Tanımı konusunda belirli bir uzlaşıya varılamıyor olsa da insanoğlu çok eskiden beri zamanı ölçmüş, yaşamını buna göre düzenlenmiştir.

Hasat zamanının, göç zamanının belirlenmesi geçmiş dönemlerde insanlar için yeterliyken yerleşik hayata geçişle birlikte toplumlar arasında gelişen sosyal ilişkiler daha küçük zaman dilimlerinin belirlenmesi ihtiyacını doğurmuştur.
Kullanımı MÖ 1500’lü yıllara kadar uzanan güneş saatleri ise güneş ışınlarının, bir cismin üzerinde oluşturduğu gölgeden yararlanılarak ge*liştirilmiştir.

Güneş Saati
Bir zincir veya ince bir çubuğun ucunda bulunan m kütleli cisim, denge konumu etra*fında salınım hareketi yapar. Galile tarafın*dan keşfedilen sarkaç hareketi, H. Christian Huygens’in zamanı ölçmek için geliştirdiği alete esin kaynağı olmuştur.
Christian Huygens zaman aleti
Zaman ölçüm araçlarının dönemli (periyodik) olarak tekrarlanan olaylara dayan*dığını fark etmiş olmalısınız. Dünya’nın kendi ekseni etrafında ve Güneş’in çevresinde gerçekleştirdiği hareketler, Ay’ın dönme ve dolanma hareketi, yıldızların görünür hareketi dönemli tekrarlayan hareket*lere örnektir. Soyut bir kavram olan zamanı ancak doğada düzenli olarak tekrarlayan bu hareketlerle somutlaştırıp tanımlayabiliriz.
Görünür Hareketler ve Zaman

Güneş ve yıldızların, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşüne bağlı olarak yaptığı hareketin günlük görünür hareket olarak tanımlandığını biliyorsunuz.
Saat Çemberi
Yukarıdaki şekilde Gök cisminden ge*çen saat çemberinin öğlen çemberine göre batı yönünde yaptığı açı saat açı*sıdır. İlkbahar noktasının saat açısı, yıl*dız zamanı olarak tanımlanır. İlkbahar noktası (Koç noktası) yandaki şekilde olduğu gibi hangi meridyende bulunu*yorsa o yerin yıldız zamanını belirtir. İlk*bahar noktasının (Koç noktası), gözlem yerinin öğlen çemberinden ardışık iki üst geçişi arasındaki süre ise yıldız günü olarak tanımlanır. İlkba*har noktasının saat açısı ise yerel yıldız zamanı olarak belirlenmiştir. Yerel yıldız zamanı T ile gösterildi*ğinde en aşağıdaki şekle göre T = Sδ olur.
Güneş’in bir gözlem yerine ait saat açısı ile belirlenen zaman, gerçek güneş zamanıolarak tanım*lanır. Güneş’in, bir gözlemcinin bulunduğu meridyenden ardışık iki geçişi arasındaki süre ise gerçek güneş gününe eşittir.
Elips Şeklindeki Yörünge
Dünya Güneş çevresinde elips şeklinde bir yörüngede dolanmaktadır. Bu yörünge hareketi sırasın*da hızı sabit değildir. Dünya’nın Güneş çevresinde dolanım hızının sabit olmaması Güneş günü uzunlu*ğunu etkiler. Güneş’in yıllık görünür hareketinin zamanın ölçüldüğü gök Ekvatoru üzerinde olmayışı da güneş günü uzunluğunu etkileyen bir başka faktördür.
Bu hareket düzensizliklerini giderecek şekilde tanımlanan güneş’in saat açısına ortalama güneş zamanı, ortalama Güneş’in herhangi bir yerin meridyeninden ardışık iki geçişi arasındaki süreye ise ortalama güneş günü denir.
Güneş’in ve yıldızların görünür hareketleri birbirinden farklıdır. Aşağıdaki şekilde Dünya’nın Güneş’e ve uzak bir yıldı*za göre gözlemlenen günlük hareketi verilmiştir.
I. konumda Güneş, Dünya ve uzak yıldızın aynı doğrultu*da olduğunu düşünelim.
II. konumda Dünya kendi ekseni etrafındaki 360˚lik dönü*şünü tamamlamıştır. Fakat Güneş ve Dünya üzerindeki G noktası aynı doğrultu üzerinde değildir. Bunun gerçekleşmesi için Dünya’nın q açısı kadar daha dönmesi gerekir.
Açı değerini kitabınızın 93. sayfasında q = 0˚, 9856 olarak hesaplamıştık. q açısının değerine göre bir güneş günü için Dünya’nın 360,9856˚ döndüğünü söyleyebiliriz.
Dünya’nın Güneş’e ve uzak bir yıldı*za göre gözlemlenen günlük hareketi