Konu: Tarihte Bugun Atatürk

4 TEMMUZ - JULY 4
Tarihte Bugün - Today in History

4 Temmuz 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde

---

1938 - Türk-Fransız ikili antlaşmasının (Hatay üzerinde) Ankara'da imzalanması.

Türkiye ve Fransa, Hatay'da eşit sayıda asker bulundurmaları konusunda anlaşma yaptı.
Türk birlikleri 4 Temmuz'da Hatay'a girdi.

Hatay'ın toprak bütünlüğünü korumak için 2500 Türk ve 2500 Fransız askeri görevlendirildi.
Antakya'da, 3.7.1938 günü Türk ve Fransız Askerî Heyetleri arasında imzalanan "Askerî Antlaşma" gereğince her iki hükümetin Hatay'da eşit sayıda asker bulundurmayı kararlaştırmalarıüzerine birliklerimize ait öncü müfrezelerin Hatay'a girişi. (Ana kuvvetler 5. 7.1938'de girmiştir).

---

1938 - The French-Turkish Treaty, settling the status of the Sanjak (a province of French Mandate of Syria) is signed on July 4, 1938.

---

1936 - Atatürk, Mimar Seyfi Arkan'a projelendirilen Florya Deniz Köşkü'nde 4 Temmuzda denize girdi. Yazlık bir konut olarak aynı yılın 14 Ağustosunda kullanıma açılan köşk, Atatürk tarafından 1936'nın yaz aylarında da uzunca bir süre kullanılmış, aralarında İngiliz Kralı VIII. Edward'ın da bulunduğu kimi önemli konuklar burada ağırlanmıştı.

---

1935 - Atatürk'ün öğleye doğru Florya'ya gidişi, denize girişi, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1933 - Atatürk'ün, sabahın erken saatlerinde İstanbul'dan yatla Yalova'ya hareketi ve sabah Yalova'ya gelişi.

Atatürk'ün, akşamüzeri Yalova'dan yatla İstanbul'a hareketi, saat 21.00'de Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.

Atatürk'ün. Amerika'nın bağımsızlık günü nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'e kutlama telgrafı.

---

1932 - İçişleri Bakanı Şükrü Kaya otomobiliyle Ankara'dan İstanbul'a giden ilk kişi oldu.

---

1931 - Atatürk'ün, Amerika'nın bağımsızlık günü nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Hoover'e kutlama telgrafı: "İstiklâl gününün yıldönümü münasebetiyle hararetli tebriklerimin ve gerek zât-ı devletlerinin şahsî saadeti gerek büyük memleketin refahıhakkındaki samimî temennilerimin kabulünü rica ederim." (Hoover, bu telgrafa şu cevabı vermiştir: "Zât-ı devletleri'nin sıhhati ve Türk milletinin devamlı saadeti hakkında karşılıklı ve samimî temennilerimi arz etmekle bahtiyarım"). [Kocatürk]

---

1923 - Atatürk'ün, Lozan'da bulunan İsmet Paşa'ya telgrafı: "...Sizce esasen bilinen esas görüş üzerinde kararlı ve ısrarlı olduğumuz ve bunlarda lehimizde başarısızlık halinde askerî vasıtalarla yapılabilecek hususlar ve bunların sonuçları malûmdur. Biz bu harekâtın yapılmasını ve sonucun elde edilmesini memleketimizin yüksek çıkarları için çoktan uygun görmekteyiz. Çok iyi takdir buyurulacağı gibi sizden yiğitçesine bir hareket ve onun kuvvetli bir ihtimal olan neticesini beklerim." [Kocatürk]

---

1921 - General Harington'un, Atatürk'e yazısı: "Zât-ı devletlerinin görüşlerini dinlemek ve bunları incelemek üzere İngiltere hükümetine rapor vermek için bana yetki verildi. Sizce de uygun ise gerekli hazırlığın yapılabilmesi için size uygun olacak gün ve saati lütfen telleyiniz."

---

1920 - Ayvacık, Biga, Lapseki, Ezine ve Bayramiç'in Yunanlılar tarafından işgali.

Yunan işgali devam ediyor: Manyas, Karacabey, Ayvacık, Gönen, Ezine, Bayramiç ve Kirmasti'den sonra bugün de Biga ve Lapseki Yunan kuvvetlerinin eline geçti.

İngilizlerin Batum'u terk etmeleri.

Atatürk'ün, İcra Vekilleri'ne ve resmî makamlara gönderilecek bütün yazıların sansürden istisnasına dair önerge nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Sansürü devam ettirmek gereğine inanıyorsanız kendimizi ayrı tutmamalıyız!" [Kocatürk]

---

1919 - Yunan kuvvetlerinin ikinci kez işgal etmesi.

Atatürk'ün, Erzurum Valisi'ne yazısı: "...Telgraflarım Erzurum merkezinde alıkonulmak ve çekilmemek gibi kanunsuz hareketlerin ortağı ve uygulama aracı olan Erzurum Posta Başmüdürü ile Merkez Müdürü verdikleri izahat ve belgeler üzerine, üzerimdeki devlet vekar ve haysiyetini kuvvetlendirme ve koruma amacıyla tutuklanarak Divanıharp'e verilmiştir. Her tarafta ve bilhassa son günlerde yüksek makamlarla da resmî yazışmalarım kendilerince malûm olduğu halde anlamazlık ve bilmezlikten gelmeleri sorumluluklarınıartırmıştır. Bilgi için bildirilir." [Kocatürk]

---

1918 - VI. Mehmet (Vahdettin) Padişah oldu.
Sultan Mehmet Reşat'ın ölümü üzerine, Sultan VI. Mehmet Vahdettin sanı ile padişah oldu.
36. ve son Osmanlı padişahıdır.

---

1918 - Sultan Vahdettin becomes the 36th and last Ottoman sultan.

---

1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber Cesarettepesi'ndeki 18. Alay'a ait siperleri gezmesi ve buradaki mevzilerin kuvvetlendirilmesi için bazı direktifler vermesi, düşmanın taarruzu halinde uygulanacak hareket hakkında komutanlarla görüşmesi.

5 TEMMUZ - JULY 5
Tarihte Bugün - Today in History

5 Temmuz 1919
Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Erzurum'da bir toplantıda

---

1939 - Enver Paşa'nın çocuk ve torunlarının vatandaşlığa alınmaları ve yurda dönmelerine izin veren yasa çıktı.

Valilerin Cumhuriyet Halk Partisi il başkanlığı görevlerine son verildi.

