Östrojen, insan vücudunda kadın özelliklerinin gelişimini ve korunmasını destekleyen bir grup cinsellik hormonudur.
Bir kadının hayatı, iki hormon, östrojen ve progesteronun dalgalanmaları ile açıklanabilir. Bu hormonlar dengede olduğunda kadının hayatı harikadır. Dengeden çıktıkları zaman sorunlar çıkar. Bu hormon bozukluklarının sonuçlarını daha iyi anlamak için, önce östrojen ve progesteronun normal fonksiyonlarını tartışmalıyız.
Steroid hormonu olan östrojen, vücut organlarına ve sistemlerine fizyolojik mesajlar taşır. Bu mesajlar her vücut organı ve sistemi için farklıdır. Östrojen, önceki adetlerde dökülen astarı büyütmek ve değiştirmek için uterusa mesajlar gönderir.
Kemik emilmesi östrojen ile azalır. Kemik sürekli olarak bozuluyor ve değiştiriliyor. Uygun bir kemik yıkımı oranını korumak ve kemik kaybını önlemek için östrojene ihtiyaç vardır. Vajina ve dişi mesane fonksiyonları östrojen etkisi altında tutulur. Vajinayı nemli tutar ve mesanenin idrarı sızmasını önler.
Ergenlikte östrojen, kadın cinsiyet özelliklerinin geliştirilmesinden sorumludur.
Östrojen göğüs hücresi sayılarını ve çoğalmasını artırarak memenin büyümesine neden olur. Ayrıca kadın cinsel organlarının gelişimini de uyarır.
Östrojen, tiroid hormonunun işlevini azaltır.
Östrojen, tiroid bağlayıcı globulin adı verilen bir proteinin üretimini artırır. Bu protein, tiroid hormonunu inaktif hale getirir. Böylece metabolizmayı ve artan yağ birikimini azaltır. Vücut, bir hamilelik gelişirse fetus için yeterli enerjiye sahip olmak için yağ depolar.
Östrojen beyni etkiler. Beyindeki etkisi çok zayıftır. Normal seviyelerde östrojen depresyonu ve uykusuzluğu önler, konsantrasyonu artırır ve normal cinsel sürücüyü sürdürür. Östrojen yüksek ya da düşükse, depresyon, anksiyete, uykusuzluk, cinsel dürtü azalır ve konsantrasyon azalır.
Stegesteron, bir steroid hormonu, diğer organlara da mesajlar taşır. Mesajlar östrojen olarak aynı vücut organlarına ve sistemlere yönlendirilir, ancak mesajlar farklıdır.
Östrojen neden önemlidir?
Östrojen, bir kızı bir kadına dönüştüren fiziksel değişikliklere yardımcı olur. Bu yaşam süresi ergenlik denir. Bu değişiklikler şunları içerir:
- Göğüslerin büyümesi
- Kasık ve koltuk altı saçların büyümesi
- Menstrüel döngülerin başlangıcı
Östrojen adet döngüsünü kontrol etmeye yardımcı olur ve doğurganlık için önemlidir. Bu hormonun başka işlevleri vardır:
- Kolesterolü kontrol altında tutar.
- Kemik sağlığını hem kadınlar hem de erkekler için korur.
- Beyninizi (ruh hali dahil), kemikler, kalp, deri ve diğer dokuları etkiler.
Östrojen nasıl çalışır?
Bir kadının yumurtalarını üreten yumurtalıklar, vücudunuzdaki ana östrojen kaynağıdır. Her böbreğin tepesinde yer alan adrenal bezleriniz, bu hormonun az miktarda olmasını sağlar, bu yüzden yağ dokusu da oluşur. Östrojen kan yoluyla hareket eder ve vücudunuzun her yerinde hareket eder.
Östrojen çeşitleri nelerdir?
