Bu Durumun Diğer Adları Nelerdir?
- Büyümüş dalak
- Dalak şişmesi
- Splenik Büyütme
Splenomegali nedir?
- Dalak, vücudun sol tarafında, göğüs kafesinin hemen altında bulunan küçük bir organdır. Kanı filtrelemeye ve farklı kan hücresi tiplerinin uygun seviyelerini korumaya yardımcı olan lenf sisteminin bir parçasını oluşturur. Bu organın genişlemesi olduğunda, durum Splenomegaly denir
- Enfeksiyonlar, karaciğer hastalıkları, kan hastalıkları, kanser ve bazı otoimmün hastalıklar dahil olmak üzere çeşitli tıbbi rahatsızlıklara bağlı olarak gelişebilir. Afrikalı-Amerikalı ve Aşkenazi Yahudi kökenli bireyler Splenomegali için daha yüksek risk alma eğilimindedirler.
- Splenomegali’nin bazı tipik semptomları, küçük, sabit hıçkırık ve karın ağrısı yedikten sonra kendini iyi hissediyor. Durum, bir bireyin enfeksiyonlara yatkınlığını artırabilir; ayrıca rüptüre dalak gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir
- Koşul, garantili olduğunda dalağın cerrahi olarak çıkarılmasıyla tedavi edilir. Genel olarak, altta yatan neden yoktur ve semptomlar yoksa, bir sağlık kuruluşu organı çıkarmaya karar vermeden önce Büyütülmüş Dalağı değerlendirir ve izler. Dalak çıkarıldıktan sonra, menenjit ve pnömoni gibi bazı enfeksiyöz koşullara karşı korunmak için aşılar gerekli olabilir.
- Splenomegali için prognoz, bir akut enfeksiyon veya kronik bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı ile belirlenir. Enfeksiyon teşhis edilir ve hemen tedavi edilirse, sonuç genellikle iyidir. Ancak, genişlemiş dalak, kronik bir durum nedeniyle genellikle daha kötü sonuçlara yol açar.
- Splenomegali’ye yol açabilecek enfeksiyonlar için tıbbi yardım almak, ortaya çıkmasını önlemenin veya en aza indirmenin bir yoludur. Splenomegali riskinin azaltılmasında spora veya otomobil kazalarına (emniyet kemeri takarak) dalarak dalağa zarar vermekten kaçınmak önemlidir.
Splenomegali için Risk Faktörleri Nelerdir?
Splenomegali ile ilişkili risk faktörleri şunlardır:
- Orak hücre ve hemolitik anemiden etkilenen bireyler, özellikle Afrika kökenli Amerikalılarda yaygındır
- Özellikle Aşkenazi-Yahudi kökenli insanlarda yaygın olan Niemann Pick hastalığı ve Gaucher hastalığı ile etkilenen bireyler
- Mononükleoz gibi ciddi enfeksiyonlardan etkilenen çocuklar ve genç yetişkinler
- Sıtma endemik bölgelerde yerleşim; Sıtmanın yaygın olduğu bölgelere seyahat
- Romatoid artrit veya lupus gibi bazı kronik rahatsızlıkları olanlar Genişlemiş Dalağa daha duyarlıdırlar.
Bir risk faktörüne sahip olmanın kişinin durumu alacağı anlamına gelmediğini belirtmek önemlidir. Bir risk faktörü, bireyin risk faktörleri olmayan bir hastaya kıyasla şansını arttırır. Bazı risk faktörleri diğerlerinden daha önemlidir.
Ayrıca, bir risk faktörüne sahip olmamanız, bir bireyin durumu almaması anlamına gelmez. Risk faktörlerinin sağlık uzmanınızla olan etkisini tartışmak her zaman önemlidir.
Splenomegalinin Sebepleri Nelerdir? (Etyolojisi)
Splenomegali, aşağıdakileri içeren çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Enfeksiyonlar, örneğin:
- Bakteriyel enfeksiyonlar (kedi çizik hastalığı dahil)
- Mononükleoz gibi viral enfeksiyonlar
- Sıtma gibi paraziter enfeksiyonlar
- Karaciğer hastalıkları:
- Bilier atrezi: Karaciğerin safra sıvısını safra kesesine taşıyan tüpte tıkanıklık
- Ortaya çıkan kötü karaciğer fonksiyonu ile karaciğerde siroz veya skar
- Akciğerlerde, sindirim sisteminde ve diğer organlarda kalın, yapışkan mukus oluşumuna neden olan kistik fibroz
- Portal hipertansiyon: Portal damar sisteminde yüksek tansiyon
- Portal ven tıkanıklığı: Portal hepatik ven’in tıkalı / etkilendiği bir durumdur.
- Sklerozan kolanjit: Karaciğerin içinde ve dışında safra kanallarında iltihap ile işaretlenen bir durumdur.
- Kan hastalıkları:
- Hemoglobinopatiler: Kırmızı kan hücrelerini etkileyen kan bozuklukları grubu
- Hemolitik anemi veya kırmızı kan hücrelerinin anormal yıkımı
- İdiopatik otoimmün hemolitik anemi: Kırmızı kan hücresi sayısında belirgin bir azalma olarak ortaya çıkan bir durumdur.
- İmmün hemolitik anemi: Dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı
- Miyelodisplastik sendrom: Bu durumda, kemik iliğinde kan hücrelerinin ve prekürsörlerinin zarar görmesi
- Polisitemi vera: Kırmızı kan hücrelerinin sayısında anormal artışa yol açan bir kemik iliği hastalığı
- Talasemi: Sağlıklı kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin miktarının düşük olduğu bir durumdur.