---

1938 - Şükrü Kanatlı komutasındaki Türk birlikleri, Hatay'a girdi.
Fransızların ilan ettiği sıkıyönetim kaldırıldı.

Fransa ile yapılan antlaşma gereği Hatay'ın toprak bütünlüğünü korumak için öngörülen 2500 kişilik askeri birlik Orgeneral Şükrü Kanatlı komutasında Hatay'a girdi.

---

1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Boğaz'da bir gezinti yapması, Üsküdar Salacak sahil gazinosunda bir süre dinlendikten sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1933 - Millî Eğitim Bakanı Reşit Galip in, Ankara'dan Atatürk'e telgrafı: ''Kurtuluş zaferinden sonra ne olmak istersiniz? sorgusunda bulunan bir arkadaşımıza. 'Maarif Vekili olmak isterdim' buyurmuştunuz. Bu dileğiniz ilk bakıma elde edilmemiş görünür. Gerçekçe, her zaman Maarif Vekilliği işini bilfiil izlemeye en büyük önemi verdiniz. ...Buradaki teftişlerden sonra İstanbul'da Galatasaray Lisesi ve Darülfünun sınavlarına alakanızın yayılışı, profesörlerden en küçük köy öğretmenlerine kadar bütün maarif ailesinin vazife aşk ve heyecanını artırdı."

---

1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'ne giderek Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.

---

1931 - Atatürk'ün, Çankaya'da Brezilya Elçisi Pementel Brondos'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin konuşmasına cevap söylevi.

---

1929 - Mersin-Adana Demiryolu (67 kilometre) devletleştirildi.

---

1927 - Atatürk'ün, saat 19.00'da Dolmabahçe Sarayı'ndan Yeniköy'e giderek orada oturmakta olan kız kardeşi Makbule Hanım'ı ziyareti, daha sonra Tarabya'da Tokatlıyan Oteli'ne gelişi, bir süre dinlendikten sonra Tarabya'dan motorla Sirkeci'ye geçişi, buradan otomobille Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1922 - Fethi Bey'in vekiller heyeti kararıyla, Avrupa'ya hareketi (Paris ve Londra'ya giderek bazı temaslarda bulunmuştur).

---

1921 - Menteşe Sancağı (Muğla) İtalyan işgalinden kurtuluşu.

Antalya'yı işgal eden İtalyan güçlerinin son birliği de kentten ayrıldı.

---

1920 - Yunanlıların Buldan'ı işgali.

İstanbul'da yayınlanan İkdam ve Vakit gazeteleri kapatıldı.

---

1919 - Mustafa Kemal, Rauf Bey (Orbay), Mazhar Müfit (Kansu) ve Erzurum Valisi Münir Bey bir toplantı yaparak Mustafa Kemal'i hareketin lideri olarak seçti.

Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın, Atatürk'ü tekrar Padişah adına İstanbul'a çağırması.

Atatürk'ün, Erzurum'dan bütün komutanlara, Babıâli'nin muhtemel menfi genelgelerini kontrol altına alma gayesiyle, haberleşme merkezlerinde önlem alınmasını isteyen emri.

---

1917 - Mustafa Kemal, Halep'teki 7. Ordu Komutanlığına atandı.

Atatürk'ün, General Falkenhein'in komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na bağlı olarak Halep'te oluşturulması kararlaştırılan Yedinci Ordu Komutanlığı'na atanması.

Atatürk'ün, Halep toplantısında oluşturulması kararlaştırılan Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na bağlı 7. Ordu Komutanlığı'na atanması. (Atatürk'ün 7.Ordu Komutanlığı'na atanmasıyla boşalan 2. Ordu Komutanlığı'na Fevzi (Çakmak) Paşa atanmıştır). [Kocatürk]

---

1917 - Mustafa Kemal is appointed as Commander of the 7th Army, attached to the Lightning Group of Armies in Syria under General von Falkenhein.

---

1916 - Atatürk'ün, öğleden sonra -Çapakçur (Bingöl)'dan gelen- 13. Alay 3. Taburu'nu denetlemesi, subay ve erlere hitaben hizmet ve fedakârlıklarını takdir eden kısa bir konuşma yapması.

---

1915 - Atatürk'ün, Maydos'tan Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "Uzun zamandan beri aramızda derin bir sessizlik hüküm sürmektedir. Onu evvela sizin ortadan kaldıracağınızı sanıyordum. Fakat insanın tahayyül ettiği şey nadiren gerçekleşir." [Kocatürk]

---

1915 - Battle of Gully Ravine ends with the British repelling a large Turkish counter-attack.

6 TEMMUZ - JULY 6
Tarihte Bugün - Today in History



6 Temmuz 1931
Irak Kralı Faysal’la Çankaya Köşkü’nde

---

6 Temmuz 1931
Irak Kralı Faysal'ı karşılarken

---

1938 - Atatürk'ün, Hatay davasının sonuca ulaşması nedeniyle yurdun her tarafından kendisine gönderilen telgraflara Anadolu Ajansı aracılığıyla cevabı: "Hatay millî meselemizin dostça tedbirlerle olumlu sonuca ulaştırılmasından duyulan sevinç yerindedir."
Atatürk'ün, Hatay Türklerinin saygı ve teşekkür telgrafına cevabı: "Sizin için artan saadet ve refah dilerim!"

---

1934 - İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Gürcübulak'ta Türkiye'den İran sınırına geçişi ve Şah'ın teşekkür telgrafına Atatürk'ün cevabı.

---

1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Dolmabahçe den Büyükada'ya gelişi, burada Fethi (Okyar) Bey'in köşküne gidişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Atatürk'ün, Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip'in 5 Temmuz 1933 tarihli telgrafına cevabi: "Telgrafınızı aldım, memnun oldum. Teşekkür ederim."

---

1932 - Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.

---

1931 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Irak Kralı Faysal'ı istasyonda karşılayışı.
Atatürk'ün, Irak Kralı Faysal şerefine akşam Ankara Palas'ta verilen ziyafette konuşması.

---

1927 - Danıştay göreve başladı.
Atatürk'ün, akşamüstü Göksu Kasrı ve Beylerbeyi Sarayı'nı gezişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1926 - Atatürk'ün, Çeşme'de İzmir İstiklâl Mahkemesi Heyeti ile görüşmesi.

---

1924 - Dr. Safiye Ali Hanım başkanlığında bir heyet Uluslararası Kadınlar Kongresi'ne katılmak üzere Londra'ya gitti.