Östrojen ailesindeki ilgili hormonlar şunları içerir:
Estrone (E1): Bu, zayıf bir östrojen formudur ve menopozdan sonra kadınlarda görülen tek tiptir. Vücudun çoğu dokusunda, esas olarak yağ ve kasta az miktarlarda estron bulunur. Vücut estrojeni estradiol ve estradiol estrojene dönüştürebilir.
Estradiol (E2): Bu en güçlü östrojendir. Estradiol, yumurtalıklar tarafından üretilen bir steroiddir. Özellikle endometriyal kanser olmak üzere kadınlarda ortaya çıkan endometriozis, fibroidler ve kanserler gibi bir dizi jinekolojik problemin oluşmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Estriol (E3): Bu östrojenlerin en zayıfıdır ve vücut estradiol kullandıktan sonra yapılan bir atık üründür. Gebelik, önemli miktarlarda estriol yapılan tek zamandır. Estriol, estradiol veya estrona dönüştürülemez.
Östrojen ne işe yarar?
Yumurtalıklar: Östrojen bir yumurta folikülünün büyümesini teşvik eder.
Vajina: Aynı zamanda vajinanın büyümesini yetişkin boyutuna, vajinal duvarın kalınlaşmasına ve bakteriyel enfeksiyonları azaltan vajinal asiditede artışa neden olur. Ayrıca vajinanın yağlanmasına da yardımcı olur.
Fallop tüpleri: Östrojen, fallop tüplerinde kalın, kaslı bir duvarın büyümesinden ve yumurta ve sperm hücrelerini taşıyan kasılmalardan sorumludur.
Rahim: Östrojen rahim çizgisini oluşturan mukoza zarını güçlendirir ve korur. Kan akışını, protein içeriğini ve enzim aktivitesini artırmanın yanı sıra endometriyumun boyutunu arttırır. Östrojen ayrıca rahmin içindeki kasları da geliştirir ve daraltır. Kontraksiyonlar bir bebek ve plasenta verilmesinde yardımcı olur ve aynı zamanda adet sırasında ölü dokudan kurtulmak için rahim duvarına da yardımcı olurlar.
Serviks: Östrojenin, uterus mukus salgılarının akışını ve kalınlığını düzenlediği düşünülmektedir. Bu bir sperm hücresinin yumurtayı harekete geçirir ve döllenmeyi sağlar.
Meme bezleri: Östrojen, memedeki diğer hormonlarla eşsiz ilişkiler kurar. Onlar ergenlik döneminde memelerin büyümesinden, memelerin pigmentasyonundan ve bir bebek artık emzirmediğinde süt akışını durdurarak sorumludurlar.
Östrojen, kadın ve erkek bedenleri arasındaki farklardan sorumludur. Örneğin, bir kadın bedeninde:
- Östrojen kemikleri daha küçük ve daha kısa, pelvis daha geniş ve omuzlar daraltır.
Kalça ve kalça çevresindeki yağ birikimini arttırır, bu da vücudun daha kavisli ve konturlu olduğu anlamına gelir.- Östrojen, ergenlik döneminde dişilerin büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olur ve insüline duyarlılığı arttırır . İnsülin, bir kişinin gelişebileceği vücut yağı ve yağsız kas miktarını etkiler.
- Bir kadının kafasında saçları daha kalıcı hale getirirken, daha ince ve daha az belirgin hale gelmek için vücut tüylerini etkiler.
- Östrojen ses kutusunu küçültür ve ses tellerini kısar, dişilere erkeklerden daha yüksek ses verir.
- Estrojenler, yağlı maddeler üreten derideki bezlerin aktivitesini bastırır. Bu dişilerde akne olasılığını azaltır .
Östrojenin etkisi olduğu diğer alanlar şunlardır:
Beyin: Vücut ısısının korunmasına yardımcı olabilir, beynin cinsel gelişime bağlı kısmını düzenleyebilir ve beynin “iyi hissettiren” kimyasallarının etkilerini arttırabilir.
