Konu: Tarihte Bugun Atatürk

24 HAZİRAN - JUNE 24
Tarihte Bugün - Today in History


24 Haziran 1933
Atatürk, Ankara Kız Lisesi öğretmen ve öğrencileri ile

---

1938 - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruluş kanunu kabul edildi.
Türkiye Hatay'daki Milletler Cemiyeti Komisyonu ile her türlü ilişkiyi kestiğini bildirdi.
Hatay'da siyasi partiler feshedildi.
Atatürk'ün, Savarona yatı ile akşamüzeri İstanbul'dan Erdek'e gelişi, gece saat 21.30'da Erdek'ten İstanbul'a hareketi (Atatürk, Erdek'te donanmamız tarafından selâmlanmış ve Donanma Komutanı Amiral Şükrü Okan'ı Savarona yatında kabul etmiştir). [Kocatürk]

---

1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Menemen'de piyade alayını denetlemesi, daha sonra Soma üzerinden Balıkesir'e gelişi.

---

1933 - Atatürk'ün, Ankara Kız Lisesi'ni ziyareti ve sınavlarda bulunması.

---

1926 - Atatürk'ün, suikast girişimi sebebiyle, ordunun üzüntülerini bildiren Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın telgrafına cevabı: "...Gösterilen sevgi eserine teşekkürlerimi sunar ve kıymetli ordumuza selâm ve sevgilerimi iletirim."
Atatürk'ün, -İsmet Paşa, Fahrettin (Altay) ve Tevfik Rüştü (Araş) ile beraber- İzmir'de Karşıyaka Spor Kulübü'nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: "Bu defaki ziyaretimde, geçen aylarca harcanan çalışma ve gayretin kıymetli izlerini gördüm. Teşekkür ve tebrik ederim."
Atatürk'ün, suikast girişimiyle ilgili olarak İzmir'de Yunus Nadi Bey'e demeci: "...Suikast görünürde şahsıma yönelmiş olmakla beraber, gerçekte milletin talihine kurşun sıkılmak isteniyordu!"

---

1923 - Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Toplam 143 madde ile çeşitli sözleşme ve protokol biçimindeki 17 ek'ten ibaret olan antlaşmanın imzalanması nedeniyle Mustafa Kemal, İsmet Paşa'yı kutladı.

---

1922 - Atatürk'ün, annesiyle beraber Adapazarı'ndan Ankara'ya dönüşü.

---

1920 (24-25) - Batı Cephesi Komutanlığının oluşturulması ve komutanlığına Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'nın atanması.

---

1920 Yunanlılar, Alaşehir'i işgal etti.

---

1919 - Atatürk'ün, Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in 18 Haziran 1919 tarihli genelgesi nedeniyle Padişah Vahdettin'e telgrafı: "Böyle bir zihniyetin hiçbir yerde kabul ve uygulama noktası bulmadığını şükranla arz eylerim."
Atatürk'ün, Yunanlıların ve yerli Rumların Samsun'daki faaliyetleri hakkında 15. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı.
Atatürk'ün, İtalyanların Antalya yöresindeki kuvvetlerini artırdıkları, bu girişimin protesto edilmesi hakkında 15. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı.
Posta ve Telgraf Umum Müdürü Refik Halit (Karay)'in, telgrafhanelere, Mustafa Kemal'in azledildiğini, bu sebeple telgraflarının kabul edilmemesini bildiren telgrafı.

---

1917 - Atatürk'ün, Halep'te Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın başkanlığında yapılan komutanlar toplantısına katılması. Bu toplantıda Enver Paşa'nın teklifiyle, Bağdat'ı geri almak üzere bir "Yıldırım Orduları Grubu" oluşturulması ve grubun harekât plânı üzerinde görüşülmüştür. [Kocatürk]
General Falkenhein'ın komutanlığında "Yıldırım Orduları Grubu" kurulması kararlaştırıldı.

---

1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin Bey ve bir kısım karargâh mensuplarıyla, akşamüzeri at üzerinde, 16. Kolordu Karargâhımın ordugâhına giderek tabanca atışı yapmaları.

---

1915 - Atatürk'ün, 19. Tümen'e yaptırılması istenilen yeni bir taarruz hakkında 3. Kolordu Komutanlığı'na raporu (Atatürk, bu raporunda tümenin taarruz hazırlıklarının bitirildiğini, ancak düşman elindeki bazı hatların düşürülmesi için topçu hazırlığına gerek olduğunu bildirmektedir.

25 ŞUBAT - FEBRUARY 25
Tarihte Bugün - Today in History

1921 Sevr Antlaşmasına Göre Osmanlı İmparatorluğunun Parçalanması

---

1938 - Atatürk'ün, İsmet İnönü ile beraber İstanbul'dan Ankara'ya Gelişi.

Atatürk'ün, Çankaya'da Yunanistan Başbakanı ve Balkan Antantı Konseyi Başkanı General Metaxas, Yugoslavya Başbakanı Stoyadinoviç ve Romanya Dışişleri Müsteşarı Commen'i ayrı ayrı kabulü ve görüşmesi.

---

1935 - Atatürk'ün, Ege vapuru ile Çanakkale'den geçerek gece İstanbul'a gelişi ve Dolmabahçe'ye çıkışı.

---

1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Salih (Bozok) Bey'in evine uğrayışı, daha sonra Ankara Halkevi'ni ziyareti.

---

1933 - İstanbul'da Vagon-Li (Yataklı Vagonlar) Şirketi'nin Beyoğlu şubesi önünde toplanan öğrenciler şirket yönetimini, şirkette çalışan bir Türk memura Türkçe konuştuğu için işten uzaklaştırma cezası verdiği gerekçesiyle protesto etti.

---

1925 - Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda “Dinin politikaya alet edilemeyeceği ve bu suçun da vatan hıyaneti sayılacağı”na ilişkin değişiklik yapıldı.

