Müslüman Boşnaklardan ve Katolik Hırvatlardan oluşan bu birlik, 13.Waffen-Gebrigs-Division der SS "Handschar" (kroatische Nr.1) diye bilinir. Bir adı da Hançer Tümeni olmasına rağmen, birliğin sembolü aynı zamanda Bosna-Hersek'in de sembolü olan pala'dır!

2. Dünya Savaşında Almanlar, Yugoslavya'yı işgal ettikten sonra bağımsız bir Hırvat Devleti (Almanya himayesinde) kurdular (10 Nisan 1941). Bu ülkeye komşu olan Bosna-Hersek de, Müslüman Boşnakların yanı sıra çok sayıda Katolik Hırvat ve Ortodoks Sırp yaşıyordu. Potansiyel düşman olarak görülen, Ortodoks Sırpları kontrol altında tutmak amacı ile kısa süre içerisinde bir Hırvat SS Birliği de oluşturuldu.

Nazilerin, Yugoslavya'nın işgali sırasında Türk ve Müslüman topluluklara karşı hoşgörülü olduğu ve bu guruba giren savaş tutsaklarının hemen salıverildiği, esir kamplarında sadece Ortodoks Sırpların tutulduğu bir gerçektir.

Nazilerin, Türk ve Müslüman topluluklar üzerinde yarattığı bu iyi imajdan yararlanmak isteyen Himmler, 13 Şubat 1943 tarihinde ilk defa bu birliği oluşturma fikrini ortaya attı. Himmler'in bir amacı da, sömürgelerinde 350 milyon Müslüman yaşayan İngiltere'ye karşı bunu bir propaganda silahı olarak kullanmak isteğiydi.

Ancak mevcut Hırvat hükümetinden çok sert tepki gördü! Hırvatlar, Boşnaklardan silahlı bir güç oluşturma fikrine tepki gösterdiler. Sonunda Himmler ağırlığını koydu ve 5 Mart 1943 de birlik kuruldu. Fakat Hırvat yetkililere hoş görünmek için olacak, 26.000 kişilik birliğin askerlerinden 3.000 kadarı Katolik Hırvatlardan oluşuyordu.

Bu birliğin Müslüman Boşnak askerleri resimlerde gördüğünüz gibi, üzerinde kuru kafa (SS sembolü) ve kartal armalı fes giyerlerdi (Arazide boz renkte, normalde ise kırmızı). Katolik Hırvat personel ise standart SS üniforması giyerdi.

Birlik Eylül 1943'de Fransa'ya gönderildi. 1944'ün Şubat ayında ise Bosna-Hersek'e geri döndü. Bosna ve Sırbistan'da Komünist Partizanlara karşı operasyonlarda bulundu. Kızıl Ordu nun, Hırvat sınırını aştığı 1944 yılının sonlarında birlik Güney Macaristan a transfer edildi. Müslüman askerlerin çoğu bu tarihten sonra Bosna-Hersek e geri döndüler. Hırvat askerler ise Kızıl Ordu ile çarpışarak Macaristan dan Avusturya'ya geçtiler ve 8 Mart 1945 günü İngilizlere teslim olana kadar savaşa devam ettiler.

Şüphesiz Boşnak SS'lerin de Nazi İdeolojisi ile en ufak bir ilgileri yoktur! Himmler, Boşnakları etkilemek için, Kudüs Müftüsü Haj Amin al Husseiniden (1896-1974) yararlanmıştır.

Filistin'de, İngilizler tarafından bir Yahudi devleti kurulacağı korkusu ile Nazi Almanya sına yanaşan Kudüs Müftüsü, Bosna-Hersek ziyareti sırasında bu birliği de ziyaret etmiştir. Bu ziyaret sırasında çekilmiş çok sayıda resim vardır. Hatta bu müftü için Boşnak SS Birliğinin manevi lideri denilebilir.

Bu satırların yazarına göre ise, Boşnakların bu oluşuma katılma nedeni, kendilerine düşman olan Hırvat ve Sırplara karşı bir destek arayışından ibarettir. Bu sayede Hırvatların yapabileceği olası bir katliamdan korunmuş oldular.

Çeşitli kaynaklarda, gerek Hırvat Ordusunun, gerek Hırvat SS lerin, gerekse Hırvat milislerin bölgede çok sayıda katliam olayına karışmasına rağmen, Boşnak SS ler için bu söz konusu değildir. Komünist Partizanlar ile olan çatışmalarda ne derece etkili oldukları ise bilinmemektedir. Bu iş (Partizanlar ile mücadele) daha çok aynı bölgede görevli "Prinz Eugen" SS Tümenine düşüyordu.