---

1921 - Atatürk'ün, General Harington'un, 4.7.1921 tarihli yazısına cevabı: "...Bizim millî isteklerimiz Ekselânslarınca bilinir. Millî toprağımızın tam kurtuluşu ile millî sınırlarımız içinde siyasî, malî, iktisadî, askerî, hukukî ve kültürel tam bağımsızlığımız ilkesi kabul edildiği takdirde, görüşmeye başlamaya hazır olacağımızı bildiririm."
Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'ün 29 Haziran 1921 tarihli telgrafına cevabı: "...İsnat buyurulan gafleti itiraf şöyle dursun şimdiki gibi siyasî durumu inceden inceye takdir etmiş olduğumu görmekle nefsime, fikir ve görüşlerime itimadım artmıştır(!)"

---

1920 - İzmit'in İngilizler tarafından işgali.
İngilizler, Mudanya bölgesine kuvvet çıkardı.
Gönen'in Yunanlılar tarafından işgali.

---

1919 - Mustafa Kemal, Dahiliye Nazırı Ali Ferit Paşa'ya telgraf çekerek İstanbul'a dönmeyeceğini bildirdi.
Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın kendisini İstanbul'a çağıran telgrafına cevabı: "...Doğu illeri halkı arasından çıkıp gelmek hususundaki yüksek tekliflerinizi yerine getirmede şahsî irademi kullanmaktan manen ve maddeten memnu bulunuyorum."

---

1917 - Arabistanlı Lawrence, Arap isyancılarla Akabe kentine saldırdı.

7 TEMMUZ - JULY 7
Tarihte Bugün - Today in History



7 Temmuz 1935
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya sahilinde arkadaşları ile

---

7 Temmuz 1935
Atatürk, Florya'da yüzerken

---

1939 - Hatay vilayetinin kurulması yasalaştı.
7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi. (Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı).

---

1937 - İngiltere hükümeti Filistin'in üçte ikisini Araplara, üçte birini Yahudilere bırakmayı öneren Peel Raporunu yayımladı.

---

1935 - Atatürk adına, Cumhurbaşkanlığı Başyaveri tarafından Avrupa binicilik yarışmalarında başarı kazanan subaylara Dolmabahçe Sarayı'nda imzalı birer kol saati verilmesi.
Atatürk'ün, öğleden önce Florya'da denize girişi, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1934 - İçişleri Bakanı Şükrü Bey (Kaya) Trakya Yahudilerinin durumunu incelemek üzere Trakya'ya gitti.
Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile Derince'ye gelişi, buradan trenle Ankara'ya hareketi.

---

1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Boğazda bir gezinti yapması, daha sonra Kalamış koyuna gidişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1932 - Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.

---

1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Öğretmenler Birliği İstanbul Merkez Heyeti'ni kabulü ve öğretmenlere söyledikleri: "...Öğretmenler her vesileden istifade ederek halka koşmalı, halk ile beraber olmalı ve halk, öğretmenin çocuğa yalnız alfabe okutur bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır!"

---

1925 - Atatürk'ün, akşamüzeri General Mougin'in veda ziyaretini kabulü.

---

1922 - Atatürk'ün, Sovyet Elçisi Aralof'un İran Elçisi Mümtazüddevle İsmail Han şerefine verdiği ziyafette konuşması.
Hindistan Merkez Hilâfet Komitesi Başkanı Chotani'nin, Bombay'dan Atatürk'e mektubu.

---

1920 - Balya'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, Yunanlıların Bursa'ya yaklaşması üzerine Albay Bekir Sami Bey'e telgrafı: "...Şehir millî kuvvetlerden, askerî kurumlardan, hemen şimdiden boşaltılmalıdır. Fakat, düşman karşısındaki küçük ve büyük kuvvetlerin çekilmesi, mutlaka askerî lüzum ve harp zaruretleri üzerine olmalıdır!"
Yunanistan Başbakanı Venizelos'un, bir toplantıda söyledikleri: "..Türkleri akıllandıracak en iyi yol, Mustafa Kemal'i her cephede mağlup etmektir(!)" [Kocatürk]

---

1919 - Atatürk'ün, Konya'da bulunan 2. Ordu Müfettişi Cemal (Mersinli) Paşa'nın kendi arzusuyla izinli olarak İstanbul'a gitmesi üzerine bütün ordu ve kolordu komutanlarına bildirisi: "Müfettiş ve komutanlar herhangi bir sebeple, komutadan alındıkları takdirde kendilerinin yerine geçecek zevat, birlikte çalışılabilecek evsafa malik bulunursa komutayı bırakacak ve fakat nüfuz bölgelerinde kalarak millî vazifelerini yapmaya devam edeceklerdir."
Atatürk'ün, müfettişlik sınırları içine giren vilâyetlere ve kolordu komutanlıklarına yazısı: "Memleket asayişi ve savunmasının gereği gibi temin ve korunması için kolordu komutanları kendi bölgelerinden kesin şekilde sorumludurlar. Vali ve mutasarrıflar, müfettişlik makamına vermekte oldukları asayiş raporlarını bundan böyle doğrudan doğruya bölgelerinde bulunan kolordu komutanlarına verecekler, kolordu komutanları da birleştirerek müfettişlik makamına bildireceklerdir." [Kocatürk]

---

1916 - Atatürk'ün, sabahın erken saatlerinde Silvan'dan Muş cephesine hareketi. (Atatürk, Muş cephesinde Nuri (Conker) Bey'in komutasındaki 8. Tümen Karargâhı'na gelmiş, cephe vaziyeti hakkında görüşmüş ve geceyi burada geçirmiştir). [Kocatürk]

---

1915 - İlk Müttefiklerarası Konferansın Chantilly'de toplanması.
İngilizlerin Alman Güney Afrikası'nı işgal etmesi.
Almanlar'ın Nyemen ve Naraw'a saldırıları.

8 TEMMUZ - JULY 8
Tarihte Bugün - Today in History


8 Temmuz 1931
Marmara köşkü'nde çekilen bir resmi

---

8 Temmuz 1936
Ertuğrul yatında İsmet İnönü ve Celal Bayar'la

---

8 Temmuz 1936 Ertuğrul Yatında

---

8 Temmuz 1919
Mustafa Kemal’in askerlikten istifa ettiği gün, yaverleri
Muzaffer Kılıç ve Cevat Abbas Gürer’le

---

8 Temmuz 1923
Latife Hanım’ın ailesinin Ankara’yı ziyaretlerinde.
Sağdan sola; Latife Hanım, Baba Uşşakîzâde Muammer Bey,
Baldız Vecihe Hanım, Kayınvalide Adviye Hanım, Atatürk, Baldız Rukiye Hanım...