---

1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da "Chicago Tribune" muhabirini kabulü.

---

1921 (21 Şubat - 2 Mart) - Londra Konferansı devam ediyor (Sevr Antlaşmasından bazı tavizler verip, antlaşmayı onaylatmak amacıyla düzenlenmiş).

---

1921 (21 February - 2 March)- London conference on revision of treaty of Sèvres.

---

1920 - Atatürk'ün, bazı komutanlarla İstanbul'da Rauf (Orbay) ve İsmet (İnönü) Beylere, iç ve dış siyaset hakkında düşüncelerini açıklayan ve onlardan da görüş isteyen yazısı: "Hükümet Merkezi, milleti her vesile ile kuvvetten düşürecek yabancı tekliflerini derhal kabul ve gereğine girişmektedir. Muhaliflerin eylemli girişimlerine mâni olmak şöyle dursun, Kuva-yi Milliye'nin dağılmasına sebep olacak genelgeler yaymaktadır. ...İtilâf Devletleri'nin kuvvete dayanarak yapmaları hatıra gelen menfi teklifleri karşısında Millî Meclis ile Hükümetin ne gibi tedbirler ve tertibat hazırladıklarını öğrenmeyi, davranış şeklini belirleme için gerekli görmekteyiz." [Kocatürk]

---

1918 - Mareşal Falkenhayn'ın, Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'ndan alınarak yerine Mareşal Liman von Sanders'in atanması. Liman von Sanders, İstanbul'dan hareketle 1 Mart 1918 günü Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı'nın bulunduğu Nasıra'ya gelerek komutayı ele almıştır.

---

1918 - A British force, under General Lionel Dunsterville, departed Baghdad on January 27th to gain control of the oil-rich Caspian region of western Persia. General Dunsterville's objectives were to stiffen the Georgian and Armenians against the Turks and block a possible German offensive from the Ukraine. The British occupied Enzeli on February 17th and Kirmanshah on February 25th. The Bolsheviks at Baku, however, threatened the British position and General Dunsterville was forced to withdraw to Hamadan in Persia. By the summer and bolstered by reinforcements, the British resumed their offensive, occupying Baku on August 4th, after the overthrow of the Bolshevik government on July 26th.

---

1915 - 19. Tümenin Maydos (Eceabat)'a nakledilmesi.

Tekirdağ'daki 19. Tümen Komutanlığı'nın -görülen lüzum üzerine- Maydos (Eceabat)'a nakli ve Atatürk'ün, 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürmesi (19. Tümen'e ilâveten 9. Tümen'in 2 piyade alayı ve bazı topçu birlikleri de Maydos Bölgesi Komutanlığı emrine verilmiştir).

İngiliz ve Fransız harp gemilerinden oluşan Birleşik Filo'nun, Çanakkale Boğazı'nın -19 Şubat 1915'te tahrip edilemeyen- bazı giriş tabyalarını yeniden topa tutması, karşı topçu ateşimizle bazı düşman gemilerine ağır kayıplar verdirilmesine rağmen tabyalarımızın da ağır tahribata uğraması.[Kocatürk]

---

1915 - Mustafa Kemal establishes Headquarters of 19th Division at Maidos on Gallipoli Peninsula.

---

1915 - Dardanelles: Second attack on the Dardanelles forts (the first attack was conducted on February 19, 1915 and led by Admiral Carden).
The February 25 bombardment was from closer range than the previous attack, but was similarly unsuccessful.
(Sir John Michael de Robeck was Second in Command to Admiral Carden, the British naval commander in the Mediterranean. In March 1915, de Robeck succeeded Admiral Carden at the Dardanelles due to Carden's poor health).

26 HAZİRAN - JUNE 26
Tarihte Bugün - Today in History

26 Haziran 1930
Atatürk, manevi kızlarından Rukiye Hanım'ın düğün töreninde

---

1939 - Ankara Havagazı Şirketi devletleştirildi.

---

1938 - Atatürk'ün, günü, Büyükdere önünde demirlemiş bulunan Savarona yatında istirahatle geçirmesi.

---

1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Çanakkale'den İstanbul'a gelişi ve Sarayburnu'nda karaya çıkışı.

---

1930 - Maliye uzmanı Rist, Türk maliyesi hakkında hazırladığı raporu Maliye Bakanı Şükrü Saraçoğlu’na verdi.

---

1928 - Yeni Türk alfabesini hazırlamak amacıyla kurulan Dil Encümeni, ilk toplantısını Ankara'da yaptı.
Harf devrimi için bir kurul toplanması. Yeni Türk Alfabesi'ni hazırlayacak olan Dil Encümeni Ankara'da çalışmalarına başladı.

---

1927 - TBMM II. Dönem çalışmaları sona erdi, meclis seçim kararı aldı.

---

1926 - Kazım Karabekir, Ali Fuat, Cafer Tayyar, Bekir Sami ve Rüştü Paşa, Mustafa Kemal'e İzmir'de hazırlanan suikastla ilgili olarak Ankara İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmaya başladılar.
Mustafa Kemal'e karşı suikast girişiminin sanıkları İzmir'de Milli Sinema salonunda yargılanmaya başladı. Tutuklananlar arasında Ziya Hurşit ve arkadaşlarının yanısıra Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Cafer Tayyar Paşa, Refet Paşa (Bele) ve Mersinli Cemal Paşa da yeralıyor.

---

1924 - Atatürk'ün, öğleden sonra Vekiller Heyeti toplantısına başkanlık yapışı.

---

1920 - Doğuda Milli Aşireti ayaklanması çıktı.
Bakanlar Kurulu (Vekiller heyeti) Kararı ile "Elcazire" ve "Adana Cephesi" komutanlıkları kuruldu.
"İdare-i Örfiye Divan-ı Harblerinin Suret-i Teşekkülü Hakkında, Heyet-i Umumiye Kararı" çıktı.

