Bitkinin kısımlarına desteklik veren, dirençlik kazandıran, ligninleşmiş ve kalın sekonder çeperli hücrelerden oluşmuş ölü bir dokulara sklerenkima denilmektedir. Sklerenkima sert doku olarak da adlandırılmaktadır.
Daha önceki yazılarımızda kollenkima dokusundan bahsetmiştik. Kollenkima daha çok bitkilerin büyümekte olan genç kısımlarında görülmekteydi. Ancak sklerenkima (sert doku) ise bitkilerde büyümesini ve gelişmesini tamamlamış olgunlaşmış organlarda görülmektedir.
Sklerenkima (Sert Doku) Yapısı, Görevleri ve Özellikleri


  • Sklerenkima (sert doku) hücrelerinin kollenkima hücrelerinden temel farkı, selüloz ve lignin maddelerinin birikmeleri ve sertleşmiş ölü hücrelerden oluşmalarıdır.
  • Bitkilerinde büyümesini ve gelişmesini sağlamış olgun kısımlarımda olması rağmen sklerenkimalar (sert doku), bitkiye esneme, eğilme, kıvrılma, ağırlık ve basınca karşı koyma gibi özelliklere sahiptir.




  • Sklerenkima (sert) doku ince çeperli canlı hücrelerin zarar görmemesi için destek görevi görmektedirler.
  • Sklerenkima (sert doku) hücreleri bitkiye destek olmak için özelleşmiş hücrelerden oluşmaktadır.
  • Sklerenkima hücreleri sklerankima lifleri ve taş hücrelerinde oluşmaktadır.

Sklerenkima Lifleri


  • Sklerenkima liflerinin hücreleri canlı olmadığı için metabolik olarak herhangi bir işlev görmezler.
  • Sklerenkima liflerindeki çeperler odunlaşarak kalınlaşmışlardır.
  • Sklerenkima lifleri bitkinin farklı kısımlarında bulunmaktadır.
  • Bitkilerin, gövdelerinde, meyve kabuklarında, yaprak kısımlarında ve tohumlarında bulunabilmektedir.
  • Günlük yaşantımızda kullandığımız keten ve kenevir gibi bazı kumaşlar sklerenkima liflerinden oluşmaktadır.




  • Ayrıca kullandığımız ve pamuğun yan ürünleri pamuk tohumlarının tüylerinden elde edilmektedir.

Taş Hücreleri


  • Bu hücrelerin görünümleri çokgen, küremsi, silindirik veya girintili çıkıntılı olmaktadır.


  • Taş hücreleride tıpkı sklerenkima lifleri gibi kalınlaşarak odunsulaşmıştır.
  • Ölü hücrelerdir.
  • Taş hücreleri bitkilerde tek tek görünebildikleri gibi gruplar halinde de bulunabilmektedirler.
  • Bitkilerin epidermis ve parankima dokularında bulunurlar.
  • Bitkilerin gövde, yaprak, meyve ve saplarının epidermis ve parankimalarında yer alırlar.
  • Armut, ayva gibi sert yapılı meyvelerde taş hücreleri bulunmaktadır.



Taş hücreleri özellikle biz insanların tükettiği ceviz ve fındık gibi sert kabuklularda bol miktarda bulunmaktadır.