Biyom genellikle aynı iklimi yaşayan ve aynı iklim tipine sahip aynı koşullar ve tıpatıp aynı yaşam alanı sağlayan canlı topluluğunun çoğunlukla bulunduğu geniş ve büyük alanlardır.
Yeryüzünün okyanus, dağlar ve kara parçalarının büyüklüğü ve yoğunluğu biyomu belirler. Canlılar diye adlandırdığımız özellikle hayvanları kapsayan topluluğu içerisinde barındırır. Çok sayıda biyom bulunmaktadır. Her biyom çeşidi ve biyom iklim tipleri tamamen birbirinden bağımsız ve farklıdır.
Biyomları farklı ve çeşitli kılan durumlar o biyomun bulunduğu coğrafi konumun iklimi ve içerisinde barındırdığı hayvan, canlı çeşitleridir. Yeryüzünde inanılmaz farklı özellikler taşıyan ve çok çeşitli biyomlar bulunmaktadır. Bu biyomların çoğunluğunun özelliği birbirine benzer durumdadır. Tüm Biyomlar normal şartlarda birbirine benzer ancak onları iklim şartları ve koşulları birbirine ayırır. Yukarıda belirttiğimiz gibi iklim tiplerinin farklılığına bağlı olarak ayrılır ancak birbirine benzer özelliklerden dolayı da biyomlar benzerlik gösterebilir.
Biyomlar hangi özelliklere göre birbirinden ayrılır?
- Biyomun olduğu bölgedeki iklim özelliğine göre,
- Biyomun olduğu coğrafi konumdaki bitki türlerine göre,
- Biyomun içerisinde barındırdığı canlı türüne göre birbirinden ayrılır.
Kaç çeşit biyom vardır?
- Biyomu inceleyecek olursak biyom su biyomu ve karasal biyom olmak üzere 2 dalda incelenir.
Su biyomu nedir?
Su biyomları kendi arasında 2 ye ayrılmaktadır;
- Tuzlu su biyomları
- Tatlı su biyomları
1) Tuzlu su biyomları;
Tuzlu su biyomlarında tuz oranı %3 ün üzerinde olan tüm su çeşitleri tuzlu su biyomu olarak kabul edilmektedir. Bu biyom tipine en büyük 2 örnek okyanuslar ve denizlerdir. Çoğu canlının yaşadığı biyom türüdür. Her tuzlu su denizi aynı özelliği taşımamaktadır. Bulundukları konum ve iklim tipine göre farklı hayvanları içerisinde barındırmaktadır. Denizler suyunu akıttıkları akrsularda daha verimli olması bakımından hayvanların en fazla kullandığı yaşam alanı kabul edilmektedir.
2) Tatlı su biyomları;
Tatlı su biyomları içerisinde %1 lik tuz barındıran sulardır.Tatlı su biyomları da kendi aralarında 2 ye ayrılmaktadırlar.
- a) göl biyomları
- b) akarsu biyomları
Göl biyomları;
Yeryüzündeki tüm göllerin büyüklüğü değişiklik gösterebildiği gibi biyom çeşitliliği de gösterebilir. Su biyomları büyüklüğüne göre yaşam alanı oluşturmaz. Kimi küçük göllerdeki verimlilik bakımından daha fazla yaşam alanı bulunmaktadır. göller karalara yakın olduğundan çok fazla yaşam alanı barındırmaktadır. Tatlı su göllerinde genellikle yaşam sürdüren hayvan çeşitleri sazan, turna, levrek, ve kurbağalardır.
Akarsu biyomları;
Akarsu bildiğiniz üzere tek yönlü sulardan oluşmaktadır. Akarsuların başladığı yer yani ağız kısmı çoğunlukla yaşam alanı için kullanılmaktadır. Oksijen besinin en fazla bulunduğu yer ağız kısmıdır. Oksijen ve besinlerin fazla olmasından dolayı canlıların en fazla yaşadığı alanlar bu alanlardır.Şunu da unutmamak gerekir ki akarsuyun genişlediği bölgelerde çakıllar olduğundan fazla yaşam alanı sunmamaktadır. Akarsularda bulunan canlılar sazan, turna ve levreklerdir. Bataklık, sazlık ve turna gibi bölgeler genellikle tatlı su alanları içerisinde yer almaktadırlar. Bu alanlarda oksijen çok az olduğundan yaşam alanı olarak çok az miktarda kullanılmaktadır.
Karasal biyomlar;
Karasal biyomlar bulundukları coğrafi konum ve iklim değişikliğine göre farklı canlı türlerine sahip olabilirler.Karasal biyomlar 3 e ayrılır;
- a) Orman biyomları
- b) Çöl biyomları
- c) Ilıman bölge çayır biyomları olmak üzere yaşam alanları sunarlar. Biyom çeşitliliği dışında birçok biyom örnekleri de mevcuttur.
Biyom örnekleri;
- Tropikal yağmur ormanları
- Ekvatoral yağmur ormanları
- Ilıman bölge yaprak döken ormanları
- İğne yapraklı ormanlar olmak üzere 4 ayrı başlıktan oluşmaktadır.