Temsili Demokrasi Nedir, Ne Demektir?

Orta Çağda demokrasi uygulamaları nadirdir. Bu çağda İtalyan şehir devletlerinde ve İskandinav ülkelerinde olduğu gibi sınırlı katılım (yalnızca erkekler) ve belli ön koşullarla (vergi vermek gibi) demokrasi uygulamalarına rastlansa de Orta Çağın geneline hâkim olan politik eğilim monarşi olmuştur.

Belki bu çağ için demokrasi lehine saptanabilecek en önemli gelişme İngiltere'de kralın yetkilerini din adamları ve halk adına sınırlayan Magna Carta Libertatum (Büyük Sözleşme)’un ilan edilmesi sayılabilir.

Orta Çağ’dan 18. yüzyıla kadar imparatorlukların ve krallıkların uzun süren hâkimiyetinden sonra, modern zamanlarda, demokrasinin yıldızı siyasal tarihin gök kubbesinde tekrar parlamaya başladı. Modern zamanların siyasetini belirleyen ve belirlemeye devam eden temel olgu monarşilere, aristokrasilere, diktatörlüklere ve tek parti iktidarlarına karşı başlatılan demokrasi mücadeleleri oldu.

18 ve 19. yüzyıllarda bir dizi gelişme, demokrasinin hızla yükselen bir değer haline gelmesini sağladı. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ve Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nin ilanı bir yönetim modeli olarak demokrasinin hızla bütün dünyaya yayılması yönünde büyük bir rol oynamıştır.

Modern demokrasiler geçmişte uygulanan demokrasi modellerinden oldukça farklıdır. Geçmişte demokrasi büyük devletlerde değil sadece küçük topluluklarda geçerli olacak şekilde uygulanmıştır. İlkesel olarak halkın siyasal karar alma süreçlerine doğrudan katılımı demokratik bir ideal kabul edilse de nüfusları milyonları bulan devletler için bunun gerçekleşmesi pratikte mümkün değildir.

Bu nedenle Amerika'nın kurulmasıyla birlikte geniş halk kitlelerini kapsayacak şekilde uygulanan demokrasi modelinde halk temsilciler yani parlamento vb. aracılığıyla yönetim süreçlerine katılır. Bundan dolayı modern demokrasiler “temsilî demokrasi” olarak adlandırılır.

Modern demokrasilerin ayırt edici özelliklerinden birisi de bütün vatandaşların temel haklarını güvence altına alacak şekilde anayasal bir temele sahip olmasıdır.Temsilî demokrasi modelinde öne çıkan temel özellikler, “iktidarın meşru bir seçimle belirlenmesi”, “çoğunluğun görüşünün kabul edilmesi” ve “kuvvetler ayrılığı ilkesi”dir.