ATMOSFER (ATMOSPHERE)

Yerkürenin etrafını saran gaz örtüsü. Gaz örtüsünün dünya etrafında bulunmasının temel nedeni de yerçekimi kuvvetidir. Aşağıdan yukarıya doğru sırasıyla atmosferin bölümleri: troposfer, stratosfer, mezosfer, iyonosfer ve en dış kabuğu da eksosferdir.

Atmosfer, renksiz, kokusuz, tatsız, çok hızlı hareket edebilen, akışkan, elastik, sıkıştırılabilir, sonsuz genleşmeye sahip, ısı geçirgenliği zayıf ve titreşimleri belli bir hızda ileten bir yapıya sahiptir. Tam olarak yüksekliği saptanamamıştır.

"Homojen atmosfer" olarak isimlendirilen ve yoğunluğun hemen hemen aynı olduğu alt bölümün yüksekliği beş mil civarındadır. Bu seviyeden sonra yoğunluk yükseklikle azalır ve seyrek gaz kütleleri şekline dönüşerek uzay boşluğuna kadar uzanır ki bu bölge de ''''heterojen atmosfer'''' olarak isimlendirilir. Belirgin olan bir şey; atmosferin üst seviyesinin 20 000 mil civarında son bulduğudur.

Bu seviyeden sonra da hava bulunduğunu söylemek doğrudur fakat bu bölümün meteoroloji ile bir ilişkisi yoktur. Şöyle ki 50 000 mil yukarıda güneş ışınlarını yansıtabilecek kadar hava, 200 000 mil yukarıda meteorların atmosfere girişinde sürtünme nedeniyle ışık verebilmesi ve hatta 375 000 mil yukarıda aurora''''ların gözlenmesi buralarda da az da olsa atmosferin olduğu yönünde ipuçları vermektedir.

Yerçekimi nedeniyle dünya ile beraber dönmesi ve dünyanın eksenindeki yatıklık nedeniyle atmosfer içinde "merkezkaç kuvveti" oluşur. Atmosfer kendini oluşturan gazların yanında az da olsa su buharı ile sıvı ve katı parçacıkları da içerir.

Su buharı sayılmazsa, atmosferi oluşturan gaz ve oranları şöyledir (yüzde olarak): Nitrojen-78.09, Oksijen-20.95, Argon-0.93, Karbondioksit-0.03, Neon-0.0018, Kripton-0.0001, Helyum-0.00053, Hidrojen-0.00005, Ksenon-0.000008 ve Ozon-0.000001 (bu oran değişebilir). Basıncın birimi: Normal atmosferde, 0 °C''''de, 760 mm.lik bir cıva kolonunun yarattığı basınca eşittir