NUSAYRİLER (ARAP ALEVİLERİ)
ALEVİLİK NEDİR?
Alevilik; Kaynağını Kuran’dan alan, Hz. Muhammed’in (s.a.a.v.) hadisleri ve Ehlibeyt imamlarının (a.s.) öğretileriyle şekillenen İslam’ın özüdür, sırat-ı müstakimdir. Yani doğru ve hak olan yoldur.
Alevilik, Hz. Ali’nin (a.s.) taraftarı (Şiası) olmak demektir. Onun taraftarı olmak demek Hz. Muhammed’in (s.a.a.v.) taraftarı olmak demektir; yani Allah’ın taraftarı olmak demektir. Hz. Muhammed (s.a.a.v.) hadis-i şerifte “Her kim Ali’yi severse, beni sevmiş olur; beni seven de Allah’ı sevmiş olur. Ali’ye kim düşmanlık ederse bana düşmanlık etmiş olur.” diye buyurmaktadır. Kur’an, Allah’ın (c.c.) kelamı; Hz. Muhammed (s.a.a.v.) Kuran’ın dili, Hz. Ali (a.s.) de konuşan Kuran’dır. Hadis-i şerifte “Kuran Ali’yle, Ali de Kur’an’la beraberdir. Kıyamet Günü’ne kadar birbirlerinden ayrılmayacaklardır.” diye buyrulmaktadır. Hz. Ali (a.s.) Sıffin’de bir hutbesinde “Konuşan Kur’an benim.” diye buyurmuştur. Kısaca Kur’an, Hz. Muhammed (s.a.a.v.) ve Hz. Ali (Ehlibeyt) (a.s) birbirini destekleyen, insanın doğru yolda yürümesini sağlayan ana kaynaklardır. Alevilik bu kaynaklara dayandığından hak yoldur.
Hz. Muhammed (s.a.a.v.) amcasının oğlu ve damadı olan Hz. Ali’yi (a.s.) çok severdi ve Hz. Ali, kendisine en yakın kişiydi. Tebük Seferi’ne çıktığında Hz. Ali’yi kendi yerine Medine’de vekil olarak bırakması ona olan güveninin bir göstergesidir.
Hz. Peygamberin Hz. Ali’ye olan sevgi ve güvenini belirleyen birçok hadisi vardır. “Ali bedenimde baş gibidir.” “Her nebi için bir vasi ve varis vardır, Ali de benim vasiyyim ve varisimdir.” Gadir-i Hum’da “Ben kimin mevlası isem Ali de onun mevlasıdır.” gibi hadislerle Hz. Ali’yi kendisinden sonra vasi olarak tayin etmiştir. Nusayriler, Hz. Muhammed’in (s.a.a.v.) vasiyetini dinlediği ve ona uyduğu için ALEVİDİR.
“Alevilik” Hz. Ali’ye bağlılıktır, Hz. Ali’nin yandaşı olmaktır, Hz. Ali’yi sevmektir, Hz. Ali’yi yüceltmektir. İsim “Müslümanlık” kimlik “ALEVİLİK” olduğu için Aleviyiz.
Aşağıda yazılanlar okunduğunda neden Alevi olduğumuz daha iyi anlaşılacaktır:
“Selman El Farisi” dedi ki: Resûlullah (s.a.a.v.) imam Ali’ye hitaben : “Bu vasim sırrımın yeri ve terk ettiklerimin en hayırlısıdır.” (Mizanul-itidal, 1/635)
“Hz. Muhammed (s.a.a.v.) Hz. Fatıma’ya: “Senin kocan dünya ve ahirette seyyiddir. Kendisi ashabım içinde İslam’a ilk gelendir. Âlem içinde en fazla ilme sahip olan ve âlem içinde en kuvvetli hilme sahip olandır.” (El-istiab,1099 El istiab.1091)
Bir hadisinde (s.a.a.v.) “Dünya ve ahirette bayrağımı Ali taşıyacaktır.” demiştir. İbni Abbas diyor ki:
“Ali’nin dört özelliği var ki, başkasında yoktur:
1- Kendisi Acem ve Araptan önce Resûlullah (s.a.a.v.) ile ilk namaz kılandır.
