Epilepsi hakkında doğru bildiğimiz 10 yanlış
Epilepsi hastalığıyla ilgili doğru bilinen yanlışlar, hastaların tedavi sürecini ve tüm yaşamını olumsuz etkileyebiliyor. İşte yanlışını bildiğimiz doğrular...
Epilepsi nöbeti (yada krizi), beyin normal aktivitesinin, sinir hücrelerinde geçici olarak meydana gelen anormal elektriksel aktivite sonucu bozulması ile oluşan klinik bir durumdur. Halk arasında "Sara Hastalığı” olarak da bilinen epilepsi, kendini epileptik nöbetler ile göstermektedir. Epileptik nöbet gerçekleştiğinde hastada gelip geçici bilinç kaybı veya farklı özelliklerde belirtiler olmaktadır.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, Epilepsi hakkında halk arasında dolanan yanlış bilgilere dikkat çekerek önemli açıklamalarda bulundu.
Epilepsisi olan hastalar iyileşmez, nöbetleri ölene dek sürer - YANLIŞ
Epilepsi hastalarının % 60 ında nöbetler ilaçla kontrol altına alınır. Bazı hastaların epilepsi türleri yaş ile ilişkilidir. Delikanlılık çağında görülen rolandik epilepsi ilerleyen yıllarda kaybolur. Nöbetler çoğu hastada tedavi ile kontrol altına alınır. Epilepsiye Karşı Uluslararası Birlik (ILAE), epileptik bir kişi en az 10 yıldır nöbet geçirmiyor ve en az beş yıldır ilaç da kullanmıyorsa; iyileşmiş kabul eder.
Epilepsi ve nöbet aynı şeydir - YANLIŞ
Birbirleri ile oldukça ilişkilidirler ama, aynı şey değildirler. Nöbet, normal beyin işlevindeki kısa bozulmadır. Nöbeti olan herkes epileptik olmaz. Diyabetten, üremiye, kanserden yüksek ateşe dek neredeyse her şey nöbet yapabilir. Epilepsi ise, nöbetlere karşı duyarlılığın arttığı bir beyin hastalığıdır.
Epileptik nöbetler ağrılı ve tehlikelidir - YANLIŞ
Nöbetler çoğu kişide ağrısızdır. Nadiren nöbet sırasında ağrı hissettiğini söyleyen hastalar görülebilir. Nöbetlerden kaynaklanan (çarpma, burkulma, ezilme, yanma gibi) ikincil ağrı nedenleri de olabilir. Nöbetler genel olarak tehlikesizdir.
Nöbet sırasında kişi dilini yutabilir, bu da ölüme yol açabilir - YANLIŞ
Nöbet sırasında bir kişinin dilini yutması mümkün değildir. Asla hastanın ağzını açmaya çalışmamalı, kişi yan tarafına yatırılarak ağızda biriken sıvıların solunum yoluna kaçması önlenmeye çalışılmalıdır.
Epilepsisi olan kişilerde gelişimsel bozukluklar ve ruhsal sıkıntılarda vardır - YANLIŞ
Epilepsisi olanlarda otomatikman gelişimsel bozukluklar ve ruhsal sıkıntılar olmaz. Genelde epilepsi dışında tamamen normallerdir. Gelişimsel kusurları olanların bir kısmında ise, epilepsi de olabilir. Epileptiklerin bir kısmında depresyon da görülür. Bazen varsanılar da (hallucination) olabilir.
Epileptikler araba sürebilir - YANLIŞ
Epileptik hastaların araba kullanma durumları, bulundukları ülkelerin trafik yönetmeliklerine göre düzenlenir. ABD de çoğu eyalette ilaç tedavisi ile normal olan epileptik hastalar araba kullanabilirken, Türkiye'de kesinlikle yasaktır. Tedavi altında olsun ya da olmasın.
Epileptikler çocuk doğuramaz - YANLIŞ
Epileptik annelerin bebekleri % 90 dan fazla oranda sağlıklı doğar. Ancak sağlıklı bir anne adayının endişeleri gibi, epileptiklerin de düşünecek bir sürü şeyi vardır. Bir numaralı sorun antiepileptik ilaçlardır. Bazı antiepileptikler çocuğa zarar verebileceğinden, gebelikte kullanılabilecek güvenli ilaca geçmek gerekir. Yine de şunu belirtmeliyiz ki çocukta zararlı sonuçlara yol açan sadece bir antiepileptik var.
Epilepsi işimi etkilemez - YANLIŞ
Epileptik hastaların gece vardiyasında çalıştırılmaması gerekir. Sık sık yapılan gece-gündüz mesai değişiklikleri nöbetleri tetikleyebilir. Dolayısıyla epilepsi işi etkileyebilir. Yapılan işin tehlikeliliği, konsantrayon gerekliliği, el kontrol becerileri durumu gibi faktörlerin nöroloji uzmanı ile birlikte değerlendirilmesi uygun olur. Bu nedenle epileptikler bazı meslekler için uygun değildir.
Epilepside alkol zararlıdır - YANLIŞ
Tabii ki yüksek miktarda alkol alımı hem epileptik ilaç dozlarını değiştirir hem de beynin nöbet geçirme eşiğini düşürür. Bu nedenle yüksek alkol alımı sakıncalıdır. Ancak düşük dozda alındığında nöbet artışına neden olmaz.Ancak yine de bu gibi durumları nörologla konuşmak ve onun görüşünü uygulamak yerinde olur.
Epilepside tedavi ilaç kan düzeyi takipleri ile yapılır - YANLIŞ
İlaç kan düzeyi takipleri, ilacın klinik etkinliğini göstermekten uzaktır. Klinik başarı, ilaç kan düzeylerine bakılarak yapılamaz. Epilepsi tedavisi ampiriktir. İlaç kan düzeyleri uzman tarafından hastada zehirlenme şüphesi varsa ya da hastanın ilacı kullandığı konusunda endişeler varsa istenir. Diğer kullanımları tartışmalıdır.