- Kanserler, örneğin:
- Lösemi veya kan veya kemik iliği kanseri
- Hodgkin hastalığı veya lenfosit kanseri
- Felty sendromu: Romatoid artrit, dalağın genişlemesi, azalmış beyaz kan hücresi sayısı ve tekrarlayan enfeksiyonlardan oluşan nadir bir hastalıktır.
- Sistemik lupus eritematozus ve romatoid artrit gibi uzun süreli otoimmün bozukluklar
- Sarkoidoz: Lenf bezlerinin ve vücudun diğer organlarının inflamatuar bir durumu
- Orak hücre dalak krizi: Kırmızı kan hücrelerinin ani bir yıkımı olduğunda orak hücre hastalığında ortaya çıkan bir durumdur.
Splenomegali’nin Belirtileri Nelerdir?
Splenomegali belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
- Sık ve rahatsızlık veren hıçkırıklar
- Büyük yemek yiyememe
- Karın ağrısı
- Görsel karın muayenesi üzerine genişlemiş dalak
Splenomegali Nasıl Teşhis Edilir?
Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı Splenomegali teşhisi için aşağıdaki yöntemlerden birçoğunu kullanabilir:
- Tam bir fizik muayene ve tıbbi öykünün değerlendirilmesi
- Farklı kan hücresi tiplerinin sayısını kontrol etmek için kan testleri (tam kan sayımı)
- Karın ultrason taraması gibi görüntüleme testleri
- Dalağın büyüklüğünü kontrol etmek için batın bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
- Dalak yoluyla kan akışını kontrol etmek için karın manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması
- Karaciğer fonksiyon testleri (LFT)
- Kan kültürleri
- Hemoglobin elektroforetik çalışmaları
- Kemik iliği kültürü ve kemik iliği biyopsisi
- Son derece nadir durumlarda, anomalileri kontrol etmek için organın cerrahi olarak çıkarılmasından sonra dalağın incelenmesi
Birçok klinik durum benzer belirtiler ve semptomlara sahip olabilir. Sağlık uzmanınız kesin tanıya ulaşmak için diğer klinik koşulları dışlamak için ek testler yapabilir.
Splenomegali’nin olası komplikasyonları nelerdir?
Splenomegali ile ilişkili bazı olası komplikasyonlar arasında şunlar olabilir:
- Enfeksiyonlara, anemiye ve artmış kanamaya yol açan kırmızı kan hücrelerinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombosit sayımlarının sayısında azalma
- Rüptüre dalak: Rüptüre bir dalak karın boşluğunun içinde hayatı tehdit eden kanamaya yol açabilir.
Splenomegali nasıl tedavi edilir?
Splenomegali için tedavi yöntemleri aşağıdakileri içerebilir:
- Bireyin semptomları olmayan bir Genişlemiş Dalağa sahip olduğu durumlarda, bir sağlık uzmanı bir eylem sürecine karar vermeden önce birkaç ay beklemeyi seçebilir.
- Çok ciddi ve kritik olgularda dalağın splenektomi yoluyla alınması
- Dalağın çıkarılması kararı alındıktan sonra, bireye enfeksiyondan korunmak için ameliyattan önce ve sonra bazı aşıları alması önerilir. Önerilen aşılar şunları içerebilir:
- Pnömokok aşısı
- Meningokok aşısı
- Haemophilus influenzae tip B aşısı
- Ayrıca, bireyin dalağın çıkarılmasından sonra her 5 yılda bir pnömokok aşısı yapılması önerilmektedir.
- Penisilin gibi antibiyotikler ameliyat sonrası enfeksiyonlarla mücadele için reçete edilebilir.
- Nedeni bağlı olarak altta yatan durumun tedavisi
Splenomegali Nasıl Önlenebilir?
Aşağıdaki önlemler Splenomegali riskini azaltmaya yardımcı olabilir:
- Dalak yaralanması riskini en aza indirmek için futbol ve futbol gibi temas sporlarına katılmadan önce uygun güvenlik önlemleri ve koruyucu spor malzemeleri kullanılması göz önünde bulundurularak.
- Enfekte bir dalak durumunda temas sporlarından kaçınmak
- Araçlarda seyahat ederken emniyet kemeri takmak
- Vaktinde aşılanmak, böylece Splenomegali ile sonuçlanabilecek enfeksiyonlar en aza indirgenebilir / ortadan kaldırılabilir
- Splenic Genişleme için artan risk varsa, bir sağlık hizmeti sağlayıcısına düzenli ziyaretler yapmak
Splenomegalinin Prognozu Nedir? (Sonuçlar / Kararlar)
Splenomegalinin prognozu genellikle hastalık sürecine ve gerekli tedaviye bağlıdır.
- Akut bir enfeksiyondan kaynaklandığı zaman, hemen teşhis ve tedavi edilebilir ve sonuç genellikle iyidir.
- Splenomegali kronik durumlardan kaynaklandığında, sonuç genellikle altta yatan durumun ciddiyetine bağlıdır.
- Rüptüre dalak tıbbi bir acil durumdur; Bu gibi durumlarda, hızlı tedavi edilmeden prognoz korunur
- Dalağın cerrahi olarak çıkarılmasını takiben iyileşme prognozu genellikle vakaların çoğunda iyidir.