---

1919 - Amasya'dan Sivas'a hareketi.
Atatürk'ün, otomobille sabah Amasya'dan Tokat'a hareketi, günü ve geceyi Tokat'ta geçirmesi. [Atatürk, beraberinde Rauf (Orbay), Refik (Saydam), Kâzım (Dirik), Hüsrev (Gerede), İbrahim Süreyya (Yiğit), Cevat Abbas (Gürer) vb. olmak üzere üç otomobille yola çıkmıştır].
Dahiliye Nazırı Ali Kemal istifa etti.
Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in: "Milli ordu teşkil etmenin ve müdafaa-i milliye hazırlamak gibi faaliyetlerin felaket olduğunu.." ilan eden beyannamesi.

---

1917 - Atatürk'ün, Halep'ten Diyarbakır'a hareketi (Ahmet İzzet Paşa, Halep'te kalmıştır).

---

1876 - Anayasası'nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve Taif'e sürülmüştü. 1884 yılında burada öldürülen Mithat Paşa, Taif'te gömüldü.

27 HAZİRAN - JUNE 27
Tarihte Bugün - Today in History


27 Haziran 1933
Sınavdan sonra Ankara İsmet Paşa Kız Enstitüsü öğrencileriyle

---

1946 - Müttefikler, On iki Adanın Yunanistan'a verilmesini kararlaştırdı.

---

1938 - Savarona yatının saat 12.55'te Büyükdere önünden hareketle saat 14.25'te Dolmabahçe önlerine gelişi.
Atatürk'ün, Savarona yatında -Ankara'da gelen- Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.

---

1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize gidişi.

---

1935 - Atatürk'ün, akşam Ankara'dan trenle İstanbul'a hareketi.

---

1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra İran Şahı Rıza Pehlevi ile Harp Akademisi'ni ziyareti.

---

1933 - Atatürk'ün, Ankara'da İsmet Paşa Kız Enstitüsü'nü ziyareti.
Atatürk'ün, Polonya Cumhurbaşkanlığıma yeniden seçilen İgnace Mascicki'ye kutlama telgrafı.
Atatürk'ün gece Nuri (Conker)'in evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

---

1932 - Atatürk'ün, sabah, Çubuk kazasının kuzeyindeki Gazipaşa yaylasına gidişi, bir süre dinlendikten sonra akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

---

1931 - Arazi Vergisi Kanunu kabul edildi.

---

1926 - Atatürk'ün, suikast girişimi hakkında gazete muhabirlerine demeci: "...Fikirlerini, hislerini ve girişimlerini gizli tutanlar, gizli vasıtalar uygulamaya girişenler, mutlaka utanması gereken, akıl ve mantığın dışında hareket edenler olabilirler. Bu gibi girişimcilerin sonu daima hüsrandır!"

---

1921 - Atatürk'ün, Sovyet Elçisi Nazeranuz'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

---

1920 - Adana Cephesi Komutanlığı'na Albay Selahattin Adil Bey'in atanması.
Çapanoğulları ayaklanması bastırıldı.
Kula Olayı çıktı. (Bozguncular askeri dağıttılar) 30 Haziran 1920 Yunanlılar, Balıkesir ve Edremit bölgelerini işgal etti.

---

1919 - Atatürk'ün, öğleden sonra Tokat'tan, ayrılarak akşama doğru Sivas'a gelişi ve şehir girişinde Vali Reşit Paşa tarafından karşılanışı.
Atatürk'ün vilâyetlere, mutasarrıflıklara ve kolordulara Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in 23 Haziran 1919 tarihli genelgesi nedeniyle karşı genelgesi: "...Azlime dair bu ana kadar hiç bir emir almadım!"
Atatürk'ün, Elaziz (Elazığ)'e geçmek üzere Sivas'ta bulunan Ali Galip Bey'i gece Kolordu Kumandanlık Dairesi'ne çağırıp konuşması: "...Askerler mert olur. Türk askeri ise mertlerden mert ve pek civanmert olur. Siz cihanın kabul ettiği bu kurala istisna mı teşkil ediyorsunuz?"
Konya'da bulunan 2. Ordu Müfettişi Cemal Paşa'nın, Atatürk'ün 22.6.1919 tarihli mektubu'na cevabı: "...Bütün tertibat ve düşüncelerinize katılıyorum." [Kocatürk]

---

1917 - Yunanistan, İtilaf Devletleri'ne katıldı.
Atatürk'ün, saat 16.30'da Halep'ten Diyarbakır'a dönüşü.

---

1916 - Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldı.

---

1915 - Atatürk'ün, Maydos'tan Madam Corinne'e Fransızca kartı: "İşte haberler... Daima büyük başarılarla savaşıyoruz. Ümit ederim ki, gümüş imtiyaz, altın harp liyakat madalyaları aldığımı, Almanya'nın Demir Haç nişanıyla ödüllendirildiğimi ve son defa da albaylığa yükseldiğimi duydunuz." [Kocatürk]

---

1917 - Greece enters the war on the Allied side.

---

1878 - Gazeteci ve yazar Ahmet Mithat Efendi "Tercüman-ı Hakikat" adlı günlük gazeteyi çıkarmaya başladı.

28 HAZİRAN - JUNE 28
Tarihte Bugün - Today in History

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)

---

1938 - Türk Basın Birliği Kanunu kabul edildi.

TBMM'de Cemiyetler Kanunu ile Türk Basın Birliği'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi. Yeni Cemiyetler Kanunu'na göre "sınıf esasına müstenit (dayalı)" cemiyet kurmak yasaklandı.

---

1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'ndan Florya'ya gidişi ve geceyi burada geçirişi.