---

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Ankara'da Birinci Türk Tarih Kongresi sırasında kongre delegeleri ile
(8 Temmuz 1932)

---

1938 - Atatürk'ün, Savarona yatında, izinli olarak İstanbul'a gelen Londra Büyükelçisi Fethi Okyar'ı kabulü.

---

1937 - Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Tahran'da Sadabat Paktı'nın imzalanması.
Türkiye ile İran, Irak ve Afganistan arasında saldırmazlık paktı ("Sadabad Paktı") imzalandı.
İtalya’nın Habeşistan’ı ilhakı üzerine, Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat Paktı adı verilen bir saldırmazlık paktı imzalandı.
İran Şahı Rıza Pehlevi'nin, Sadabat Paktı'nın imzalanması nedeniyle Atatürk'e tebrik telgrafı: "...Bundan sonra çözülmez bir bağ ile bağlanmış olan memleketlerimiz, bu olay yolu ile samimî ve verimli işbirliklerini barışın hizmetine koyabileceklerdir."
Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi'nin 8 Temmuz 1937 tarihli telgrafına cevabı: "...Memleketlerimizin, barış idealinde müşterek bir eseri olan bu antlaşmanın hepimiz için ve dünya barışı için kutsal olmasını dilerim."

---

1937 - Saadabad Pact is signed between Turkey, Iraq, Iran, and Afghanistan.

---

1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra Başbakan İsmet İnönü'yü kabulü.

---

1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Florya'ya gidip dönüşü, saat 21.00'de Güneş Kulübü'ne gidişi.

---

1934 - Atatürk'ün trenle Ankara'ya gelişi.

---

1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Kücükçekmece ve Florya'da bir gezinti yapmasını takiben gece motorla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1932 - Atatürk'ün, saat 18.00'de "Türk Tarih Kongresi" üyelerine Marmara Köşkü'nde çay ziyafeti vermesi ve üyelerle görüşmesi.

---

1928 - Ankara Hukuk Mektebi ilk mezunlarını vermeye başladı.

---

1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'ndan sahil yolunu izleyerek otomobille Sarıyer'de Çırçır Suyu'na gidişi, burada kısa süre dinlendikten sonra Tarabya'da Tokatlıyan Oteli'ne gelişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1926 - Atatürk'ün, Çeşme'den İzmir'e dönüşü.

---

1920 - Yunanlılar, Bursa'yı işgali etti.
Bursa, Yunan askeri birlikleri tarafından işgal ediliyor.
Ankara Hariciye Vekaletinin Taşnak Ermeni Hükümeti'ne Oltu'nun acele boşaltılmasını isteyen ültimatomu.
Atatürk'ün, "Genelkurmay Başkanı İsmet Bey'in umumî durum hakkındaki demeci" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler! Biz bir amaç izliyoruz. Bu amacımız öteden beri çeşitli vesilelerle ifade edilmiştir. Ben şimdi onu tekrar ediyorum: Milletin, devletin bağımsızlığını korumak! Bunun için muharebe ediyoruz. Memleketimizin ellide biri değil bütünü tahrip edilse, bütünü ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan savunma ile meşgul olacağız!" [Kocatürk]
İzmir'den sonra en önemli şehirlerden biri olan Bursa da, Yunan kuvvetlerinin eline geçti. Bazı Bursa'lı zenginler Yunanlılara yardımcı oldu. Bu arada Vali Hacim Muhittin Bey (Çarıklı) ile Bekir Sami Bey'in şehri, direnmeden boşaltması Ankara'da mecliste tartışmalar doğurdu. Mustafa Kemal'in, boşaltma kararının hükümet tarafından alınmış olduğunu söylemesi de mebusları yatıştırmadı. Bekir Sami Bey görevden alındı. Meclis kürsüsüne Bursa'nın kurtuluşuna kadar kaldırılmayacak bir siyah örtü konuldu.
Paris'te bulunan Osmanlı delegasyonu dönmek üzere ayrıldı.

---

1919 - Mustafa Kemal'in ordudan istifası. Mustafa Kemal, resmi görevinden ve askerlikten çekildi.
Kemal Paşa'nın resmi görevine Osmanlı Hükümetince son verilmesi ve ordudan istifa etmesi.
Mustafa kemal Paşa'nın resmi memuriyetine son verdiği hakkında Padişah iradesi. Mustafa kemal Paşa'nın, göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifası.
Vükelâ Meclisi'nin, Atatürk'ün 3. Ordu Müfettişliği'nden alınması gerektiğine dair karar tutanağı. [Kocatürk]

---

1919 - Mustafa Kemal resigns from his post of Inspector of the 3rd Army, and from the Ottoman army.

---

1918 - Talât Paşa'nın Sadrazamlığının, hatt-ı hümayun ile yenilenmesi.

---

1916 - Atatürk'ün, Kozma dağında Galip (Türker) Bey'in komutasındaki 23. Alay'ı denetlemesi.

9 TEMMUZ - JULY 9
Tarihte Bugün - Today in History


9 Temmuz 1929
İstanbul'a gelirken

---

9 Temmuz 1932
Ankara'da I. Türk Tarih Kurultayı'na katılanlarla

---

1938 - "Bakanlar Kurulu" Atatürk'ün başkanlığında toplandı.
Atatürk Savarona'da yapılan hükümet toplantısına başkanlık etti (bu toplantı Atatürk'ün, Bakanlar Kurulu'na son başkanlık yapışıdır).

---

1937 - Altı Ok'un Anayasa'ya girmesi.

Atatürk'ün, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'in 6 Nisan 1937 tarihli mektubuna cevabı: "...Sizinle bir an evvel buluşmak benim de samimî arzum olduğundan sevimli ve kuvvetli şahsiyetinizi Türkiye'de selâmlayacağım günü sabırsızlıkla bekliyorum!" [Kocatürk]

---

1937 - Mustafa Kemal Atatürk's six principles which are represented by six arrows (upheld during the Turkish national movement) are included in the Constitution.

