Coğrafi Kon Düzeneği

Aşağıda Ankara için coğrafi konum belirlemesi yapılmıştır. Siz de kendi yaşadığınız şehrin konumununu nasıl belirleyebileceğinizi öğrenmek ister misiniz?
Yerküre üzerinde coğrafi yerlerin konumlarını belirlemek için kullanılan küresel kon düzeneği coğ*rafi kon düzeneği olarak adlandırılır.

Coğrafi kon düzeneğinde temel düzlem Ekvator düzlemi, temel çember ise başlangıç meridyeni Greenwich olarak kabul edilmektedir. Bu şekilde oluşturulan kon düzeneğinde, yatay ve düşey açılar ise sırasıyla enlem ve boylam olarak adlandırılır.
Ankaranın enlem ve boylamı
Coğrafi kon düzeneği oluşturulurken Dünya’nın şekli küre olarak kabul edilir. Yandaki şekilde Dünya üzerindeki bir A noktasına ait ko*ordinatlar çizilmiştir. A noktasından geçen ve Ekvator’a paralel olan çember enlem olarak adlandırılır. Kutuplardan geçen düzlemlerin yer yuvarlağı ile arakesitlerinin ise boylam olarak adlandırıldığını 9.sınıf coğrafya dersinde öğrenmiştiniz. Aşağıdaki şekillerde Dünya üzerin*de enlem ve boylam çizgileri, oluşturdukları açı değerleri ile gösteril*miştir.
Enlem ve Boylam
Astronomi Kon Düzenekleri
Genel kon düzeneğinin nasıl oluşturulduğunu, yerküre üzerindeki bir noktanın koordinatlarının ise coğrafi kon düzeneği ile belirlendiğini öğrendiniz. Gök cisimlerinin gökyüzündeki konumlarını belirlemek ve bunlara bağlı gök olaylarını açıklamak için ise astronomi kon düzenekleri kullanılır. Bu düzenekler;
 Gözlemci merkezli kon düzenekleri (toposantrik),
 Yer merkezli kon düzenekleri (geosantrik) olmak üzere ikiye ayrılır.
Biz çizimlerimizde gözlemciyi yerkürenin merkezinde kabul ederek geosantrik kon düzeneğini kul*lanacağız.
Genel kon düzeneği oluştururken amacınıza uygun seçeceğiniz temel düzleme göre farklı kon dü*zenekleri oluşturabileceğinizi öğrenmiştiniz. Benzer şekilde seçeceğiniz temel düzleme göre farklı ast*ronomi kon düzenekleri de oluşturabilirsiniz.
Kon düzenekleri