Yaklaşık 110 ila 140 cm boyunda, kanat açıklığı 230 ila 260 cm arasında olan,üzerinde grimsi izler bulunan çok büyük ve şişkin saman sarısı renginde gagası ile insanı şaşırtan, leyleğe benzeyen çok büyük bir kuş türü: Pabuç gagalı (Balaeniceps rex) ya da pabuç gagalı leylek (Shoebill)
Pabuç gagalı (Balaeniceps rex) ya da pabuç gagalı leylek (Shoebill)

Adını çok büyük ve ayakkabıya benzeyen gagasından alıyor. Genel biçim itibariyle leyleğe benzese ve daha önceden leyleksiler (Ciconiiformes) takımında sınıflandırılmış olsa da diğer yaşayan kuşlarla olan akrabalık ilişkisi tam olarak belirlenememiş. Bazı otoriteler pelikansılar (Pelecaniformes) takımı içinde sınıflandırmaya başlamışlar. Monotipik Balaenicipitidae familyasındaki monotipik Balaeniceps cinsinin tek türü.
Afrika’nın tropikal doğu bölgesinde, Sudan’dan Zambiya’ya kadar büyük bataklıklarda yaşıyorlar ve sayılarının 5.000 ila 8.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Çoğu Sudan, Uganda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusu ve Zambiya’daki bataklıklarda yaşıyor. BirdLife International yaşam alanı yokolması, insanlar tarafından rahatsız edilme ve avlanma tehditleri ile bu kuş türünü hassas türler arasında listelemiş.

19. yüzyılda Afrika’dan Avrupa’ya getirilen bazı kuş derileri sayesinde tanınmış ve sınıflandırılmış. Ancak canlı örneklerin bilimsel topluluğa tanıtılması çok uzun zaman almış. Ancak kuş Eski Mısırlılar ve Araplar tarafından tanınmaktaymış. Antik Mısırlılar tarafından yapılmış ve pabuç gaglıyı resmeden tasvirler bulunmakta.
Pabuç gagalının pelikanlar ile leylekler arasındaki kayıp halka olabileceği düşünülüyor.

Ağırlığı 4 ila 7 kg. arasında değişiyor. Erkekler ortalama 5,6 kg ,dişiler ise ortalama 4,9 kg. ağırlığa sahip.Culmen (ya da üst gaga uzunluğu) 18,8 ila 24 cm. arasında. Gagaların keskin kenarları yakaladıkları avın kafasını koparmaya ve av ile birlikte gagaya alınan bitkilerden kurtulmaya yarıyor.
Pelikanlar gibi üst gaga gemi omurgası şeklinde ve ucu sivri. Koyu renkli bacakları oldukça uzundur ve tarsus uzunluğu 21,7 ila 25,5 cm. arasında. Pabuç gagalının ayakları muhtemelen su bitkileri arasında avlanırken ayakta durmasını kolaylaştırmek için oldukça büyük ve orta parmağı 16,8 ila 18,5 cm. arasında. Balıkçıl ve turna gibi diğer uzun bacaklı ve suda yürüyerek avlanan kuşlara nazaran boyunları daha kısa ve kalın. Süzülmeye çok iyi adapte olmuş olan kanatları geniş ve kanat kiriş uzunluğu 58,8 ila 78 cm. arasında.
Yavaş hareketleri ve uzun süre “heykel gibi” kıpırdamadan ayakta durması dikkat çekici özelliklerinden. Ürktüklerinde bulundukları yerden en fazla 100 ila 500 m. öteye uçarak kaçıyorlar. Çok nadir olarak uzun mesafe uçuyprlar ve 20 m. olan minimum avlanma mesafesinden uzun uçtuklarına çok az rastlanıyor.
Süzülerek uçarken pelikanlar ve Leptoptilos cinsi leylekler gibi kanatlarını düz olarak açıyor ve boynu geriye doğru çekilmiş olarak uçuyor. Dakikada 150 olarak tahmin edilen kanat çırpma hızı büyük leylek türleri dışında kuşlar arasında en düşük kanat çırpma hızlarından biri.
Erişkin kuşların tüyleri mavi-gri renkte ve uçuş tüyleri daha koyu arduvaz-gri renkli. Göğüste koyu renkli sapları olan uzun tüyleri bulunuyor. Genç kuşların tüyleri erişkinlere benziyor ancak daha koyu gri ve kahverengi tonlarında. Yeni yumurtadan çıkan pabuç gagalıların gagaları orta büyüklükte ve gümüşi gri renkte oluyor. Yavrular 23 günlük olduğunda gaga belirginleşiyor ve 43 günlük olduklarında asıl büyüklüğüne erişiyor.
Yalnız yaşamayı tercih ediyorlar ve yuvalarının sayısı kilometrekareye üç yuvadan az.

Üreme dönemindeki pabuç gagalı çifti yaklaşık 2 ila 4 km2’lik bir bölgeyi diğer kuşlara karşı oldukça gayretli bir şekilde savunurlar. Yaşadıkları bölgenin en kuzey ve en güney ucunda yağmurlar durduktan sonra yuva yapmaya başlarlar.
Daha orta bölümlerde ise sonraki yağmurlu mevsimde yumurtlamak için yağmurlu mevsimin sonunda doğru yuva yapmaya başlarlar. Erkek ve dişi kuş birlikte yaklaşık 3 m. çapında bir alanı temizledikten sonra yüzen bir platforma yuva yapar. Genellikle suya gömülü olan bu paltform 3 m. derinliğinde olabilir. Yuvanın kendisi 1 ila 1,7 m arasındadır. Hem yuva hem de yüzen platform su bitkilerinden yapılır. Sudan’da yuvalar erişkin bir kişiyi taşıyabilirken Zambiya’da taşıyamamaktadır.
Bir ila üç adet beyaz yumurta yumurtlanır. Bu yumurtaların boyutu 80-90 mm boyunda ve 56-61 mm. genişliğindedir ve ortalama 164 g. ağırlığındadır. Kuluçka süresi yaklaşık 30 gündür. Hem erkek hem de dişi kuluçkaya yatar ve yavruları besleyip korur. Besinler doğrudan erişkinlerin boğazından yavruların gagalarında kusularak çıkartılır. Pabuç gagalılar nadiren birden fazla yavru yetiştirir ancak en büyüğün ölmesi ya da zayıf olması durumunda yedek olarak daha fazla sayıda yavru yumurtadan çıkar. Yavrular 105 günde palazlanır ve genç kuşlar 112 günde uçabilir. Ancak uçmaya başladıktan sonra bir ay kadar daha ebeveynler tarafından beslenirler. Genç pabuç gagalılar cinsel olgunluğa üç yılda erişirler
Pabuç gagalı daha çok balık ile beslense de su havzalarında bulunan omurgalılarının çoğu ile beslenir. Balıkların dışında kurbağalar, su yılanları, Varanus niloticus ve yavru timsahlar ile de beslenirler. Nadiren kaplumbağalar, salyangozlar, kemirgenler ve küçük su kuşları yedikleri de bildirilmiştir. Keskin kenarlı, devasa ve çok açılan gagası sayesinde pabuç gagalı büyük avlar avlayabilir. Bu tür tarafından yenen balıklar 15 ila 50 cm. boyunda ve ortalama 500 g. ağırlığındadır ancak 1 m. boyunda akciğerli balıklara saldırdıkları görülür. Yaklaşık 50 ila 60 cm. uzunluğunda yılanları avlarlar.