---

1935 - Moda Deniz (Yat) Kulübü'nün, Atatürk'ün şereflendirmesiyle törenle açılışı. [Kocatürk]
Moda Deniz Kulübü Derneği 8 Nisan 1935 tarihinde büyük önderimiz Atatürk'ün ilham ve emirleri ile İsmet İnönü'nün onursal başkanlığında kurulmuştur. Kulübün ilk Başkanlık görevini 1935-1938 yılları arasında Celal Bayar üstlenmiştir.

---

1932 - Türkiye Milletler Cemiyeti'ne üye oldu.

Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.

---

1927 - Atatürk'ün, İstanbul'da 3. Kolordu Komutanlığı Karargahı'nı, Vilâyet ve Belediye'yi ziyareti.

---

1926 - Atatürk'ün, ismet Paşa'yla beraber, trenle İzmir'den Ankara'ya hareketi.

---

1922 - Cemal Paşa'nın, Bakû-Tiflis yolunda trenden Atatürk'e mektubu: "...Enver, maceracıların yapabilecekleri en son işi de yaptı. Kendisini Buhara Emiri ilân etti."

---

1921 - Antalya: Türk kurtuluş savaşı başında (1919) başlayan İtalya işgali 9.7.1921'de sona ermiştir.
Atatürk Antalya'ya 6.3.1930, 10.2.1931 ve 18.2.1935 tarihlerinde olmak üzere üç kez gelmiştir.

---

1920 - Doğudaki katliamı protesto için, Ermenistan'a ültimatom verildi.
Ankara Hariciye Vekaletinin Taşnak Ermeni Hükümeti'ne doğudaki katliamları protesto eden ültimatomu.

---

1919 - Mustafa Kemal'in resmi görevinden (Ordu Müfettişliğinden) istifası. İstifasını veren Mustafa Kemal orduya ve halka yayınladığı bildiride, hiçbir resmi görevi kalmadığını ve askerlikten ayrıldığını bildirdi.
Mustafa kemal paşa'nın resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını, Orduya, Vilayetlere ve millete duyurması: "...Bundan sonra mukaddes milli gayemiz için her türlü fedakarlıkla çalışmak üzere sine-i millette bir ferd-i mücahit sıfatıyla bulunmakta olduğumu..."
Rauf Bey'in eski Bahriye Nazırı sıfatıyla Erzurum'dan vilayetlere beyanname niteliğinde telgrafı: "...Mustafa Kemal Paşa ile birlikte nihayete kadar çalışmaya mukaddesatımız üzerine yemin ettiğimizi arz ve ilan eylerim..."
Kazım Karabekir'in Mustafa Kemal Paşa'yı ziyareti: "..Ben ve kolordum emrinizdeyiz. Bundan sonra dahi ne emirleriniz varsa ifayı bir şeref bilirim.."
Erzurum'da, Atatürk'ün gece, Saray'la telgraf görüşmesi ve kendisine resmî memuriyetine son verildiğinin bildirilmesi.
Atatürk'ün, gece saat 22.50'de Harbiye Nezareti'ne ve 23.00'de Padişah'a, resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifa ettiğini bildiren telgrafı: "...Büyük bir aşk ile bağlı bulunduğum yüce askerlik mesleğimden de istifamı sunarak veda ettiğimi arz ederim."

---

1919 - Atatürk'ün orduya, vilâyetlere ve millete resmî göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını bildiren genelgesi:
"Mübarek vatan ve milleti parçalanmak tehlikesinden kurtarmak ve Yunan ve Ermeni isteklerine kurban etmemek için açılan millî savaş uğrunda milletle beraber, serbest surette çalışmaya resmî ve askerî sıfatım artık engel olmaya başladı. Bu mukaddes gaye için milletle beraber sonuna kadar çalışmaya mukaddesatım adına söz vermiş olduğumdan pek âşıkı bulunduğum yüksek askerlik mesleğinden bugün veda ve istifa ettim. Bundan sonra mukaddes millî gayemiz için her türlü fedakârlıkla çalışmak üzere milletin sinesinde birferd-i mücahit suretiyle bulunmakta olduğumu arz ve ilân ederim."
İngiliz Yarbayı Rawlinson'un, Erzurum Kongresi'nin 10 Temmuz'da toplanacağını haber alması üzerine Atatürk'ü ziyareti ve görüşme:
Rawlinson - İşittiğime göre, burada yarın bir kongre açacak imişsiniz?
Atatürk - Evet milletçe açılması kararlaştırılmıştır.
Rawlinson - Açılmaması daha münasip olacaktır.
Atatürk - Kongre muhakkak toplanacak ve gününde açılacaktır. Millet buna karar vermiştir. Açılmamasını tavsiye eden düşüncenize hâkim olan sebepleri bile sormayı lüzumlu görmüyorum.
Rawlinson - Kongreden vazgeçmezseniz zor kullanarak toplantının dağıtılmasına mecburiyet hasıl olacak.
Atatürk - O halde biz de, mecburî ve zarurî olarak kuvvete kuvvetle karşı koyar ve her halde milletin kararını yerine getiririz. Ne pahasına olursa olsun kongreyi açacağız. Görüşmemiz bitmiştir! (Erzurum Kongresi'nin açılışı için ilk kararlaştırılan tarih, 10 Temmuz 1919 idi; ancak delegelerin büyük çoğunluğun vilâyetlerden Erzurum'a gelişleri geciktiği için, kongrenin açılışı 23 Temmuz 1919'a ertelenmiştir).
Rauf Bey'in, eski Bahriye Nazırı sıfatiyle, Erzurum'dan vilâyetlere bildirge niteliğinde telgrafı: "Hakkını, toprağını, bağımsızlığını savunma ve korumaya kesinlikle karar ve ren millî irade uğrunda bir ferd-i âciz sıfatiyle çalışmak için Dersaadet'ten çıktım. Aydın yoluyla gelerek Mustafa Kemal Paşa Hazretleriyle bütün arkadaşlarının millî savaşına iştirak ettim. ...Mustafa Kemal Paşa ile beraber nihayete kadar çalışmaya mukaddesatımız üzerine yemin ettiğimizi arz ve ilân ederim."
15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir'in, Atatürk'ü ziyareti ve 'hazır ol' vaziyetinde selâmla söyledikleri: "Ben ve Kolordum emrinizdeyim! Bundan sonra dahi ne emirleriniz varsa ifayı bir şeref bilirim!"
Atatürk'ün, Erzurum'da -Münir (Akkaya) Bey'in ayrılması üzerine- "Vali Konağı" adı verilen eve yerleşmesi (Bazı arkadaşlarıyla beraber 52 gün bu evde kalmıştır).
Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın, 15. ve 3. Kolordu Komutanlıklarına, Mustafa Kemal Paşa'nın vazifesine Padişah iradesi ile son verildiğini ve yerine atama yapılıncaya kadar doğrudan doğruya Nezaretle temasta bulunacaklarını bildiren telgrafı.
İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Sadrazam Damat Ferit Paşa'ya yazısı: "Mustafa Kemal Paşa'nın ya İstanbul'a dönmesinin temini veya aleyhinde ilgili önlemlerin alınması." [Kocatürk]

---

1918 - Atatürk'ün, Karlsbad'dan, yeni Padişah Vahdettin'in tahta çıkışını ve Ramazan bayramını kutlayan yazısı.