2- Her çarpışmada peygamberin (s.a.a.v.) bayrağı onun elindeydi.
3- Başkaları Peygamberi (s.a.a.v.) terk edip kaçtıklarında ancak kendisi sebat edip Peygamber’in yanında kalmıştı.
4- Kendisi Resûlullahı (s.a.a.v.) vefatından sonra yıkayıp kabrine defnedendir.”
Selman-ı Farisi diyor ki: Resûlullah (s.a.a.v.) şöyle buyurdu: “Ümmetimden Kevser Havuzu’nun başında bana ilk erişecek olan Ali bin ebi Talip’tir.”
Resûlullah (s.a.a.v.) bir hadisinde: “Ali’nin yüzüne bakmak ibadettir”
Zeyd Bin Erkam dedi ki: “Resûlullah (s.a.a.v.) şöyle buyurmuştur: “İslamiyeti ilk iman edin Ali’dir."
Resûlullah (s.a.a.v.) “Ey Ali razı olmaz mısın ki; Harun’un Musa’ya olan durumu gibi olasın?” Ali dedi ki: “Evet razı olurum ya Resûlullah!” Resûlullah; “Sen öylesin.” diye buyurdu.
Hz. Muhammed (s.a.a.v.): “Ben ilmin şehriyim, Ali de onun kapısıdır.”
Hz. Muhammed (s.a.a.v.) “Ali’den ne istiyorsunuz, Ali bendendir, ben de Ali’denim. Ali benden sonra
her müminin velisidir.” Ve her defasında “Sen benim dünya ve ahirette kardeşimsin.” demiştir. (Mizanul itidal, 1/410–411, El istiab 3/1097–1098)
“Hz. Muhammed” (s.a.a.v.) “Ashabım arasında en doğru hüküm veren Ali’dir.” (El-istiab, 3/1102) demiştir.
“Hz. Muhammed” (s.a.a.v.) “Ben kimin Mevlâsı isem Ali onun Mevlâsıdır. Allah’ım ona dost olana dost ol; ona düşman olana düşman ol.” (Usulul-ğabe, 3/139)
Resûlullah (s.a.a.v) Beraat (Tevbe) suresini Mekke’de okuması için Ebubekir’i gönderdi. Sonra Hz. Ali’yi arkasından gönderip şöyle buyurdu: “Git Ebubekir’den kitabı al ve Mekke ehline sen oku” Hz. Ali (a.s.), Ebubekir’e yetişip kitabı ondan aldı ve Mekke halkına sureyi kendisi okudu. Bu durumdan müteessir olan Ebubekir Resûlullaha (s.a.a.v.) sordu : “Ya Resûlullah, hakkımda bir şey mi nazil oldu? Resûlullah (s.a.a.v.) şöyle buyurdu: “Hayır, lakin bu sureyi ben ve benim ehlimden birinin okuması için bana emir verildi.” (El Hasais emirel müminin Ali bin ebi Talib, 91)
Resûlullah (s.a.a.v.) şöyle buyurur: “ Ben ve Ehlibeytim cennette bir ağacız ki dalları dünyadadır. Kim bize tutunursa, Allah’a doğru giden bir yola tutunmuş olur.” (Zahairül ukba, 16)
İmam-ı Ali (a.s.) buyurdu ki: Resûlullah bana ahdetti ki: “Seni ancak mümin sever ve ancak münafık buğz eder.” (Müsned Ahmet bin Hanbel, 1/95)
Yine Resûlullah (s.a.a.v.) “ Ey Ali seni ancak mümin sever ve ancak münafık buğz (kin) eder” (Muntahabul kenz, 5/30)
Ve aynı kaynaktan Resûlullah (s.a.a.v.) şöyle buyurdu: “Mümini tanıtan sıfat Ali Bin Ebi Talib’e duyulan sevgidir.” Bizler bu hadislere inandık ve onun için Aleviyiz. Bu hadislerin sayısı çoktur ve istenirse bunlar kitaplar dolduracak kadar çoğaltılabilir. Bu deliller ve hadisler Alevi olması için yeterli sebepler değil mi? Biz bu hadisler ışığında “ALEVİYİZ.”
