Genetik kalıtım çalışmasıdır. Kalıtım, bir ebeveynin belirli genleri çocuklarına veya yavrularına geçirdiği biyolojik bir süreçtir. Her çocuk, biyolojik ebeveynlerinin her ikisinden de genleri miras alır ve bu genler spesifik özellikleri ifade eder. Bu özelliklerin bazıları, örneğin saç ve göz rengi ve ten rengi gibi fiziksel olabilir. Öte yandan bazı genler, ebeveynlerden yavrularına geçebilecek bazı hastalık ve rahatsızlıkların riskini de taşıyabilir.
Hücredeki Genler
Genetik bilgi, vücuttaki her canlı hücrenin hücre çekirdeğinde yer alır. Bilgilerin örneğin bir kitapta saklanabileceği düşünülebilir. Bu kitabın bir kısmı genetik bilgilerle babadan gelirken, diğer kısmı anneden geliyor.
Genetik ve Kromozomlar
Genler kromozomlarda bulunur. İnsanların hücrelerinin çekirdeğinde bu küçük iplik benzeri yapıların 23 çifti vardır. Toplam 46 kişinin 23’ü ya da yarısı anne, diğeri 23’ü babadan gelir.
Kromozomlar, bir kitabın sayfaları gibi genler içerir. Bazı kromozomlar binlerce önemli gen taşıyabilirken, bazıları sadece birkaçını taşıyabilir. Kromozomlar ve dolayısıyla genler, DNA (DeoxyriboNucleic Acid) adı verilen kimyasal maddeden oluşur. Kromozomlar çok uzun ince DNA dizileridir, sıkıca sarılırlar.
Uzunlukları boyunca bir noktada, her kromozomun sentromer adı verilen bir daralması vardır. Sentromer, kromozomları iki ‘kol’ olarak ayırır: uzun bir kol ve kısa bir kol. Kromozomlar 1’den 22’ye kadar numaralandırılır ve bunlar her iki cinsiyet için de yaygındır ve otozomlar olarak adlandırılır. Ayrıca X ve Y harfleri verilen ve cinsiyet kromozomları olarak adlandırılan iki kromozom vardır. X kromozomu Y kromozomundan çok daha büyüktür.
Genetik ve Kimyasal Bazlar
Genler ayrıca A, T, C ve G’den (Adenin, Timin, Sitozin ve Guanin) oluşan benzersiz kimyasal baz kodlarından oluşur. Bu kimyasal bazlar, permütasyon ve kombinasyonlarla kombinasyonları oluşturur. Bunlar bir sayfadaki kelimelere benzer.
Bu kimyasal bazlar DNA’nın bir parçasıdır. Birbirine bağlandığında kelimeler, vücudun hücrelerine ne zaman ve nasıl büyüyeceklerini, olgunlaşacaklarını ve çeşitli işlevleri yerine getireceklerini gösteren planlar olarak işlev görürler. Yaşla birlikte genler etkilenebilir ve çevresel ve endojen toksinlerden kaynaklanan fay ve hasarlar gelişebilir.
Erkekler ve Kadınlarda Genetik
Kadınlar vücut hücrelerinde 46 kromozom (44 otozom artı X kromozomunun iki kopyası) var. Bunların yarısı ya da 22 otosomunun yanı sıra yumurta hücrelerinde bir X kromozomu vardır.
Erkeklerde vücut hücrelerinde 46 kromozom (44 otosom artı bir X ve Y kromozomu) bulunur ve bu 22 otosomun yarısına ve sperm hücrelerinde X veya Y kromozomuna sahiptir.
Yumurta sperm ile birleştiğinde, ortaya çıkan bebeğin 46 kromozomu vardır (bir kadın bebekte XX veya bir erkek bebekte XY).
Genler ve Genetik
Her gen bir genetik bilgi parçasıdır. Hücredeki tüm DNA, insan genomunu oluşturur. Çekirdeğinde bulunan 23 kromozom çiftinden birinde yaklaşık 20.000 gen bulunur.
Bugüne kadar, yaklaşık 12.800 gen, kromozomların her birinde belirli yerlere (loci) haritalanmıştır. Bu veritabanı İnsan Genom Projesi’nin bir parçası olarak başladı. Proje Nisan 2003’te resmen tamamlandı ancak insan genomundaki kesin gen sayısı hala bilinmiyor.