Deri: Estrojenler, cildin kalınlığını ve kalitesini ve yaşlanmayı önleyen kollajen içeriğini geliştirir.
Kemikler: Östrojen, kemik gücünü korumaya ve kemik kaybını önlemeye yardımcı olur.
Karaciğer ve kalp: Hormon , karaciğerin kolesterol üretimini düzenler , kalbi ve atardamarları korumaya yardımcı olur.
Düşük Östrojen Hormonu
Kadınlarda düşük östrojen için en yaygın neden, menopoz veya yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Düşük östrojen belirtileri şunlardır:
- Daha seyrek veya durmayan adet dönemleri
- Sıcak basmaları (aniden çok sıcak hissetmek) ve / veya gece terlemeleri
- Uyku problemi
- Vajina kuruluğu ve incelmesi
- Düşük cinsel istek
- Ruh hali
- Kuru cilt
- Bazı kadınlar menstruel migren, östrojenin düşmesinden ötürü, adet döneminden hemen önce kötü bir başağrısı alırlar.
Erkeklerde, erkeklerde düşük östrojen, aşırı yağ ve düşük cinsel arzuya neden olabilir.
Östrojeni azaltan faktörler;
- ergenlik
- aşırı kilolu ve obezite
- yüksek tansiyon
- diyabet
- sağlıklı hamilelik
- yumurtalık ya da adrenal bezlerin tümörleri
- Steroidler, ampisilin, östrojen içeren ilaçlar, fenotiazinler ve tetrasiklinler dahil olmak üzere bir dizi ilaç
Yüksek Östrojen Hormonu
Aşırı östrojen, diğerlerinin yanı sıra, bu sorunlara yol açabilir:
- Ağırlık kazanımı, özellikle belinizde, kalçalarınızda ve baldırlarınızda
- Hafif veya ağır kanama gibi regl sorunları
- Premenstrüel sendromun kötüleşmesi
- Fibrokistik göğüsler (kanserli olmayan topaklar)
- Uterusta fibroidler (kansersiz tümörler)
- Yorgunluk
- Cinsel istek kaybı
- Depresif veya endişeli hissetmek
- Erkeklerde, yüksek östrojen:
- Büyümüş göğüsler (jinekomasti)
- Kötü ereksiyon
- Kısırlık
Östrojeni arttıran faktörler;
- yumurtalık yetmezliği
- az etkili hipofiz bezi
- hamilelik yetmezliği
- menopoz ve perimenopoz
- polikistik over sendromu (PCOS)
- anoreksiya nervoza
- yorucu egzersiz veya eğitim
- klomifen gibi bazı ilaçlar
- çocuk doğurma
- Emzirme
Östrojenin Kullanım Alanları
Hamilelerden (Premarin) elde edilen sentetik östrojen, biyo-özdeş östrojen ve östrojenler, bir dizi tıbbi amaç için kullanılmaktadır.
Östrojenin en yaygın kullanımı, doğum kontrol hapları ve hormon replasman tedavisi (HRT) ve menopoz için biyo-özdeş hormon replasman tedavisi (BHRT) ‘dir.
Doğum Kontrol Hapı
Doğum kontrol hapı, Amerika Birleşik Devletleri’nde en yaygın kullanılan doğum kontrol yöntemidir. Östrojen hormon progestin yanında oral doğum kontrol hapları kombinasyonu dahildir.
Birçok kadın 20 ila 50 mikrogram (mcg) östrojen içeren düşük dozlu doğum kontrol hapları alır.
