Konu: Gümrük Kaçakçılığı Suçu

Gümrük kaçakçılığı suçu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücade Kanunu’nda düzenlenmiş olan bir suç tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. İlgili mevzuatta yalnızca gümrük kaçakçılığı suçu düzenlenmemiş olup aynı zamanda akaryakıt kaçakçılığı ile diğer malların kaçakçılığı hakkında da suçlar düzenlenmiştir.

Bu kanuna göre, amaç, kaçakçılık fiilleri ile yaptırımları ile kaçakçılığı önlemek olduğu gibi aynı zamanda kaçakçılığı izleme, araştırma usul ve esaslarını belirlemektir.Gümrük kaçakçılığı suçu ve cezasını içeren ilgili mevzuatta ayrıca bazı terimlerin ne anlama geldiği konusu üzerinde de durulmuştur. Bunlardan ilki gümrük vergisi tanımıdır.

Suçların gümrükle doğrudan alakalı olması sebebiyle söz konusu tanımları bilmek suçları tanımlayabilmek adına mecburi bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Gümrük vergisi; gümrük idaresi ya da başka idareler tarafından eşyanın ithali ya da ihracına bağlı olarak uygulanmakta olan vergiler ile diğer mali yükümlülüklerdir.

Gümrüklenmiş değer ise; uluslararası kıymet sözleşmesi çerçevesinde belirlenecektir. İlgili mevzuata göre akaryakıt ise; benzin, gazyağı, motorin, fuel oil, doğalgaz gibi akaryakıt ürünleriyle akaryakıt ürünlerinin yerine kullanılmakta olan petrol türevleri ve bunlarla beraber belirtilen yakıtların karışımları ile akaryakıt yerine kullanılan diğer ürünleri ifade etmektedir.Kaçakçılık suçu hakkında değinmemiz gereken en önemli noktalarda birisi, bu suça konu olan eşyanın akaryakıt, tütün ya da tütün mamülü, alkol ya da alkollü içki olması halinde söz konusu suça verilecek olan ceza arttırılacaktır.

Yani bu ürünlerin kaçakçılık suçunda kullanılması, suçun cezanın ağırlaştırılmasını gerektiren bir sebep olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda fail hakkında uygulanacak olan ceza, ilerleyen bölümlerde belirteceğimiz üzere belli bir oranda arttırılacaktır.

Gümrük Kaçakçılığı Suçunun Cezası

Gümrük kaçakçılığı suçu, suçun hangi fiille işlendiğine göre farklı oranda cezalandırmayı gerektiren bir suçtur. Eşyanın gümrük işlemine tabi tutulmaksızın ülkeye sokulması halinde fail hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile on bin güne kadar adli para cezasına hükmedilecektir. Fakat eğer eşya gümrük kapısı dışından ülkeye sokulursa bu durumda fail hakkında verilecek olan ceza üçte birinden yarısına kadar arttırılacaktır.

Hayali ihracat yapılması halinde de fail hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile on bine güne kadar adli para cezasına hükmolunacaktır. Eşyanın gümrük vergisinin tamamen ya da kısmen ödenmeyerek ülkeye sokulması durumunda verilecek olan ceza ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla on bin güne kadar adli para cezasıdır.Transit geçiş kapsamında taşınmakta olan eşyanın transit rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakılması durumunda faile 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile beş bin güne kadar adli para cezası verilecektir.

Aynı zamanda gümrük işlemine tabi tutulmadan ülkeye sokulmuş olan eşyanın bu özelliğinin farkında olarak satın alan, saklayan, taşıyan kimse hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasının yanı sıra beş bin güne kadar da adli para cezası verilecektir. Aynı ceza kullanılmak ya da işlenmek amacıyla ülkeye geçici ithalatla işleme rejimi kapsamında getirilmiş olan eşyayı hile yaparak yurt dışına çıkarmış gibi yapma durumunda da uygulanacaktır.

Gümrük Kaçakçılığı Suçu Oluşturan Fiiller

Gümrük kaçakçılığı suçu olan fiiller, 5607 sayılı mevzuatta belirtilmiş olup suçun işleniş biçiminin farklılık göstermesi halinde verilecek olan cezalar da farklılık göstermektedir. İlgili kanuna göre bir eşyayı gümrükten geçirmeden ya da gümrük işlemine tabi tutmaksızın ülkeye sokma halinde bu suç oluşacaktır.