Hz. Ali’nin yüce konumunu biraz daha açmak gerekirse hiç kimseye nasip olmayan özelliklerinden bazılarını belirtmekte fayda vardır.
Hz. Ali Kâbe’de dünyaya gelen tek varlıktır.
Hz. Ali, Hz. Muahmmed’in damadı, âlemlerin seyyidesi olan Hz. Fatıma’nın eşidir.
Hz. Ali Hasan ve Hüseyin’in babasıdır.
Hz. Ali İlk iman eden ve ilk Müslüman olandır.
Hz. Ali ümmetine yol gösteren kişidir.
Hz. Ali, Hz. Muhammed’in soyunu devam ettiren kişidir.
Hz. Ali, Hz. Muhammed’le aynı nurdan yaratılandır.
Hz. Ali, Hz. Peygamberin bayrağını dünya ve ahirette taşıyandır.
Hz. Ali: “Beni kaybetmeden önce bana sorunuz. Vallahi göklerdeki yolları yerdeki yollardan daha iyi bilirim.” demiştir. Hz. Muhammed (s.a.a.v.) “Allah’a and olsun ki, ilmin onda dokuzu Ali’ye verilmiştir. Geri kalan onda biri hususunda da Ali insanlarla ortaktır.”
Müşriklerle yapılan savaşların kazanılması Hz. Ali’nin kahramanlıkları sayesinde olmuştur. İnsanlık tarihinde en güçlü kişidir.
Hz. Muhammed (s.a.a.v.) “Dünyanın bütün ağaçları kalem, denizleri mürekkep olsa cinleri hesap tutsa insanları da kâtip olsa Kıyamet Günü’ne kadar Ali’nin faziletlerini sayamazlar.” diye buyurur.
Hz. Ali’nin bu yüce konumu ile Hz. Peygamberin bu hadisleri, Müslüman insanın ‘Alevi’ olması için yeterlidir. Hz. Muhammed tarafından Hz. Ali’nin bu kadar yüceltildiğini gören ve Hz. Ali’nin faziletlerine şahit olan samimi Müslümanlar Alevi ismini aldı.
Hz. Peygamber de gelecekte olacakları görür gibi seslendi. “Benden sonra karanlık fitneler olacak. Bufitneden ‘urvatül vuska’ya tutunan kurtulur.” Resûlullaha (s.a.a.v.) ‘urvatül vuska’ nedir, diye sorulduğunda; o Ali Bin Ebi Talib’tir demiştir. Onun tarafını tutun, o ilk iman edendir ve müminlerin reisidir. (Meşarik Envar El Yakin)
Muhammed ibn-i Nusayr'in isminden türeyen Nusayri sözcüğünün kendileri için kullanılmasını istemediklerinden Türkiye'de genelde "Arap Alevisi" denir. Nusayri ismini kullanmak istememelerinin sebebi Muhammed ibn-i Nusayr'in sadece ehl-i Beyt öğretisini yaymış olmasıdır, yani mezhep kurmamıştır.
Anadolu Aleviliği ile benzer yönü sadece Kur'an-ı Kerim ve Ehl-i Beyt sevgisidir. Caferiyye Şiiliği ile itikadi yönden benzemektedir.
Mezhebin kurucusu ve Muhammed ibn-i Nusayr'in isminden türeyen Nusayri tanımlaması kullanılmaktadır. Ancak, Nusayrilere göre Muhammed bin Nusayr mezhep kurucusu değil, sadece 11. İmam Hasan El Askeri'nin öğrencisi ve Ehlibeyt öğretisini yayan kişidir.
11. İmam Hasan El Askeri'nin öğrencisi Muhammed bin Nusayr'ı (ö. 883) otorite kabul ettikleri için bu adı alırlar. Ancak Nusayriler bu ismi kendileri için asla kullanmazlar.
Dil
Anadilleri Arapçadır. Yaşlı nesil hâlâ Arapça konuşmaktadır.
Türkiye'de ise Hatay'ın katılmasından (1939) sonra doğmuş olan daha genç nesil tarafından Türkçe konuşulmaktadır.
Bugün Arapça ile Türkçenin bir karışımı konuşulur.