Hükümetin uygulamaya geçirdiği Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için 25 ila 30 yıl arasında bir avuç şirkete ödenmesi gereken yaklaşık 130 milyar dolar Hazine garantili borç, avro ve dolar kurunda yaşanan artışla büyüyor.


Ekonomist Prof. Aziz Konukman, kur artışının KÖİ borçlarına etkisine ilişkin BirGün’e yaptığı değerlendirmede, “Kurdaki her artışta borç büyüyor. Sonunda hepimizin borçlandırıldığı bir süreç yaşıyoruz. Köprüden geçsek de geçmesek de hastaneye gitsek de gitmesek de o otoyolu kullansak da kullanmasak da borç Hazine garantili olduğundan bizler ödeyeceğiz” dedi.

Kira borcunun yanı sıra asıl tehdidin performans kriterlerinin tutmaması halinde ortaya çıkacağını belirten Konukman, şöyle konuştu: “Hastanelerde, köprüde, havaalanında, otoyolda verilen performans kriteri tutmadığında aradaki fark Hazine garantisi ile ödenecek. İktisatta bunun adı ‘koşullu yükümlülük’tür. Herhangi bir risk doğduğunda bütçeye yük olabilecek harcamalar bu kalemler olacak. Bütçede bu tutar hemen gösterilmeyecek. 2018 bütçesinde kiraları göreceğiz ama performans kriteri farkı daha sonraki yıllarda bütçede görülecek. Bu fark her yıl değişecek. Kur artışı ile bu fark artacak. Hazine’ye çok ciddi bir borç yüklenecek. Bu tutarları şimdiden hesaplamak mümkün değil.”

230 milyar dolar lazım

“Önümüzdeki dönem IMF’li olsun olmasın mutlaka ekonomi küçültülecek” diyen Konukman, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Maliye politikalarında genişleme değil, daralmaya gidilecek. AKP frene basmak zorunda kalacak. 100 günlük projeler de bir kenara itilecek. Bir yıl içerisinde 180 milyar dolar kısa vadeli borçlar ödenecek, 57 milyar dolar da cari açık var. Yaklaşık 230 milyar dolar nakit para bulup sistemin çevrilmesi lazım. Bir yandan kur artarken bu çarkı çevirmek kolay olmayacak.

Yeni bir durumla karşı karşıya kalacağız. Ekonomi küçüldüğünde işsizlik artacak. KÖİ projelerine verilen garantiler normal büyüme için geçerli. Ekonomi küçülürse performans kriteri gerçekleşemez. Kur artışının getireceği yük ve koşullu yükümlülüklerin Hazine’ye getirdiği riskler de daha yüksek olacak. Bu borçların Hazine garantisi düşünüldüğünde de cebimizden daha fazla para çıkmasına sebep olacak.”
Ekonomist Prof. Aziz Konukman, kur artışının KÖİ borçlarına etkisine ilişkin BirGün’e yaptığı değerlendirmede, “Kurdaki her artışta borç büyüyor. Sonunda hepimizin borçlandırıldığı bir süreç yaşıyoruz. Köprüden geçsek de geçmesek de hastaneye gitsek de gitmesek de o otoyolu kullansak da kullanmasak da borç Hazine garantili olduğundan bizler ödeyeceğiz” dedi.

Kira borcunun yanı sıra asıl tehdidin performans kriterlerinin tutmaması halinde ortaya çıkacağını belirten Konukman, şöyle konuştu: “Hastanelerde, köprüde, havaalanında, otoyolda verilen performans kriteri tutmadığında aradaki fark Hazine garantisi ile ödenecek. İktisatta bunun adı ‘koşullu yükümlülük’tür. Herhangi bir risk doğduğunda bütçeye yük olabilecek harcamalar bu kalemler olacak. Bütçede bu tutar hemen gösterilmeyecek. 2018 bütçesinde kiraları göreceğiz ama performans kriteri farkı daha sonraki yıllarda bütçede görülecek. Bu fark her yıl değişecek. Kur artışı ile bu fark artacak. Hazine’ye çok ciddi bir borç yüklenecek. Bu tutarları şimdiden hesaplamak mümkün değil.”

230 milyar dolar lazım
“Önümüzdeki dönem IMF’li olsun olmasın mutlaka ekonomi küçültülecek” diyen Konukman, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Maliye politikalarında genişleme değil, daralmaya gidilecek. AKP frene basmak zorunda kalacak. 100 günlük projeler de bir kenara itilecek. Bir yıl içerisinde 180 milyar dolar kısa vadeli borçlar ödenecek, 57 milyar dolar da cari açık var. Yaklaşık 230 milyar dolar nakit para bulup sistemin çevrilmesi lazım. Bir yandan kur artarken bu çarkı çevirmek kolay olmayacak.

Yeni bir durumla karşı karşıya kalacağız. Ekonomi küçüldüğünde işsizlik artacak. KÖİ projelerine verilen garantiler normal büyüme için geçerli. Ekonomi küçülürse performans kriteri gerçekleşemez. Kur artışının getireceği yük ve koşullu yükümlülüklerin Hazine’ye getirdiği riskler de daha yüksek olacak. Bu borçların Hazine garantisi düşünüldüğünde de cebimizden daha fazla para çıkmasına sebep olacak.”