Birleşik hapdaki östrojen beyne geri bildirim gönderir. Bu geri bildirim, vücutta aşağıdakiler dahil çeşitli etkilere neden olur:
- hipofiz bezini salgılayan folikül uyarıcı hormon (FSH)
- Luteinizan hormon üretimini durdurma (LH)
- Yumurtlama önlenmesi
- Bazen dönemler arasında lekelenmeye neden olabilen ani kanamayı önlemek için rahim astarını desteklemek
Bazı doktorlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, alternatif kullanımlar için doğum kontrolünü reçete edebilir:
- Adet döngüsünün düzenlenmesi
- Şiddetli kramp ve ağır kanamayı kolaylaştırır
- Yumurtalık kanseri riskini ve yumurtalık kistlerinin gelişimini azaltır.
- Ektopik gebeliğe karşı koruma
- Perimenopozal semptomların azalması
- Hormon ile ilgili sivilcelerin şiddetini azaltmaya yardımcı
Doğum kontrol hapı kullanmak, aşağıdaki gibi bir dizi risk taşır:
- kalp krizi
- inme
- kan pıhtıları
- pulmoner embolizm
- mide bulantısı ve kusma
- baş ağrısı
- düzensiz kanama
- kilo değişiklikleri
- Meme hassasiyeti ve şişmesi
- Uzun süreli kullanım ayrıca daha yüksek meme kanseri riskine yol açabilir .
Hormon değişim terapisi
Hormon replasman tedavisi (HRT), kadın hormonlarının seviyelerini normale getirerek bazı menopoz semptomlarını hafifletmeyi amaçlamaktadır. Tedavi sadece östrojen olarak veya östrojen ve progestinin bir kombinasyonu olarak sağlanabilir.
Hala bir rahmi olan kadınlar için, endometriyal kansere yol açabilen rahim astarının aşırı çoğalmasını önlemek için hormon progestini östrojenin yanında kullanılır. HRT bir hap, burun spreyi, yama, deri jeli, enjeksiyon, vajinal krem ​​veya halka olarak kullanılabilir.
HRT, menopoz belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir, örneğin:
- sıcak basmaları
- vajinal kuruluk
- acı verici ilişki
- ruh hali
- uyku bozuklukları
- kaygı
- cinsel isteği azalttı
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), HRT’nin tedavi hedeflerine ulaşmak için gereken en kısa süre için en düşük dozlarda kullanılmasını önermektedir.
Bu, rahatsız edici yan etkilerden bazılarını önlemeye yardımcı olabilir, örneğin:
- şişkinlik
- meme ağrısı
- baş ağrısı
- ruh hali
- mide bulantısı
- Su tutma
Menopoz sonrası hormon tedavisini kullanan veya düşünen kadınlar, olası faydaları ve sağlık risklerini doktorlarıyla tartışmalıdır.
Hormon tedavisi aynı zamanda, cinsiyetler arasında geçiş yapmak isteyen trans kadınlara yardımcı olmak için de kullanılır, östrojenin sıklıkla kadınlarda sekonder cinsel özellikler geliştirmeye çalışan trans kadınlara yardımcı olması için reçete edilir.
Bu tür bir tedavinin ortaya çıkardığı riskler nedeniyle, hormon tedavisinin bir tıbbın bir tıp uzmanı tarafından gözetimi altında takip edilmesi hayati önem taşımaktadır.
Östrojenin Yan Etkiler
- Dengesiz östrojen seviyelerinin etkileri aşağıdakileri içerebilir :
- menstruasyon daha az sıklıkta veya durmadan
- menstrüasyon sırasında hafif veya ağır kanama
- sıcak basmaları, gece terlemeleri veya ikisi birden
- meme ve rahimde kanserli olmayan topaklar
- ruh hali değişimleri ve uyku sorunları
- Ağırlık artışı, özellikle kalça, uyluk ve bel
- düşük cinsel istek
- yorgunluk
- ruh hali
- depresyon ve anksiyete duyguları
- kuru cilt
Erkeklerdeki yüksek östrojen seviyeleri infertiliteye, erektil disfonksiyona, prostat kanserine ve jinekomasti olarak da bilinen daha büyük memelerin gelişmesine yol açabilir.