen Dilleri
- Python
- C
- C++
- Java
- Swift
- JavaScript
- Go
- R
- C#
- Ruby
İş Verenlerin En Çok Aradığı Diller
- Java
- C
- Python
- C++
- JavaScript
- C#
- PHP
- HTML
- Ruby
- Swift