1_ Anayasa Nedir?
Bir devletin organlarının kuruluş, işleyiş ve aralarındaki ilişkileri ve devletle birey arasındaki ilişkilerin temel kurallarını belirleyen üstün bir kanundur.
2_ Anayasa Hukukçusunun İlgi Alanı Nedir?
Sadece anayasa metnini değil, ülkenin anayasal ve siyasal hayatıyla çok yakından ilgili olan, seçim kanunları, siyasi partiler kanunları, yasama meclisleri içtüzükleri ve temel hakları düzenleyen kanunlar gibi diğer kanunları da içine alır. Bunların dışında, diğer hukuk dallarında olduğu üzere, yargı kararları (içtihatlar) ve bilimsel eserler (doktrin) anayasa hukukunun da önemli kaynaklarındandır
3_ Dünyada İlk Yazılı Anayasa Metni Ne Zaman Yazılmış?
İngiliz İhtilali sırasında kabul edilmiş ve ömrü pek kısa sürmüş olan “Instrument of Government” (Hükümet Aracı) adlı bir belgedir.
4_ Bugünkü Anlamında İlk Anayasalar Hangileridir?
1787 ABD ve 1791 Fransa anayasalarıdır. 19. ve 20. yüzyıllarda anayasacılık akımı hız kazanmış ve pek çok devlet birer anayasa kabul etmiştir. Bilindiği gibi, ilk
5_ Osmanlı-Türk Anayasası Ne Zaman İlan Edildi?
1876 yılında kabul edilmiş olan “Kânûn-i Esâsî”
6_ Toplum Sözleşmesi Nedir?
İnsanların hayatlarını ve haklarını güvenceye kavuşturmak amacıyla, bir kısım haklarını üstün bir otoriteye (devlete) devretmeleridir
7_ Anayasacılık Nedir?
Devlet iktidarının yazılı bir anayasa ile sınırlandırılması amacını güden siyasal bir akımdır.
8_ Sınırlı Devlet Nedir?
Devlet iktidarının kişisel özgürlükler lehine etkin bir şekilde sınırlandırıldığı devletlere denir.
9_ Anayasacılık Akımının Temel Amacı Nedir?
Devlet iktidarını sınırlandırmak, başka bir deyişle “sınırlı devlet”i yaratmaksa, dikey bölüşümün de yatay bölüşüm kadar etkili bir yöntem olduğunda kuşku yoktur
10_ Federal Devlet, Üniter (Tekçi) Devletin Karşıtı Olarak Kullanılmaktadır. Gerçekten, İki Yönetim Siste- Mi Arasında Önemli Farklar Vardır:
- Üniter devlette tek bir anayasa, tek birer yasama, yürütme ve yargı organı ve ülkenin tümünde birörnek şekilde uygulanan tek bir hukuk sistemi mevcuttur. Federal devlette ise birliği oluşturan ünitelerden her birinin (ABD’de bunlara “states” yani devlet denilmektedir) kendisine özgü anayasası, yasama, yürütme ve yargı organları ve kendi hukuku vardır. Elbette bu ünitelerin kanunları, federal anayasaya ve federal kanunlara aykırı olamaz. Ancak bunlara aykırı olmamak şartıyla, her ünite, kendi iç işleyişini düzenlemekte serbesttir.
- Üniter devlette merkezî yasama organı, kural olarak, yerel yönetim birimlerinin yetki ve görev alanlarını serbestçe belirleyebildiği hâlde, federal devlette merkezî devletle federe devletler arasındaki yetki bölüşümü, federal anayasa ile düzenlenmiş, dolayısıyla federe devletlerin görev ve yetki alanları anayasal güvence altına alınmıştır. Bu yetki bölüşümü, ya federal anayasada merkezî devlete ait yetkilerin sayılarak geri kalanların tümünün federe devletlere bırakılması ya da federe devletlerin yetkilerinin sayılarak geri kalanlarının merkezî devlete bırakılması şeklinde gerçekleştirilebilir. ABD bunlardan birincisine, Kanada ise ikincisine örnektir. Ancak her iki hâlde de yetki uyuşmazlıklarını çözmek, gerek federal devletin, gerek federe devletlerin anayasadaki yetki bölüşümünü ihlal etmelerini önlemek üzere,
- Federal ve federe devlet kanunlarının federal anayasaya uygunluğunu denetleyecek bir anayasa yargısının mevcut olması zorunludur. Federal devlette federe devletler, federal devlet iradesinin oluşumuna devlet olarak katılırlar. Bunun yolu, federal devletlerde yasama organının mut- laka iki meclisli olması, nüfus esasına göre halkı temsil eden birinci meclislerin yanında federe devletleri, çoğu zaman eşit şekilde devletler olarak temsil eden bir ikinci meclisin bulunmasıdır. Mesela ABD’de yasama organı (Kongre), nüfus esasına göre halkı temsil eden Temsilciler Meclisi ve federe devletleri temsil eden Senato olmak üzere, iki meclisten kuruludur. Senato’da bütün federe devletler, nüfusları ne olursa olsun, ikişer senatörle tem- sil edilirler. Kısacası, federal devletlerde iki meclis sistemi, federalizmin doğal sonucudur. Üniter devletlerde ise böyle bir zorunluluk yoktur. Üniter devletler tek meclisli veya iki meclisli olabilirler.
11_ Çağdaş Demokrasiler Arasında Federal Sistemin Örnekleri Olarak Hangileridir?
ABD, Kanada, Brezilya, Meksika, Almanya, Avusturya, Hindistan, Rusya sayılabilir.
12_ Yerinden Yönetim Sisteminin Deki Devletlere Örnek Verin?
Daha ileri bir şekli de bölgelere, federe devletler düzeyinde olmasa da oldukça geniş yetkiler ve özerklik tanıyan bölgesel yönetim sistemidir. Bunun çağdaş örnekleri arasında ispanya, İtalya ve Birleşik Krallık’a değinilebilir.
13_ Yazılı Bir Anayaysa Sahip Olmayan Ülke Hangisidir?
İngiltere, yazılı bir anayasaya sahip olmamakla birlikte, çok güçlü anayasal gelenekleri, yaygın ve güçlü demokrasi kültürü ve etkin sivil toplum kuruluşları sayesinde bir anayasal devlettir
14_ Katı Anayasa Nedir?
Değiştirilmesi normal kanunlardan farklı ve daha güçleştirici şartlara bağlanmış olan anayasadır.
15_ Bir Anayasayı Tümden Yeniden Yapma İktidarına “asli kurucu iktidar” o anayasayı kendi koyduğu değiştirilme kurallarına uygun olarak değiştirme iktidarına da “tali (türevsel) kurucu iktidar” adı verilir