---

1912 - Mahmut Şevket Paşa'nın Harbiye Nazırlığı'ndan istifası. [Kocatürk]

10 TEMMUZ - JULY 10
Tarihte Bugün - Today in History



Ankara Halkevi Müzesi ve Atatürk Heykeli.
(1930'lar Ankara Halkevi)

---

1939 - Türk Basın Birliği'nin ilk kongresi Ankara'da toplandı.

---

1938 - Atatürk'ün, saat 14.00'te Savarona yatından Acar motoruna geçerek Florya'ya gelişi; Deniz Köşkü'nde bir süre istirahatten sonra, Boğaz'da Büyükdere'ye kadar kısa bir gezintiyi takiben tekrar Dolmabahçe önlerinde Savarona yatına dönüşü.
Atatürk'ün, gece ateş yükselişinin eşlik ettiği bir rahatsızlık geçirmesi (yapılan muayene sonucu zatürree başlangıcı teşhisi konulmuştur).

---

1937 - Atatürk'ün, Sadabat Paktı'nın imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen Irak Kralı Gaziyülevvel'e cevabı: "Birbirine kardeşlik ve dostluk bağlarıyla bağlı dört devletin dünya barışı yolunda verimli bir işbirliğini temin edecek olan bu antlaşmayı memleketlerimiz için çok hayırlı bir eser telâkki eder, hepimize uğurlu olmasını dilerim."
Atatürk'ün, Sadabat Paktı'nın imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen Afganistan Kralı Muhammet Zahir Han'a cevabı: "Dört kardeş millet arasında mevcut en sıkı dostluk bağlarını bir kat daha pekiştirerek cihan barışının esaslı desteklerinden birisini oluşturan bu önemli eserin, milletlerimizin barışseverliği sayesinde meydana gelmiş olması, hepimiz için iftiharı gerektiren bir olaydır." [Kocatürk]

---

1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, sandalla bir gezinti yapması.

---

1935 - Atatürk'ün Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe Sarayı'ndan Yalova'ya gelişi.

---

1933 - Sümerbank resmen faaliyete geçti.

---

1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.

---

1929 - Ta Hronika gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü Madam Mihailidi "Türklüğe hakaret" iddiasıyla 3 yıl hapse mahkum oldu.

---

1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Kabil Elçiliği'ne atanan Hikmet (Bayur) Bey'i kabulü ve kendisine Lâtin harfleriyle ithaflı bir resmini armağan edişi.

---

1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul İl Merkezi'ni ve Türk Tayyare Cemiyeti şubesini ziyareti.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Afganistan Dışişleri Bakanı Mahmut Tarzî Han ve Afganistan Elçisi Gulâm Ceylani Han'ı kabulü.

---

1926 - Atatürk'ün, gece trenle İzmir'den Ankara'ya dönüşü.

---

1923 - İstanbul'da Harp Akademisi Beyazit’ta Harbiye Nezaretinde kuruldu.
1923-1924 yılları arasında Beyazit’ta Harbiye Nezaretinde faaliyet göstermiştir.
Türk milletinin ve onun değerli varlığı Türk Silâhlı Kuvvetlerinin insana yaptığı yatırımın en güzel örneği olan Harp Akademileri 1848 yılında kurulmuş, ilk mezunlarını 1849 yılında vermiştir.
Kaynak: harpak.tsk.mil.tr
İstanbul'daki en eski askeri kurumlarımızdan olan Harp Akademileri'nden siyasi tarihimizde iz bırakan birçok asker ve devlet adamı yetişmiştir. Akademi de halen kurmaylık eğitimiyle birlikte milli savunma, yüksek komuta vs. konularında da eğitim verilmekte; iletişim, halkla ilişkiler gibi askerlikle ilgili yan kollarda da öğrenciler bilgilendirilmektedir.
Kaynak: ibb.gov.tr

---

1921 - Yunan ordusunun taarruzuyla Kütahya-Eskişehir muharebeleri başladı.
Yunanistan genel bir saldırıya başladı. Altı koldan saldırıya geçen Yunanlılar, Yenişehir, İnegöl, Orhaniye ve Domaniç'i ele geçirdi.
Yunan ordusunun, takviyeli kuvvetlerle umumî taarruzu ve Kütahya-Eskişehir muharebelerinin başlaması.
Yunanlıların İnegöl'ü ikinci kez işgali .
Yunanlıların Yenice'yi işgali. Atatürk'ün, Afganistan'da bulunan Cemal Paşa'ya, faaliyetlerinin Heyet-i Vekile katında takdir görmüş olduğunu bildiren mektubu.

---

1921 - Greeks launch offensive and capture Eskişehir and Kütahya.

---

1920 - Bursa'nın, 8 Temmuz'da Yunanlılarca işgali üzerine, TBMM 'de başkanlık kürsüsüne siyah örtü ile örtülmesi kararı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin yemin etmeleri. (Milletvekillerinin bir bölümü bugün, diğer bir bölümü ise Meclis'in 15 Temmuz 1920 günkü oturumunda yemin etmişlerdir). [Kocatürk]
Orhaneli'nin Yunanlılar tarafından işgali.
Bilecik kurtuldu.

