“- Aşiret reisi aşiretin kanunu mudur?

- Tabii aşiretin kanunudur.
- Reis olmayı hak etmek için ne yaptınız?
- Bu, güce bağlı değil. Devamlı iyiliğin peşindeyim.

Bana kötü bir laf söylense bile karşı çıkmam, alçak gönüllüyüm.

- Köyde kimin kime oy verdiğini belirlemek kolay. Bu rahatsızlığınızı nasıl
gösterirsiniz?

- Yani inceleme yapacağız. Kime ne yapmışsa, kim kime vermişse bakacağız.
- Onlara vereceğimiz en büyük ceza ne olur?
- Vallahi cezası şu kadardır, birbirimizle konuşmayacağız o kadar. Gelmeyin
yanımıza diyeceğiz.
- Reisin konuşmadığı biriyle köylü de konuşmaz değil mi?
- Çoğu konuşmaz.”
Nuriye Akman, “Babat Aşireti Reisi Hâzım Ağa ile Söyleşi”, Sabah,
5-6 Aralık 1993, s.12.

Bu bölümde toplumsal davranış kalıpları başlığı altında toplumsal
normlar, toplumsal değerler, ulusal ve küresel değerler ele alınmaktadır.

TANIM

Bireylerin davranışları büyük ölçüde bazı temel davranış biçimlerinin
etkisi altındadır.

Toplumsal davranış kalıpları adı verilen bu belirleyici davranış
biçimleri kendi tarzındaki tüm eylem ve ifade biçimleri üzerinde nitelik
ve yönelişler açısından etkili olmaktadır.

Bu yüzden olası davranışlar için
temel alınan bu davranışlar karakteristik bir modeldir. Bütün eylem ve yö-
nelişleri kendi kalıbı içinde donduran bir toplumsal işlev görmektedirler.

Toplumlarda neyin ve hangi davranışların kabul edilebilir oluşu ile hangilerinin
kabul edilemez oluşları böyle bir toplumsal prototip tarafından tayin
edilmektedir.