---

1935 - Atatürk'ün, Ankara'dan trenle Haydarpaşa'ya gelişi, motorla Dolmabahçe Sarayı'na uğradıktan sonra Florya'ya geçişi ve gece tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1933 - Anıtlar Yüksek Kurulu oluşturuldu.

Atatürk'ün, Ankara Erkek Lisesi m ziyareti ve sınavlarda bulunması.

---

1928 - Atatürk'ün, Ankara motoru ile Büyükada Yat Kulübü'ne gelişi, tarihçi Ahmet Refik (Altınay) Bey'le kısa görüşmesi, daha sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1927 - Atatürk'ün, Millî Savunma Bakanlığı'na askerlikten emekliliğini isteyen dilekçesi.

---

1925 - Doğu İstiklal Mahkemesi’nce ölüm cezasına çarptırılan Şeyh Sait ve arkadaşları idam edildi.

Şeyh Sait ve 46 arkadaşı, 28 Haziran 1925'te gece yarısı idam edildi.

---

1923 - Darülfünun Mustafa Kemal'e "Fahri Müderrislik Şahadetnamesi" gönderdi.

Atatürk'ün, kendisine "fahrî profesörlük" diploması gönderen İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teşekkür telgrafı: "...Millî bağımsızlık, millî kültür ile eş olduğu cihetle, işgal etmekte olduğunuz öğretim kürsülerinde memleketin siz bilim adamları da, hiçşüphesiz aynı savaşın kahramanlarısınız."

---

1922 - Cemal Paşa'nın, Moskova'da yayımlanan İzvestiya gazetesine verdiği mülakatta "Mustafa Kemal Paşa'ya karşı vaziyetiniz nasıldır?" sorusuna verdiği cevap: "Mustafa Kemal Paşa ile pek eskiden beri birbirimizi kardeş gibi severiz. Bu sevgimiz bugün de eski şiddetiyle devam ediyor ve her zaman birbirimizle yazışmada bulunuyoruz."

---

1921 - İzmit'in Kurtuluşu. Milli kuvvetlerin İzmit'e girişi.

Yunanlıların büyük taarruzları. Yunan kuvvetlerinin boşalttığı İzmit'e Türk birlikleri hakim oldu.

Albay Doktor Salih Bey'in, İstanbul'dan, Atatürk'e mektubu: "Birkaç hafta önce, gözlerinden rahatsız olan anneniz hanımefendiyi muayene ettim. Gözlerinde görme sinirine bağlı görme yetersizliği ile katarakt mevcut olduğunu teşhis ettim ve ameliyatın başarılı bir sonuçvermesi mümkün olmadığını söyledim. Buna rağmen doktorlar, ameliyatın iyi netice verebileceğine bu sabah karar vermişler." [Kocatürk]

---

1919 - Versailles Antlaşması imzalandı (Versay Antlaşması).
I. Dünya Savaşı sonunda, İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Versay Barış Anlaşması imzalandı.

Almanya sömürgelerini kaybediyor, ordusu sınırlandırılıyor, savaş tazminatı ödemeye mahkum ediliyordu.

---

1919 - İlk Balıkesir Kongresi toplandı. Balıkesir'de civar vilayetlerin murahhaslarından mürekkep, Kuvay-ı Milliye Kongresi'nin toplanması.
Atatürk'ün, sabah Sivas'tan Erzurum yönüne hareketi ve geceyi Refahiye'de geçirişi.
Atatürk'ün, Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in mülkî âmirlere 23.6.1919 tarihli genelgesi nedeniyle Harbiye Nezareti'ne telgrafı: "...Bu tehlikeli ve mesuliyeti cidden ağır düşüncelerin millet ve memleketin gelecekteki kurtuluşu için ne büyük zararlar doğurabileceğini tekrar arza mecburum."
Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Bizden bir heyetin Paris'e gitmesine Dörtler Meclisi müsaade etti. ...Hemen Dersaadet'e teşrifinizi rica ederim."[Kocatürk]
İtalyanların Burdur'u işgali.

---

1919 - The Treaty of Versailles, which officially ended World War I, is signed by the Allied powers and Germany.

---

1915 - Seddülbahir'de İngilizlerle Zığındere Muharebesi.

---

1915 - ANZAC diversionary attack.
Allied line pushed to Fusilier Bluff.
Battle of Gully Ravine starts.
Turkish attack on Quinn's Post-Pope's Hill sector of Anzac.

---

1914 - Saraybosna suikasti. Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı.
I. Dünya Savaşı, Avusturya Veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve karısı Sophia, bir Sırp milliyetçisi tarafından Saraybosna'da öldürülmesi üzerine başladı.
(Arşidük Franz Ferdinand Avusturya-Macaristan İmparatorluğu varisiydi. Bu suikast Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı sayılır).

---

1914 - Assassination of Archduke Franz Ferdinand in Sarajevo, Bosnia (Austria-Hungary), marking the beginning of World War I (Austria-Hungary declares war on Serbia on July 28 1914).

---

1910 - Atatürk'ün, Makedonya'da 3. Ordu Kurmay Başkanı Ali Rıza Paşa idaresinde yapılan kurmay tatbikatına katılması (Bu Manevra 31 Temmuz 1910 gününe kadar devam etmiş; tatbikat sonunda Ali Rıza Paşa adına Atatürk tarafından bir kritik hazırlanmıştır). [Kocatürk]

29 HAZİRAN - JUNE 29
Tarihte Bugün - Today in History

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)

---

1939 - 29 Haziran 1939 günü Hatay Türkiye'ye katılmıştır.
Hatay Devleti Meclisi, oybirliğiyle Türkiye'ye katılma kararı aldı.

Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı. 7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi.

---

1939 - Hatay (Alexandretta) Assembly votes for union with Turkey.