---

1919 - Daha önce bugün açılması kararlaştırılan Erzurum Kongresi, delege heyetlerinin henüz gelmemesi nedeniyle 23 Temmuz 1919'a ertelendi.
Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi'nin, Atatürk'e, Cemiyet Şubesi'nin başına geçmesini ve Yürütme Kurulu Başkanlığı'nı kabul etmesini teklif eden yazısı: "...Tarihimize kıymetli sayfalar ekleyen askerlik hayatından çekilmek yolundaki fedakârlığı minnet ve şükranla karşıladık. Erzurumluların, vatansever yüksek kişiliğinize karşı beslemekte olduğu güven ve saygıyı bu vesile ile de arzı bir borç saydık. Yürütme Kurulu Başkanlığımın kabul buyurulmasını dileriz."
Atatürk'ün, öğleden sonra saat 16.00'da Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi Yürütme Kurulu ile ilk toplantısını yapması ve o günkü siyasî ve askerî durumu açıklaması. [Kocatürk]

---

1917 - Atatürk'ün, -7. Ordu Karargâhı'nı oluşturmak üzere Enver Paşa tarafından çağrılması üzerine- Diyarbakır'dan İstanbul'a hareketi.

---

1915 - Tasvir-i Efkâr gazetesi muhabirlerinden Ferit Bey'in, 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyareti.

---

1910 - Cerrahpaşa Hastanesi kuruldu.
23 Temmuz 1910’da Cerrahpaşa Belediye Hastanesi olarak açıldı.
Kaynak: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi

11 TEMMUZ - JULY 11
Tarihte Bugün - Today in History

Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi

---

Ankara Halkevi Müzesi ve Atatürk Heykeli.
(1930'lar Ankara Halkevi)

---

1939 - Milli Piyango Genel Müdürlüğü kuruldu.

---

1936 - Atatürk'ün, gece Sakarya motoruyla Florya'dan Büyükada'ya gelişi ve geceyi burada geçirişi.

---

1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.

---

1930 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.

---

1927 - Atatürk'ün, İstanbul'da motorla deniz gezintisi yapması: Üsküdar çarşısında halk arasında dolaşması.

---

1921 - Yunanlıların Köprühisar'ı işgali.

---

1920 - Cemal Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e mektubu: "...Resmî bildirinizi okudum. Bu resmî bildirinizde benim, Talât ve Enver Paşaların Büyük Millet Meclisi adına hiçbir siyasî girişimde bulunmaya yetkimiz olmadığını ihtar ediyorsunuz. ...Sizin ve Büyük Millet Meclisi'nin adına hiçbir siyasî girişimde bulunmadım."

---

1919 - Demirci Mehmet Efe'nin Kuvay-ı Milliye saflarına katılması.

12 TEMMUZ - JULY 12
Tarihte Bugün - Today in History

Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi

---

1936 - Berlin Olimpiyatları'nda Türkiye'ye ilk olimpiyat madalyasını Mersinli Ahmet (Kireççi) getirdi. 71 kiloda üçüncü oldu.

Atatürk'ün, saat 13.30'da Sakarya motoruyla Büyükada'dan Florya'ya dönüşü, sandalla gezinti yapışı, denize girişi.

---

1935 - Atatürk'ün, Türk Dil Kurumu'nun 3. kuruluş yıldönümü nedeniyle kendisine gönderilen saygı telgrafına cevabı: "Türk Dil Kurumu'nun üç sene içinde yaptığı işler çok büyüktür. Kurum içinde çalışan arkadaşlar onunla övünebilirler. Kurumunuzu kutlar, tam başarılar dilerim."

---

1932 - "Türk Dil Kurumu" kuruldu.
Gazi Mustafa Kemal tarafından Türk Dil Kurumu'nun kuruluşu.

Türk Dil Kurumu, "Türk Dili Tetkik Cemiyeti" adıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla kurulmuştur. Cemiyetin kurucuları, hepsi de milletvekili ve dönemin tanınmış edebiyatçıları olan Sâmih Rif'at, Ruşen Eşref (Ünaydın), Celâl Sahir (Erozan) ve Yakup Kadri (Karaosmanoğlu)'dir. Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin amacı, "Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek" olarak tespit edilmiştir. Kaynak: tdk.org.tr

Atatürk, bugün akşamüzeri Çankaya'da -dilcilerin de katıldığı- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık etmiş, toplantı sonunda şunları söylemiştir: "Dil işlerini düşünecek zaman da gelmiştir; ne dersiniz? Öyle ise Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti gibi, bir de ona kardeş, bir dil cemiyeti kuralım. Adı Türk Dili Tetkik Cemiyeti olsun!" Aynı gün, kurulacak cemiyetin başkan, genel sekreter ve üyeleri belirlenmiş, daha sonra izin için hükümete başvurulmuştur. (Cemiyetin adı, III. Türk Dil Kurultayı'nın 31 Ağustos 1936 günkü birleşiminde kabul ettiği tüzük değişikliği ile "Türk Dil Kurumu"na çevrilmiştir). [Kocatürk]

---

1932 - Gazi Mustafa Kemal founds the Turkish Linguistic Society.

---

1930 - Zeylan Bucağı’ndaki ayaklanmanın tamamıyla bastırıldığına ilişkin hükümet bildirisi yayımlandı.

Atatürk'ün, istanbul'dan Yalova'ya gidişi.

---

1927 - Atatürk'ün, günü Dolmabahçe Sarayı'nda istirahatle geçirişi, gece Taksim Bahçesi'ni şereflendirişi, saat 24.00'de Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

---

1923 - İstiklal Marşı için Ali Rifat Bey'in (Çağatay) bestelediği eser seçildi. Bu marş 7 yıl okunduktan sonra 1930'da Osman Zeki Bey'in (Üngör) bestesiyle değiştirildi.

---

1922 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, Rauf (Orbay) Bey'in, İcra Vekilleri Heyeti Başkanlığı'na seçilmesi.

---

Rauf (Orbay) becomes prime minister of the government of Turkish Grand National Assembly.

---

1921 - Yunan kuvvetleri Gediz'e girdi. Gediz'in Yunanlıların eline geçmesi.

Türk birlikleri geri çekilmeye başladı.
Atatürk'ün, Fransız edibi Pierre Loti'nin 18.5.1921 tarihli mektubuna cevabı: "Tarihimizin en karanlık günlerinde, yenilgi ve iftiranın bizi ebediyen yok edecek gibi göründüğü bir zamanda bize güvenini bir an bile yitirmemiş olan dosta beslediğimiz ebedî minnettarlığın teminatını, talihin Türk milletine yeniden gülümsemeye başladığı şu sırada yenilemekten pek mutluluk duymaktayım."

---

1920 - İznik, Yunanlılar tarafından işgal edildi.

Atatürk'ün, "Millî Müdafaa örgütünün kuvvetlendirilmesi hususunda alınacak tedbirlerin bir gizli oturumda görüşülmesine dair önerge" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler kesinlikle söylerim ki, ordumuzun örgütü pek mükemmeldir ve dünyada bizim ordumuzun örgütünden muntazam bir ordu örgütü yoktur!"

