Ukulele, şekil olarak gitara benzeyen bir telli çalgıdır. 4 naylon telli bir enstrüman olan ukulele, Hawaii gitarı olarak bilinir. Hawaii dilinde ukulele kelimesi “zıplayan pire” anlamına gelir. Telleri G,C,E,A (sol, do, mi, la) şeklinde sıralanır ve sesi gitardan 1 oktav daha yüksek şekilde akort edilir.
Ukulelenin Tarihi


Gerçekliği bilinmemekle birlikte bir rivayete göre Hawaii’ye kaçak işçi-köle taşıyan Ravenscrag adlı bir gemi, o dönemler köle ticaretinin başkenti sayılan Portekiz’in Madeira şehrinden Hawaai’ye üç tane marangoz taşımıştır. Bu üç marangoz ukulelenin mucitleri olarak bilinir; Manuel Nunes, Augusto Dias ve Jose Espirito Santo. Bu 3 insan yanlarında ukulelenin atası sayılabilecek iki enstrümanı taşıyorlardı Machete ve Rajão.


Machete

Rajao

İki çalgı da ukulele ile net bir şekilde benzerlikler göstermektedir. Rivayete göre daha sonra bu üç marangoz bir gece rom sofrasında otururken bu çalgıyı Hawaii’nin milli ağacı olan koa ağacından yapmaya karar verirler. Ve böylece koa ağacından yapılan bu çalgı, Hawaii’nin müzik kültürünün vazgeçilmez bir parçası olarak tarihe geçti. Bugün Hawaii müziği dediğinizde ukulelesiz bir parça görmeniz imkıansıza yakın.
Ukulele Nasıl Seçilir?

Ukulele almaya karar verdikten sonra sıra hangi ukuleleyi alacağınızı seçmekte. Ukulele, boyutu ve sesine göre 6’ya ayrılır: sopranino, soprano, concert, tenor, baritone, ve bass. Ama Türkiye’de bu 6 çeşitten en çok 2’si satılmaktadır. Soprano ve concert. Bu sebepten dolayı da bu yazımızda soprano ve concert ukuleleler hakkında bilgi vereceğiz.
Soprano

Soprano ukuleleler, standart ukulele olarak bilinir. 33 cm tel uzunluğuna, 53 cm toplam uzunluğa sahip olan bu ukulele çeşidi, enstrüman satan yerlere gittiğinizde duvarlara asılı olan rengarenk ukulelelerin ta kendisidir.
Soprano ukuleleler oldukça dar bir klavye alanına sahiptir. Bu sebeple elleri büyük olan insanlar, akorlar arasında hızlı geçiş yapmakta zorlanabilir. Akor basarken yanlış tele basmak veya alttaki teli susturmak olası sonuçlardır. Soprano ukulele, concert ukulele’ye göre daha cılız bir sese sahiptir. Sesi kalın insanlar için soprano ukulele çalarken şarkı söylemek pek güzel bir sonuç ortaya çıkarmayabilir fakat ince bir ses ile birleşen soprano ukulele sesi kulaklara adeta bayram ettirebilir.
Concert

Concert ukulelenin sesi soprano kadar ince olmamakla birlikte tenor, bariton kadar da kalın değildir. İlk ukulelenizi alacaksanız ve hangi tip ukuleleyi seçeceğiniz konusunda kararsızsanız concert ukulele almanız mantıklı olacaktır. Sesi ne ince ne kalın bir alet olduğundan ses uyumsuzluğu yaşamazsınız. Sopranoya göre biraz daha büyük (38cm tel uzunluğu, 58 cm toplam uzunluk) olduğundan dolayı da akor basarken daha rahat olabilirsiniz. Concert ukuleleler fiyat olarak da en uygun ukulelelerden biridir. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda güzel bir seçim olacağını söyleyebiliriz.
Ukulele Nasıl Akort Edilir?

Ukulele çalmaya başlamadan önce mutlaka akordunu yapmalısınız. Kulak gelişimi için akort çok önemlidir. Ayrıca akordu bozuk bir enstrümanın sesi sizi tatmin etmeyecektir. Sadece 4 teli olan bu çalgının akordu da çok kolaydır ve 1 dakikanızı bile almaz. Kolayca akort yapabilmeniz için ufak dijital akort cihazları satılmaktadır fakat bunlara ücret ödemenize de gerek yoktur çünkü akıllı telefonunuza indirebileceğiniz herhangi bir ücretsiz ukulele akort uygulaması sayesinde saniyeler içerisinde akort yapabilirsiniz.
Uygulamayı açıp ukulelenin herhangi bir telini çaldığınızda uygulama onun hangi tel olduğunu algılar ve teli sıkmanız veya gevşetmeniz gerektiğini söyler. Siz de doğru sıkılığa ulaşıncaya kadar teli sıkarak veya gevşeterek 4 telin de akordunu sırasıyla yaparsınız ve ukulelenizi çalmaya hazır hale getirirsiniz.
Ukulele Nasıl Çalınır?

Ukulele, aynı gitar gibi, bir elinizle klavyedeki perdelere basarak akoru oluştururken diğer elinizle yukarı ve aşağı hareketlerle ritim tutturarak çalınır. Ukulele çalmayı öğrenmek gitara göre oldukça kolaydır çünkü 6 tel yerine 4 tel vardır ve perde sayısı da daha azdır. Bu sebeple daha az akor vardır ve birkaç akoru nasıl çalacağınızı ve akorlar arasında hızlıca geçiş yapabilmeyi öğrendikten sonra ukuleleniz ile sayısız şarkıyı kolayca çalabilir hale gelebilirsiniz.
Ukulele öğrenmek için hocalardan özel dersler alabileceğiniz gibi, herhangi bir ücret ödemeden YouTube gibi internet sitelerinden video izleyerek de kolayca öğrenebilirsiniz. Türkçe ve İngilizce olmak üzere onlarca eğitim videosu bulunuyor ve gerçekten faydalı videolar. Ukulele öğrenmek için bu videoları izlemek ve isteğinizin azalmaması yeterli oluyor. Bu yüzden de özel derslere para harcamanıza gerek kalmıyor.