Kendi Kendine Devim Nedir?
Kaynağı devinende bulunan devim.
Özdekçi devim anlayışıdır ve bir özgüç’ü gerektirir. Düşünceci devim anlayışı devimin kaynağını daima bir dış etkide (genellikle tanrıda) aramıştır. Mekanikçi görüş de bir ‘ilk fiske’yi gerektirmekle sonuç olarak düşünceci devim anlayışıyla birleşir. Bunlara karşı özdekçi anlayış, antikçağın İyonya felsefesinden beri devimi hep doğanın içinde aramıştır.
İyonyalılar devimi temel parçacıkların bileşmesi ve ayrılmasıyla, Empedokles sevgi ve nefretle, Leukippos ve Demokritos atomlar ve boşlukla; eş deyişle hep doğayla ve doğanın kendiliğinden devimiyle açıklamışlardır. Tarihsel süreçte Spinoza’nın ‘kendi kendinin nedeni’ düşüncesi, Leibniz’in kendi kendini belirleyen monadlar varsayımı, evrensel oluşma ve gelişme üstüne ileri sürülen Kant’çı düşünceler, Schelling evrimciliği ve Hegel eytişimi kendi kendine devim gerçeğinin açıklanmasına doğru ilerleyen birer aşamadırlar. Kendi kendine devim, bilimsel olarak tarihsel ve eytişimsel özdekçilikle açıklanmıştır. |