---

1938 - Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü kuruldu.

Hükümet tarafından hazırlanan Yüzellilikler'in affına dair kanun, uzun tartışmalardan sonra kabul edildi. Kanun İstiklal Mahkemeleri ve Heyet-i Mahsusa'lar tarafından verilmiş kararları da kapsıyor.

Atatürk'ün, Savarona yatında, İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ı kabulü ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya da hazır bulunduğu halde İstanbul'un imarı hakkında bilgi alışı ve bazı direktifler verişi.

---

1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, akşamüzeri çevrede yaya bir gezinti yapması.

---

1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber motorla Moda ve Suadiye'ye gidişi, daha sonra Büyükada Yat Kulübü'nü ziyareti.

---

1933 - Atatürk'ün. Ankara Hukuk Fakültesi sınavlarında bulunması.

Atatürk'ün, akşam trenle Ankara dan İstanbul'a hareketi.

---

1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da sabahtan başlayarak saat 13.00'de kadar Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin bir kısım üyeleriyle çalışması.

---

1929 - Atatürk'ün, Avrupa'da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım'a mektubu: "Sanatoryum'dan gönderdiğin mektubu da aldım. Oradaki hayat ve bakımdan hoşnut olduğundan ve doktorların dediklerini çok itina ile takip ettiğinden pek memnun oldum. Aldığımız raporlardan anladığımıza göre esasen hastalığın o kadar mühim değildir. Sıhhat ve rahatına, bildirdiğin gibi itinada devam edersen az zamanda tamamiyle iyileşeceğin şüphesizdir. ..Gözlerinden öperim."[Kocatürk]

---

1925 - Diyarbakır İstiklal Mahkemesi'nce idama mahkûm edilen Şeyh Sait ile adamları idam edildi.

Doğu İstiklal Mahkemesi'nde yapılan yargılamalar sonunda idama mahkum edilen Şeyh Sait ve 46 adamının cezaları infaz edildi (28 Haziran 1925'te gece yarısı idam edildi).

---

1923 - Fenerbahçe, İşgal Kuvvetleriyle oynadığı "General Harrington" kupasını kazandı.

---

1922 - Atatürk'ün, Mersin Gençler Yurdu Başkanlığı'na telgrafı: "...Mersin Gençler Yurdu'nun arzunuz üzerine fahrî başkanlığını kabul ediyorum. Milletimizin ilerleme ve yükselmesine yönelik hizmetlerinizde başarıya erişmenizi temenni ederim."

---

1921 - Yunanlılar çekilirken İzmit, Adapazarı, Karamürsel, Kandıra, Yalova ve İznik civarında tahribat, yıkım, yangın ve toplu öldürme olayları düzenledi.

Atatürk'ün, Ankara Hükûmeti'nin telkiniyle istifa etmiş olmasına rağmen bir süre sonra yeniden nazırlık kabul eden Ahmet İzzet Paşa'nın 17 Haziran 1921 tarihli telgrafına cevabı: "...Vaziyetinizi, Salih Paşa Hazretleriyle beraber vermiş olduğunuz söze aykırı gördüm. ...Vaziyet-i umumiyeye ve zât-ı devletinize telkin edilmiş fikirlere nazaran evvelce olduğu gibi bu defa da aldatılmış olmaktan, korkuyorum."

---

1920 - Savaştepe, Burhaniye, Eşme ve Sındırgı'nın Yunanlılar tarafından işgali.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti merkez heyetlerine genelgesi:
"Büyük Millet Meclisi, aynı zamanda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kongresi yetkisine de sahip bulunmakta olduğundan Heyet-i Temsiliye ile olan ilişkinin Büyük Meclis Başkanlığı'yla sürdürülmesi."[Kocatürk]

---

1919 - Aydın'da silahlı çeteler, halkla birlikte Yunan kuvvetlerine karşı amansız bir mücadeleye girdi.

Posta ve Telgraf İdaresi Mustafa Kemal tarafından verilen telgrafların kabul edilmemesini bütün teşkilâtına duyurdu.
Atatürk'ün, sabah Refahiye'den Erzurum yönüne hareketi.

---

1917 - Atatürk'ün, beraberindekilerle Diyarbakır Büyük Camii'nde cuma namazı kılması.

---

1917 - Wilhelm II. ile Monsignore Pacelli arasında görüşmeler.

---

1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa, Şehzade Ömer Faruk Efendi ve İstanbul Milletvekili Hüseyin Cahit (Yalçın) Bey'in, Gelibolu'da 5. Ordu Karargahı'nı ve Kemalyeri'nde 3. Ordu Karargahı'nı ziyaretten sonra Düztepe'de 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyaret edişleri.
1915 (29-30) - İngilizlerin, akşam baskın şekilde taarruza ve Atatürk'ün emri ile kuvvetlerimizin Yükseksırt'a karsı taarruzu. (Takviye kuvvetlerinin yerinde ve zamanında kullanılmaması, karşı taarruzun başarısını önlemiş ve kayba sebep olmuştur).

---

1915 - Turkish attack on Quinn's Post-Pope's Hill sector of Anzac.

---

1913 - Balkan Savaşı başladı.
Bulgaristan'la öteki Balkan Devletleri arasındaki anlaşmazlığın büyümesi sonucu, 2. Balkan Savaşı'nın başlaması (Bulgaristan ile Sırplar-Yunanlılar ve Romanya arasında).

---

1913 - Beginning of the Balkan war.

30 HAZİRAN - JUNE 30
Tarihte Bugün - Today in History

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)

---

1939 - Hatay'ın Türkiye'ye katılması.
Meclis, Hatay Antlaşması'nı onayladı ve 7 Temmuz'da Hatay il oldu.

