Nüfus: Sınırları belirgin olan bölgede hayatını sürdüren insan sayısına denir. Doğan ve ölen arasında olan fark yaşanılan bölgenin nüfusunu vermektedir.
Nüfus Nedir?
Nüfusun yalnızca sayısının bilinmiş olması ülkelerin var olan insan potansiyellerinin belirlenmiş olması ve gelecek ile alakalı planların yapılabilmesi için yeterli olmamaktadır. Çağımızdan asırlar önce nüfusun yalnızca sayısının üzerinde durulurken bugün nüfusun sayısal büyüklüğünden başka birde niteliği de önemli halde gelmiştir. Bundan dolayı nüfusun farklı özelliklerinin meydana çıkarılması hedef alınmıştır.
Nüfusun Nitelikleri

  • Nüfusun yaş grupları ile cinsiyete göre dağılımı
  • Nüfusun yaş bağımlılık derecesi
  • Aktif nüfus
  • Çalışan nüfusun ekonomik faaliyet alanları ile mesleklerine göre dağılımı
  • Nüfusun eğitim derecesi
  • Kırlarda ve şehirlerde yaşamını sürdüren nüfus
  • Doğumlar ile ölümler
  • Aile nüfus sayısının büyüklüğü
  • Nüfusun din ile dil birliği

Nüfus Sayımı
Yaşanılan alanın nüfusu, nüfusun cinsiyete göre oranı, medeni durumu, eğitim durumu, mesleklerin dağılımı, seçmen sayısı ile ilgili sorular hakkında bilgiler vermektedir. Ülkemizde resmi olarak nüfusun sayılması ilk defa 1927 senesinde yapıldı. İkinci nüfus sayımı ise 1935 senesinde yapılmış ve daha sonra ise 1990 senesine kadar her 5 senede bir düzenli şekilde nüfus sayımı gerçekleştirilmiştir.1997 senesine gelindiği zaman ise zorunlu nüfus sayımı gerçekleşmiştir.
Günümüzde Ülkemizin Nüfusu
Nüfusun Önemi

  • Nüfus, ülkelerin kalkınması için, tanıtılması için doğal kaynakların işletilmesi için ve hem üretim hem tüketim ile alakalı son derece önemlidir.
  • Ülkelerin kalkınması ile siyasi ve kültürel etki dallarını genişletebilmesi bakımından önem arz eder.
  • Ülkelerin kısa zamanda büyük ordular kurup askeri güç meydana getirmesi bakımından önemlidir.
  • Nüfus üretimi arttırmaktadır. Genel olarak bir coğrafyada gelişmişlik seviyesi eşit olan 2 ülkeden nüfusu çok olan ülke nüfusu az olan ülkeye oranla daha çok üretim gerçekleştirir. Üretimi artmış olan ülkelerin ekonomilerinde de gelişme meydana gelir.
  • Ülkelerde nüfusun artması mesken, ulaşım, sanayileşme, eğitim, beslenme ile sağlık hizmetleri durumlarını direkt etkilemektedir.
  • Artan nüfus ile doğru orantılı olarak şehirleşmede de gelişme meydana gelir.
  • Ülkelerin gelişmesini eğitilen nüfus sağlamaktadır. Doğal çevrenin hem zenginliklerinden hem kaynaklarından yararlanma ancak insan gücü ile gerçekleşir.
  • Nüfusun kontrolsüz artışı ya da nüfusun çok olması ise bazı problemlere yol açmaktadır. Ülkelerin gelişme hızının önüne geçebilir.
  • Nüfusun düzensiz artması işsizlik ile göçlere yol açar. Nüfusun artması ülkenin üretim sınırı ile kalkınma hızının üstünde meydana geliyorsa pek çok problemleri de kendisiyle beraber getirir. Örneğin eğitim, beslenme, altyapı yetersizliği…
  • Nüfusun artma hızının düşük olması olayı bazı durumlarda da nüfus azalmasına yol açabilir. Bu durum da gelişimi olumsuz yönde etkilemektedir.
  • Nüfusta azalma meydana gelir.
  • Yaşlı nüfusta artma meydana gelir ve nüfus dinamik gücünü kaybeder.
  • İş gücünde azalma ya da bu alanda bazı sıkıntılar meydana gelir.
  • Ülkenin geleceğinde tehlike arz eder.
  • Nüfusun artması daha doğrusu nüfus artma hızının fazla oluşu pozitif şeylere de neden olabilmektedir.
  • Mal ile hizmetlere talepte artış meydana gelir.
  • Yeni sanayi alanlarının meydana gelmesine yardımcı olur.
  • Vergi gelirlerinde artış meydana gelir.
  • Piyasada genişleme olur ve yeni yatırım alanlarında artış olur.
  • Askeri savunma bakımından da önem arz eder.

Aşırı Nüfuslanma
Uyarı: Bir ülkenin nüfusunun artma hızının çok olmasının problem haline gelmesindeki esas neden o ülkenin ekonomik alanlarının ülkede yaşamını sürdüren nüfusun beslenme, barınma, eğitim, sağlık ile iş gibi asıl ihtiyaçlarını karşılayamamasındandır. Bu olaya aşırı nüfuslanma adı verilir.
Nüfus Artışı İle Sonuçları
Türkiye’de nüfusun artma oranı 1950 ila 1990 seneleri arasında yaklaşık %20’nin üzerinde gerçekleşmiştir. Nüfus artışı hızı Türkiye’nin her yerinde aynı seviyede gerçekleşmemiştir. 1950 senesinden sonra meydana gelen iç göçlerden dolayı Marmara bölgesi ile Ege bölgesinde artış en çok olmuştur.1997 senesinin nüfus sayımına göre binde 15,08 artış seviyesinin altında kalan bölgeler İç Anadolu ile Doğu Anadolu bölgeleri olarak karşımıza çıkar.
SONUÇLARI:

  • Ülkemizde nüfus artışının yüksek düzeyde devam etmesinin nedeni hem sağlık hizmetlerinde gelişme olması hem de bebek ölümlerinde azalma meydana gelmesinden dolayıdır.
  • Ülkemizin nüfusunda 1927 ila 1997 seneleri arasında ortalama beş kat artma meydana gelmiştir.
  • Ülkemizde en düşük nüfus artışı 1940 ila 1945 seneleri arasında gerçekleşmiştir. Bunun nedeni ise 2. Dünya savaşından dolayıdır
  • En fazla nüfus artışı 1955 ila1960 seneleri arasında gerçekleşmiştir. 1965 senesinden sonra nüfus artmasında sürekli bir düşüş yaşanmıştır.

Bu Durumun Sebepleri:

  • Hem iyi şartlarda yetişme hem de kadınların iş hayatına katılması doğumda azaltma meydana getirir.
  • Aile planlaması ile ilgili çalışmalar yapılması.
  • Ülkemizde nüfus artışı seviyesi gelişmekte olan ülkelere oranda çoktur ama Afrika ile orta doğu ülkelerine oranla daha az seviyededir.