Dinin Toplumsal İşlevleri

Din inançlar, normlar ve davranış kalıpları sunan önemli bir toplumsal kurumdur. Bütün inanç sistemleri mensuplarını “kutsal” çerçevesinde belirli ibadet biçimlerine yönlendirir. Fakat sosyologlar, dinlerin bu inanç, davranış ve ibadet biçimlerinin dinî yönüyle değil daha çok toplumsal ve psikolojik işlevleriyle ilgilenirler.

Her din içerdiği inanç, norm ve davranış kalıplarıyla topluma katkılar sağlar. Toplumsal yaşamda, bireylerin bazı davranışları dinî açıdan olumlu, sevap olarak kabul edilir ve teşvik edilir. Bazı davranışlar ise olumlu karşılanmaz, günah kabul edilir ve yasaklanır. Bu yönüyle din, bireylerin davranışlarının toplumun değer yargılarına uygun olmasını sağlar.

Toplumu bir arada tutan değerler sistemine meşruiyet kazandıran en önemli unsurlardan biri dindir. Başta aile ve evlilik olmak üzere ekonomi ve siyaset gibi pek çok alanda dinin etkilerini gözlemlemek mümkündür.

Toplumun çoğunluğunun paylaştığı inançlar ve toplu ibadet biçimleri Durkheim’ın da belirttiği gibi toplumsal birlikteliği sağlar. Örneğin, toplum tarafından ortaklaşa yapılan ibadet ayin, törenler grup ruhunu geliştiren bireyler arasındaki toplumsal kaynaşmayı güçlendirir.

Dinin toplumsal hayata en önemli katkılarından biri de inançlardan kaynaklanan bir otokontrolü olanaklı kılmasıdır. Örneğin, her şeyi bilen bir tanrıya inanan kişi görünürde bir toplumsal baskı olmasa da davranışlarını düzenlemesi gerektiğine dair bir anlayışa sahip olabilir.

- “Sadakanın makbul olanı gizli olanıdır.” ilkesi ile ihtiyacı olanlar için para bırakılan sadaka taşları dinin toplumsal yaşamdaki etkilerinin tarihî örneklerindendir.