---

1936 - Atatürk'ün, Silifke Ziraat Bankası'na, Tekir köyünden 6 kişiyle beraber, bölgede "Tarım Kredi Kooperatifi" kurmak istediklerini bildiren dilekçesi (Gerekli işlemler Temmuz ayında tamamlanmıştır). [Kocatürk]

---

1933 - Atatürk'ün, trenle Ankara'dan İstanbul'a gelişi.

---

1930 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Yalova'ya gelişi.

---

1927 - Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa (İsmet İnönü) askerlikten emekliye ayrıldı.
Atatürk'ün, vermiş olduğu dilekçe üzerine askerlikten emekliye ayrılması hakkında kararname düzenlenmesi.

Atatürk'ün, İstanbul'a gitmek üzere trenle Ankara'dan hareketi.

---

1926 - Atatürk'ün, Başbakan İsmet Paşa'yla İzmir'den Çeşme'ye gidişi.

Atatürk'ün, Çeşme'ye gitmek üzere Urla'dan geçerken, şerefine verilen çayda konuşması: "...İnkılâp içerde ve dışarda pek çok şeyleri başarmıştır; fakat daha vazifemiz bitmemiştir. Gençliğin pek çok çalışması lâzımdır. Bu noktada dikkatinizi çekerim."

---

1924 - İstanbul posta dağıtıcıları, ücretlerini yetersiz bularak topluca istifa ettiler.

---

1921 - Mustafa Kemal'in öncülüğünde Çocuk Esirgeme Kurumu kuruldu.

Atatürk'ün, Ankara'da kurulan Himaye-i Etfal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu)'nin, himayesi altında çalışmasını kabul edişi.

---

1920 - Yunan kuvvetleri Balıkesir, Bigadiç, Burhaniye ve Susurluk'u işgal etti.

---

1919 - Milli kuvvetlerin Aydın'ı geri alışı. Aydın, üç gün süren şiddetli çatışmalardan sonra Yunanlılardan geri alındı. Yunanlılar bazı Türk köylerini ateşe verdi.

Atatürk'ün, geceyi Çardak Boğazı'nda toprak üstüne battaniye sererek geçirmesi.

General Milne'in, Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'ya, "Sivas'ta bulunan Atatürk ile Konya'da bulunan Cemal Paşa'nın derhal İstanbul'a çağrılmaları için Osmanlı hükümeti ile temasa geçilmesini isteyen" yazısı.

Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın Atatürk'e, Padişah'ın kendisine hava değişimi almasını, arzu edeceği bir şehir veya kasabada istirahat etmesi tavsiyesini bildiren telgrafı (Atatürk bu telgrafı 2/3 Temmuz gecesi Erzurum yolunda almıştır).[Kocatürk]

---

1918 - Atatürk'ün, saat 19.30'da Viyana'dan trenle Karlsbad'a gelişi.

Atatürk'ün, akşam Dr. Vermer tarafından muayene edilişi ve tedavi programı belirlenmesi.

Atatürk'ün, Karlsbad günlük yazmaya başlaması (5 defter halindeki bu günlükler -bazı günler atlanmak suretiyle- 28 Temmuz 1918 tarihine kadar devam etmiştir. Günlüğünbazı bölümleri Fransızca olarak yazılmıştır.[Kocatürk]

---

1915 (29-30) - İngilizlerin, akşam baskın şekilde taarruza ve Atatürk'ün emri ile kuvvetlerimizin Yükseksırt'a karsı taarruzu. (Takviye kuvvetlerinin yerinde ve zamanında kullanılmaması, karşı taarruzun başarısını önlemiş ve kayba sebep olmuştur).

---

1915 - General Gouraud wounded, succeeded by General Bailloud.

1 TEMMUZ
Tarihte Bugün
DENİZCİLİK VE KABOTAJ BAYRAMI

---

1 Temmuz 1935
Atatürk, Kabotaj Bayramı'nda kutlamaları seyrederken.

1 Temmuz 1935
Atatürk, Afet İnan ve Celal Bayar ile Moda Deniz Kulübü önünde yelken yarışlarını izlerken.

---

1 Temmuz 1927
Atatürk, İzmir İstasyonu'nda Kazım Özalp ile

---

1 Temmuz 1927
Atatürk, Ertuğrul Yatı'nda Kazım Özalp ile
www.cankaya.gov.tr

---

1 Temmuz 1927
İstanbul'a gelişinde Ertuğrul Yatı'nda

---

1 Temmuz 1927
Gazi Mustafa Kemal, Ertuğrul yatında dinlenirken

---

1 Temmuz 1927
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Ertuğrul Yatı'nın güvertesinde, İstanbul halkını selâmlarken

---

1 Temmuz 1927
Atatürk, Haydarpaşa Garında

---

1937 - Toprakkale, İskenderun, Fevzipaşa - Meydanıekber demiryolları devletleştirildi.

---

1935 - Aydın demiryolu devletleştirildi.
Mimar Sinan’ın biyolojik ve morfolojik yapısını incelemek üzere mezarı açıldı.
Atatürk'ün, kotra ile Ortaköy'de Deniz Ticaret Okulu önüne gelerek, Denizcilik Bayramı nedeniyle burada yapılan deniz yarışlarını izlemesi, gece Ankara vapuruyla yapılan deniz gezintisine katılması.

---

1933 - Atatürk'ün, İstanbul'da Galatasaray Lisesi'ni ziyareti ve sınavlarda bulunuşu.
Atatürk Galatasaray Lisesi'ni üç kez ziyaret etmiştir.
(2 Aralık 1930, 28 Ocak 1932, ve 1 Temmuz 1933)

---

1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da gün boyunca Hasan Cemil (Çambel) Bey'le beraber çalışması.