---

1916 - Rusların, 8. Tümen cephesi (Muş cephesi)'nde taarruza geçmesi.

---

1915 - Seddülbahir'de İngiliz-Fransızların büyük taarruzu.

---

1915 - Allied attacks at Helles.
British offensive at Helles.

British 52nd (Lowland) Division and Royal Naval Division attack along Achi Baba Nullah.

13 TEMMUZ - JULY 13
Tarihte Bugün - Today in History


Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi

---

13 Temmuz 1922
Salih Bozok'un oğlu Cemil'in sünnet düğününe gelirken

---

1938 - İstanbul’da yapılan ilk Türk uçağı Ankara yolunda düştü.

---

1937 - Fransa, Hatay'ın bağımsızlığını resmen ilan etti.
(4 Temmuz 1938 - Türk-Fransız ikili antlaşması Ankara'da imzalandı).

---

1936 - Atatürk'ün, Tekir Tarım Kredi Kooperatifi'nin 1 sayılı kurucusu olması nedeniyle kendisini kutlayan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar'ın teşekkür telgrafına cevabı: "...Tarım Kredi Kooperatiflerinin az zamanda bütün yurdu kaplamasını başarıcı gayretinizden bekliyoruz."

---

1928 - Atatürk'ün, Fethi (Okyar) Bey'le beraber Dolmabahçe'den otomobille hareket ederek Büyükdere'ye kadar bir gezinti yapması.

---

1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Abdülhak Hâmit (Tarhan), Samipaşazade Sezai ve Danıştay Başkanı Nusret Bey'i kabulü

---

1926 - Atatürk'ün, saat 13.30'da Çankaya'da Trabzon Heyeti'ni kabulü.
İzmir Suikast davasında aralarında Ziya Hurşit, İsmail Canbulad, Sarı Efe Edip, Ayıcı Arif, Ahmet Şükrü, Rüştü Paşa gibi isimlerin bulunduğu 13 kişi idama mahkum oldu. Kararın okunduğu günün gecesi idamlar infaz edildi. Sanıklardan Kazım Karabekir ve Ali Fuat Paşa'nın bulunduğu paşalar beraat etti.

---

1923 - Atatürk'ün, Amerika'da yayımlanan "The Saturday Evening Post" dergisi yazarlarından Isaac F. Marcosson'u Çankaya'da kabulü ve görüşmesi: "Yeni Türkiye'nin ilk ve en önemli düşüncesi siyasal değil, ekonomiktir. Biz, dünya üretiminin de, tüketiminin de bir parçası olmak istiyoruz." [Kocatürk]

---

1921 - Afyon işgal edildi. Afyonkarahisar'ın Yunanlılar tarafından ikinci kez işgal edilmesi.
Yunanlıların Pazaryeri'ni işgali,
Altıntaş'a Bilecik'e girişi.
İstanbul Darülfünun hocalarından İsmail Hakkı ve Mehmet Emin Bey Ankara'ya geldi.
Afganistan Kralı Amanullah Han'ın, Afgan ordusunu düzenleme amacıyla Afganistan'a bir Türk askerî heyeti gönderilmesi konusunda Atatürk'e mektubu.

---

1920 - Gebze'nin işgali.

---

1919 - Talat, Enver ve Cevat Paşalarla, Doktor Nazım Bey'in İstanbul Divan-ı Harbi tarafından gıyaben idama mahkum edilmeleri.
Refet Bele bey, İstanbul Hükümeti tarafından görevinden alındı.
Atatürk'ün askerlikten istifası üzerine, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir'in kendisine telgrafı: "Hizmetleri ve fedakârlığı bütün cihanca kabul edilmiş olan ve ordu ve milletin övünme sebebi bulunan zat-ı samilerinin istifaya mecburiyetlerinden dolayı şahsım ve kolordum son derece üzgündür. Yalnız mukaddes millî gayemiz için savaşmaktan hiçbir an geri durulmayacağı hakkındaki yüksek vaatleriyle teselli bulduğumuzu arz ile vatan ve milletimiz için her türlü çalışmada Cenab-ı Hakk'ın muvaffakiyetfer ihsan buyurmasını diler ve Kolordumun özel yüksek saygılarını takdim ederim efendim."
Yarbay lan Smith'in, Samsun ve Amasya illeriyle ilgili raporu: "Mustafa Kemal ve Refet'in buradan alınması, Hristiyan halk arasında güvenin iadesine oldukça yardım edecek. Mustafa Kemal, buraya varışından sonra, halka memleketin tehlikede olduğunu, şimdiki hükûmetin Türklerin hak ve önemli çıkarlarını savunmadığını söyleyerek vakti gelince herkesin çarpışmaya hazır olması gerektiğine dair Müslümanlar arasında propagandaya başlamıştır."

---

1916 - Rusların, 8. Tümen cephesi (Muş cephesi)'ne taarruzunun devam etmesi; ancak kuvvetlerimizin ağır kayıplar vererek savunma ve karşı taarruzu ile durdurulması.

---

1915 - Seddülbahir'de İngiliz-Fransızların büyük taarruzu.
İngiliz ve Fransızların, Seddülbahir'e yeni bir taarruzu, ancak yedekteki birliklerin ileri sürülmesiyle önlenebilmesi.

---

1915 - Allied attacks at Helles. British offensive at Helles:
British 52nd (Lowland) Division and Royal Naval Division attack along Achi Baba Nullah.

---

1913 - Trakya'daki Türk birliklerinin, Midye-Enez hattını işgal için Çatalca ve Bolayır hatlarından ileri harekâta geçmesi (Bulgarlar, 30 Mayıs 1913'de yapılan Londra Barış Antlaşması'na rağmen Midye-Enez hattını boşaltmayarak işgalleri altında tutuyorlardı. Bu durum üzerine Başkomutanlık Vekâleti, Hükümetten izin alarak ilgili kuvvetlere ileri harekâta başlama emrini vermiştir. [Kocatürk]

---

1878 - Osmanlı Devleti ile Rusya, Almanya, Avusturya, Macaristan, İngiltere, Fransa arasında "Berlin Antlaşması" imzalandı.
Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın yerine İngiltere, Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya, Rusya ve Osmanlı Devleti arasında "Berlin Antlaşması" imzalandı. Berlin Antlaşması'na Osmanlı Ermenileri ile ilgili 61. madde eklendi.