Suça konu olan eşyanın hileli ve aldatıcı işlemlerle ya da davranışlarla gümrük vergisi kısmen ya da tamamen ödenmeksizin ülkeye sokulması halinde de gümrük kaçakçılığı suçu gündeme gelecektir. Transit geçiş kapsamında taşınan ve serbest dolaşımda bulunmayan bir eşyayı transit rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakmak da bu suçu oluşturmaktadır.İthali kanunen yasaklanmış olan eşyayı ülkeye sokmak ile bu eşyayı söz konusu özelliğini bilerek satın almak, satışa sunmak, saklamak ya da taşımak gümrük kaçakçılığı suçunu oluşturan fiillerdendir.

Bunun yanı sıra ihracı kanunen yasaklanmış olan bir eşyayı ülkeden dışarı çıkarmak halinde de bu suç oluşacaktır.Tıpkı ithali kanunen yasaklanmış olan eşyada olduğu gibi gümrük işlemine tabi tutulmaksızın ülkeye sokulmuş olan malın bu özelliğini bilerek satmak, saklamak ve taşımak suç teşkil etmektedir. Aynı zamanda işlenmek ya da kullanılmak üzere ülkeye geçici ithalat ve işleme rejimi kapsamında getirilmiş olan eşyayı hileyle yurtdışına çıkarmış gibi yapmak da gümrük kaçakçılığı suçunu oluşturacaktır.

Bazı eşyaların gümrük vergisinden kısmen ya da tamamen muaf tutulmuş olması mümkündür. Bu şekilde ithal edilmiş olan eşyayı ithalat amacı dışında kullanıma sunmak, satmak, devretmek ya da bu özelliği bilerek eşyayı kabul etmek veya satın almak da suçun oluşmasına sebep olacaktır. Son olarak şunu da belirtmeliyiz ki günümüzde sıklıkla rastlanan durumlardan biri olan hayali ihracat da gümrük kaçakçılığı suçunun oluşmasına neden olan fiiller arasında yer almaktadır.

Akaryakıt Kaçakçılığı Suçunun Cezası

Ulusal marker uygulamasına tabi olan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun belirlemiş olduğu seviyenin aşağısında ulusal marker içermekte olan ya da hiç içermeyen akaryakıtın ticari maksatla üretilmesi, nakledilmesi, bulundurulması, satılması ya da satışa sunulması halinde akaryakıt kaçakçılığı suçu oluşacaktır.

Aynı zamanda akaryakıtın bu özelliğinin bilinerek ticari amaçla satılması da aynı suçun oluşmasına neden olacaktır. Söz konusu suçların cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasıdır. Fakat marker içermeyen ya da marker seviyesi geçerli olmayan akaryakıtın kaçak bir şekilde yurda sokulması halinde hükmedilecek olan ceza 3 yıldan az olamaz.

Bunların yanı sıra kaçak akaryakıt ya da sahte ulusal marker elde etmek, satmak, piyasa faaliyeti için lisansa konu olan belgeler ile belirlenmiş olan özelliklere aykırı olarak düzenek, tank ya da ekipman bulundurmak da akaryakıt kaçakçılığı suçunu oluşturacağından 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile yirmi bin güne kadar adli para cezası verilecektir.

Sigara ve Alkol Kaçakçılığı Suçunun Cezası

Etil alkol, tütün mamülleri, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumları tarafından uygulanmakta olan etiket, bandrol vs. işaretlerin taklitlerini imal etmek ya da ülkeye sokmak ve bunları bilerek bulundurmak, kullanmak, satmak, nakletmek alkol ve sigara kaçakçılığı suçunu oluşturacağından kişilere 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile yirmi bin güne kadar adli para cezası verilecektir.

Aynı zamanda belirtmiş olduğumuz ürünlerin ambalajlarına uygulanan bandrol, etiket, hologram vs ilgili mevzuatta belirtilmiş olan şekilde temin edilmiş olmasına rağmen bunların belirlenen ürünlerde kullanılmaması halinde 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ilgili mevzuatta öngörülmüştür.

İhracı ve İthali Yasak Olan Eşyaları Ülkeye Sokmanın Cezası

Gümrük kaçakçılığı suçu işleniş biçimlerinden olan ihracı ve ithali yasak olan eşyaların ülkeye sokulması durumunda ikili bir ayrım söz konusudur. İthali kanunen yasaklanmış olan bir eşyanın ülkeye sokulması halinde suçun faili hakkında 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacaktır.

İhracı kanunen yasaklanmış eşyanın ülkeye çıkarılması durumunda 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunması söz konusu olacaktır.