---

1930 - Askeri birlikler eşkıyalık ve ayaklanma hareketlerinin baş gösterdiği Ağrı Dağı ve çevresini kuşatmaya başladı.
1926'dan beri bölgede yer yer görülen ayaklanmaları bastırmak üzere harekete geçen askeri birlikler, Ağrı Dağı ve çevresini kuşatmaya başladı.

---

1929 - İstanbul-Ankara telefon hattı hizmete girdi.
Ankara ile İstanbul arasında ilk telefon bağlantısı kuruldu.

---

1927 - İstanbul'dan 16 Mayıs 1919'da ayrılan Mustafa Kemal, kurtuluştan sonra ilk kez İstanbul'a gelişinde büyük törenlerle karşılandı.
Gazi Mustafa Kemal, CHP İkinci Kurultayı'nda tarihi büyük nutkunu söyledi.
500 ve1000 liralık banknotlar tedavüle çıktı.
Gazi Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanı sıfatıyla, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra İstanbul'a ilk gelişi. Sekiz yıl sonra İstanbul'da büyük törenlerle karşılanan Mustafa Kemal, önce İzmit'e geldi. Buradan Ertuğrul yatına geçerek, Hamidiye zırhlısı ile torpido gemilerinin eşliğinde, top atışları arasında Boğaz'a girerken yüzlerce kayık, mavna ve römorkör tarafından karşılandı.
Atatürk'ün, Ankara'dan trenle İzmit'e gelişi, İstanbul'a gitmek üzere Ertuğrul yatına geçişi ve saat 12.50'de hareketi.
Atatürk'ün, İzmit'ten Ertuğrul yatı ile akşamüzeri İstanbul'a gelişi, coşkun şekilde karşılanışı ve Dolmabahçe Sarayı'na geçişi. (Kurtuluş'tan sonra İstanbul'a ilk gelişi).
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı salonunda İstanbul halkı temsilcilerini kabulü ve konuşması: "...Artık bu saray, Allah'ın gölgelerinin değil, gölge olmayan, gerçek olan milletin sarayıdır. Ve ben burada milletin bir ferdi, bir misafiri olarak bulunmakla bahtiyarım!"
Atatürk şerefine, gece Dolmabahçe Sarayı önünde denizden ve karadan büyük fener alayı düzenlenmesi.

---

1926 - Türk Ceza Kanunu ile Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.

Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi.
Kanun 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlandı.
Deniz taşımacılığına ve ticaretine ilişkin esasları düzenleyen Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.

---

1925 - İlk piyango, Türkiye Tayyare Cemiyeti Mektepleri yararına düzenlendi.

---

1924 - Atatürk'ün, İmar Bakanı Celâl (Bayar) Bey'i makamında ziyareti ve bir süre görüşmesi.

---

1920 - Edremit'in Yunanlılar tarafından işgali.
Ankara'da subay yetiştirilmek üzere Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı açıldı.

---

1919 - Atatürk'ün, Erzincan'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.

---

1916 - Somme Savaşı'nın başlaması.
Almanlar'ın verdun'da son direnişleri.
İkinci kanal harekatı.

---

1916 - Battle of the Somme (Somme River in northern France, July-November 1916.)
An infamous and bloody campaign of the First World War in which over 415,000 British and 650,000 German troops were killed. July 1, 1916 was the worst single day in the history of British arms with 60,000 men being killed or wounded (one third of them killed). The battle of the Somme then continued for four months and resulted in more than 1,200,000 casualties on both sides.

---

1915 - İstanbul'dan gelen Ajans Müdürü Hüseyin Tosun ile Müdafaa-i Milliye Cemiyeti'nden Ali Ekrem (Bolayır) Bey'in, 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyareti.

---

1911 - Kandilli Rasathanesi kuruldu.

---

1881 - Dünyanın ilk uluslararası telefon konuşması St. Stephen (New Brunswick) ve Calais (Maine) arasında yapıldı.

---

1878 - Kıbrıs, toprak mülkiyeti Osmanlılarda kalmak üzere geçici olarak İngiltere’ye devredildi.

2 TEMMUZ - JULY 2
Tarihte Bugün - Today in History



2 Temmuz 1932
I. Türk Tarih Kongresi çalışmalarını Ankara Halkevi’nde locasından izlerken

---

2 Temmuz 1933
Meclis Başkanı Kazım Özalp ile İstanbul Üniversitesi'nde sınavdan çıkan öğrencilerle

---

2 Temmuz 1933
İstanbul Üniversitesi'ni ziyaretinde öğrenciler arasında

---

1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Florya'ya gidişi, gece geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1933 - Atatürk'ün İstanbul Darülfünunu'nu ziyareti ve Hukuk Fakültesi sınavlarında bulunuşu.

---

1932 - İlk Türk Tarih Kongresi.
Birinci Türk Tarih Kurultayı, Atatürk'ün huzurunda Ankara Halkevi'nde toplandı.
Atatürk'ün, Ankara Halkevi konferans salonunda çalışmalarına başlayan "Birinci Türk Tarih Kongresi"nin açılışını izlemesi. (Kongre 11 Temmuz 1932'de son bulmuştur).
Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin hazırladığı Birinci Türk Tarihi Kongresi Ankara'da Türk Ocağı binasında toplandı. Başkanlığını Akçuraoğlu Yusuf'un yaptığı kongrede, ünlü "tarih tezi" Reşit Galip, Afet Hanım, Sadri Maksudi (Arsal) gibi isimler tarafından savunuldu. Köprülüzade Mehmet Fuat Bey ile Zeki Velidi (Togan) teze karşı eleştirilerde bulundu. Cemiyet daha sonra Türk Tarih Kurumu adını alacaktır.
Keriman Halis Hanım Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.

---

1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan ismet Paşa, Paris Büyükelçimiz Fethi (Okyar), Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) ve Saffet (Arıkan) Beyleri kabulü ve öğle yemeğine misafir edişi.

