Tifüs nedir?

Tifüs, bir veya daha fazla raşitizm bakteri ile enfeksiyonun neden olduğu bir hastalıktır. Pireler, bitler veya kenenin ısırdığı zaman ortaya çıkar. Pireler, akarlar, bitler ve keneler, eklembacaklı olarak bilinen omurgasız hayvan türleridir.Rikettsial bakterileri taşıyan eklembacaklılar birilerini ısırdığında, tifüre neden olan bakterileri bulaştırırlar. Bu zararlı bakteriler kan dolaşımına girebilirler. Kan dolaşımına girdikten sonra, bakteri çoğalmaya ve büyümeye devam eder.
Üç farklı tifüs tipi vardır:

  • salgın (tayfadan) tifüs
  • endemik (fare) tifüs
  • Tifüs genellikle gelişmekte olan ülkelerle, yoksul ülkelerde daha sık ortaya çıkar. Günümüzde pek sorun olmasa da bulaşıcı olması insanları korkutur.
    Tedavi edilmeyen tifüs ciddi komplikasyonlara neden olabilir ve öldürücüdür. Tifüsünüzden şüpheleniyorsanız hemen doktora başvurunuz.
    Tifüsün sebepleri

    Tifüs kişiden kişiye soğuk algınlığı veya grip gibi bulaşmaz. Üç tip tifüs vardır ve her türe farklı bir tür bakteri neden olur ve farklı eklembacaklı türleri tarafından bulaşır.
    Salgın / bitki kaynaklı tifüs

    Bu türe Rickettsia prowazekii neden olur ve vücut biti tarafından ortaya çıkar. Bu tür dünyanın her tarafından yaygın olarak bulunur. Ama bu bit türleri yoksul ve suyun yetersiz olduğu ülkelerde sıkça görülür.
    Endemik tifüs

    Alternatif olarak murin tifüs adı verilen bu tür Rikettsia typhi kaynaklı olup farelerden gelen pirelerden taşınır. Endemik tifüs dünya çapında görülebilir. Sıçanlarla yakın temasta bulunan insanlar arasında yaygındır.
    Tifüs belirtileri

    Semptomlar tifüs türüne göre hafif veya farklılık gösterir. Ancak üç tip tifüs ile ilgili semptom vardır:

    • baş ağrısı
    • ateş
    • titreme

    Epidemik tifüs semptomları genellikle aniden ortaya çıkar ve şunları içerir:

    • Şiddetli başağrısı
    • yüksek ateş (102.2 ° F’ın üstünde)
    • Sırtta veya göğüste başlayan ağrılar
    • düşük kan basıncı (hipotansiyon)
    • parlak ışıklara karşı göz hassasiyeti
    • şiddetli kas ağrısı

    Endemik tifüs belirtileri 10 ila 12 gün sürer ve epidemik tifüs belirtilerine çok benzer, ancak genellikle daha az şiddetlidir.

    • kuru öksürük
    • mide bulantısı ve kusma
    • ishal

    Tifüs hastalarında görülen belirtiler arasında şunlar bulunur:

    • şişmiş lenf düğümleri
    • yorgunluk
    • Kırmızı leke
    • öksürük

    Hastalığın inkübasyon süresi ortalama olarak beş ila 14 gün arasında değişmektedir.Bu, semptomların genellikle ısırıldıktan beş ila 14 gün sonrasına kadar ortaya çıkmayacağı anlamına gelmez.
    Tifüs teşhisi

    Tifürünüzün olduğundan kuşkulanıyorsanız, doktorunuz belirtileriniz ve tıbbi geçmişiniz hakkında soru soracaktır. Teşhise yardımcı olmak için, aşağıdaki durumlarda doktorunuza bildirin:

    • Kalabalık bir çevrede yaşayıp, yaşamadığınızı
    • Yaşadığınız çevrede bir salgının var olup olmadığını
    • Son günlerde yurt dışına çıkıp çıkmadığınızı

    Tanı koymak zordur, çünkü belirtiler diğer enfeksiyöz hastalıklarda sık görülür:

    • Sıtma: sivrisinek tarafından yayılır bulaşıcı bir hastalık
    • Bruselloz , Brucella bakteriyel türünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalık

    Tifüsü test etmek için şunlar yapılır:

    • Deri biyopsisi : Döküntülerinizdeki bir cilt örneği bir laboratuarda test edilecektir.
    • Western blot: tifüs varlığını tanımlayan bir test
    • İmmünofloresan testi: kan dolaşımından alınan serum örneklerinde tifüs antijeni tespit etmek için flüoresan boyalar kullanır
    • Diğer kan testleri: Sonuçlar enfeksiyon varlığını gösterebilir

    Tifüs tedavisi

    • doksisiklin (Doryx, Vibramisin): tercih edilen tedavi
    • kloramfenikol: gebe ya da emzirilmeyenler için bir seçenek
    • Siprofloksasin (Cipro): Doksisiklini alamayan yetişkinler için kullanılır.

    Tifüs komplikasyonları

    • karaciğer iltihabı olan hepatit
    • gastrointestinal kanama bağırsak içinde kanama,
    • Kan dolaşım hacminde azalma olan hipovolemi

    Tifüs sonuç

    Antibiyotiklerle erken tedavi çok etkilidir. Gecikmiş tedavi ve yanlış tanı, daha ağır bir tifüs vakasına neden olabilir.
    Tifüs salgınları yoksul, sağlıksız ve kalabalık bölgelerde daha yaygındır. Tedavi edilmeyen tifüsün genel ölüm hızı, tifü türüne ve yaş ve genel sağlık durumu gibi diğer faktörlere bağlıdır.
    Ölümde yüksek oranlar yaşlı erişkinlerde ve yetersiz beslenenlerde görülür. Çocuklar pek tifüse maruz kalmazlar.
    Tifüs önleme

    İkinci Dünya Savaşı sırasında epidemik tifüs önlemek için bir aşı oluşturuldu. Ancak, vakaların sayısının azalması aşı üretimini durdurdu. Tifüs önlemenin en kolay yolu, bulaşıcı çevreden uzak durmaktır.
    Önlemek için işte öneriler:

    • Yeterli kişisel hijyenin sağlanması
    • Kemirgen popülasyonunun kontrol edilmesi
    • tifüse maruz kalmanın meydana geldiği bölgelere veya sanitasyon eksikliğinden dolayı yüksek risk taşıyan ülkelere seyahatlerden kaçınma

    Kene bit gibi zararlı böceklerden uzak durmaya özen gösterin. Sık sık temizliğinize dikkat edin. Eğer yurtdışına çıkacaksanız koruyucu kapalı giysiler giymeye çalışın.