---

1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Vali başkanlığındaki Kırklareli Heyeti'ni kabulü.
Atatürk'ün, saat 19.00'da Dolmabahçe Sarayı'ndan İstanbul motoruyla Beylerbeyi Sarayı'na gidişi, bir süre sonra Söğütlü yatıyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
İstanbul'da bulunan İngiltere, Almanya ve Mısır Elçilerinin, Afganistan Dışişleri Bakanı Mahmut Tarzi Han'ın -Atatürk'ün İstanbul'a gelişi nedeniyle- Dolmabahçe Sarayı'na gelerek Özel Defter'i imzalamaları.
Atatürk şerefine, gece Dolmabahçe Sarayı önünde büyük fener alayı düzenlenmesi ve Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı penceresinden halkı selâmlaması.

---

1921 - Atatürk'ün, beraberinde Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşenk) Bey olmak üzere Sovyet Elçisi Nazeranuz'un ziyaretini iade edişi.
İngiltere Savunma Bakanlığı'nın, İstanbul'da İngiliz Orduları Başkomutanı General Harington'a, Mustafa Kemal Paşa ile yapacağı görüşme hakkında talimatı.

---

1920 - İngilizlerin Mudanya'ya asker çıkarması. Kıyıdan ateşle karşılık verilmesi üzerine bu girişimden vazgeçmeleri.
Yunan kuvvetlerinin Erdek ve Bandırma'ya asker çıkarmaları.
Yunan kuvvetlerinin Kirmasti (Mustafa Kemal Paşa) ve Karacabey'i işgali.
Susurluk'un Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, milleti bağımsızlık için birleşmeye ve Yunanlılarla kesin savaşa çağıran bildirgesi: "...Düşmanın istilâsı ne kadar genişlerse, yıkılışı da o kadar süratli ve kesin olacaktır. Yaşamak isteyen milletimizin isteği, basit bir kelimede saklı ve gayet haklıdır: Bağımsızlık!"[Kocatürk]
Cemal Paşa'nın, Bakû'den Atatürk'e mektubu.
Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri Çiçerin'in, Atatürk'e mektubu

---

1919 - Atatürk'ün Erzurum'a gitmek üzere Erzincan'dan hareketi ve geceyi Tercan'da geçirişi.
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Osmanlı Hariciye Nezareti'ne yazısı: "Mustafa Kemal ve Cemal Paşaların kayıtsız şartsız ve süresiz olarak geri çağrılmalarının âcil zarureti üzerine bir kere daha dikkatinizi çekmek vazifem icabındandır." [Kocatürk]

---

1917 - Yunanistan Türkiye’ye savaş ilan etti.

---

1912 - Askerlerin siyasetle uğraşmasını yasaklayan kanunun Meclis-i Mebusan'da kabulü.
(Atatürk bu görüşü 22 Eylül 1909'da toplanan İttihat ve Terakki Kongresi'nde savunmuş, ancak o zaman bir sonuç alınamamıştı). [Kocatürk]

3 TEMMUZ - JULY 3
Tarihte Bugün - Today in History


3 Temmuz 1932
Ankara Halkevi’nde (günümüzde Devlet Resim ve Heykel Müzesi)
düzenlenen Türk Tarih Kongresi’nde Dr. Reşit Galip’in bildirisini dinlerken

---

1938 - Atatürk'ün, Savarona yatında, Ankara'dan gelen Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.

---

1937 - Atatürk'ün, Ürdün Kralı Abdullah'ın 20 Haziran 1937 tarihli teşekkür mektubuna cevabı: "Emin olabilirsiniz ki, burada bırakmış olduğunuz hatıra, size karşı olan dostluk ve kardeşlik duygularımızı bir kat daha kuvvetlendirmiştir."

---

1934 - Trakya'nın bazı şehir ve kasabalarında Yahudilere yönelik olaylar başladı.
Trakya'dan İstanbul'a Yahudi göçü başladı. Hükümet bölgede sıkıyönetim ilan etti. Bazı tutuklamalar oldu, olaylarla ilgili soruşturmaya başlandı.
Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Yalova'ya gelişi.

---

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra "Türk Tarih Kongresi"nde Reşit Galip'in konferansını izlemesi.

---

1927 - Atatürk'ün, otomobille İstanbul'da muhtelif semtleri dolaş*ması, Edirnekapı Şehitliği'ni ziyareti.
İstanbul'da bulunan bazı yabancı elçi ve ataşelerin -Atatürk'ün İstanbul'a gelişi nedeniyle- Dolmabahçe Sarayı'na gelerek Özel Defter'i imzalamaları.

---

1924 - Atatürk'ün, öğleden sonra Vekiller Heyeti toplantısına başkanlık edişi.

---

1921 - Celâlettin Arif Bey'in, Paris'ten Atatürk'e, Fransa'daki siyasî temaslarını bildiren mektubu.

---

1920 - Hıyanet-i Vataniye kanununa dayanarak İstiklal Mahkemesi, Damat Ferit Paşa'yı idama mahkûm etti.
Yunan kuvvetlerinin Nazilli'yi ikinci kez işgali.
Haçin (Saimbeyli) Fransızlarca işgal edildi.
Atatürk'ün, askerî, siyasî ve dahilî durumla ilgili bir gensoru nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması:".. .Felâketler başımıza geldikten sonra müdafaa çareleri vesaire düşünülmez. Bunlar felâket gelmeden evvel düşünülür." [Kocatürk]

---

1919 - Mustafa Kemal Paşa Erzurum'da.
Mustafa Kemal'in kongre için Erzurum'a ilk gelişi.
Atatürk'ün, Rauf Bey ve beraberindekilerle Erzurum'a gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı.
Yunan kuvvetleri Aydın'ı bir kez daha ele geçirdi.

---

1918 - Sultan Reşat vefat etti.