Bir glüten alerjisi hastalığı olan çölyak hastalığının yaygınlaşmasının sonucu olarak, glüten nedir sorusu gündeme gelmiştir. Siz de son zamanlarda kilo problemi olanlar tarafından günah keçisi ilan edilen glüten nedir sorusunun cevabını merak ediyorsanız, yazımızı okumalısınız. Belki de beslenme alışkanlıklarınızda değişim yapmanın vakti gelmiştir…
Buğday, en yaygın tüketilen tahıllardan biridir. İçeriğinde yaklaşık 30 tür protein bulunur. Bu proteinlerden olan glutenin ve gliadin, su ile birleştiğinde glüten meydana gelir. Sert ve esnek bir madde olan glüten, hamurun ağsı yapısından sorumlu bir proteindir.
Glüten içeren tahıllar; buğday, arpa, kepek, çavdar, irmik ve sade undur. Dolayısıyla her türlü hamur işinde ve malt kullanılarak üretilen alkollü içeceklerde (bira, viski, likör, cin vb.) glüten olduğunu söyleyebiliriz. Raf ömrünü uzatan bir protein olduğundan, hazır olan hemen her şeyde glüten bulunmaktadır.
Glüten alerjisi belirtileri nelerdir?
Glütene alerjisi olanlarda çeşitli semptomlar görülse de yapılan araştırmalar, pek çok insanın glüteni tolere edebildiğini ispatlamıştır. Bu nedenle herkes glütenden uzak durmalıdır önerisi yanlıştır. Glütenden uzak durmanızın gerekliliği konusunda kararı verecek olan doktorunuzdur. Ancak siz de kendinizi test edebilirsiniz.

  • Sabahları uyanırken zorlanıyor musunuz?
  • Yemekten sonra yoğun olarak uyku ihtiyacınız oluyor mu?
  • Bitkin hissediyor musunuz?
  • Yemekten sonra şişkinlik hissediyor musunuz?
  • Nedeni belirsiz kas ağrılarınız var mı?

Sorulara verdiğiniz cevapların çoğu olumlu ise glütene hassasiyetiniz olması muhtemeldir. Diğer glüten alerjisi belirtileri ise şunlardır:

  • İshal, kabızlık, kötü kokulu dışkı
  • Baş ağrısı ve karın ağrısı
  • Cilt sorunları
  • Depresyon
  • Demir eksikliği anemisi
  • Bağışıklık sistemi rahatsızlıkları

Glüten alerjisi belirtileri, başka hastalıkların belirtileriyle karıştırılabilir. Glüteni mutfağınızdan çıkarmadan önce glüten intoleransınız olup olmadığını veya çölyak hastası olup olmadığınızı öğrenmek için uzmana danışmalısınız.
Glütensiz beslenme

Glütensiz beslenme (glüten free), glütene karşı intoleransı olan kişiler kadar böyle bir durumu olmadığı halde kilo sorunu olan kişilerin de tercih ettiği bir beslenme şeklidir. Glütensiz beslenmenin, migrene ve daha pek çok hastalığa iyi geldiği bilinmektedir.
Bu beslenme biçiminde en önemli nokta; paketli ürünler, unlu mamüller ve soslardan kaçınmaktır.
Glüten içeren yiyecekler şunlardır:

  • Makarna, kuskus, bulgur
  • Ekmek, kraker ve bisküvi çeşitleri
  • Cips, lokum
  • Pane edilmiş ya da unlanarak kızartılmış sebzeler
  • Müsli, bazı yulaf ürünleri, mısır gevreği
  • Bazı baharat karışımları
  • Buğday nişastası, buğday kepeği ve buğday tohumu
  • Şeker
  • Bazı kabartma tozu türleri
  • Aromalı kahveler
  • Salata sosları, soya sosu, malt sirkesi
  • İçeriğinde arpa ve malt bulunan içecekler

Büyük marketlerde, glüten içermeyen gıdalar bulunmaktadır. Ancak bu gıdalar da pek çok işlemden geçtiği için çok sağlıklı olduğu söylenemez. Bu nedenle glüten diyeti yapmak istiyorsanız, sizin için en iyi beslenme yöntemi glüten içermeyen doğal besinleri tüketmektir. Glüten içermeyen gıdalar şunlardır:

  • Yumurta
  • Et, balık, tavuk (marine edilmemiş, una bulanmamış)
  • Tüm sebzeler ve meyveler
  • Patates
  • Pirinç
  • Karabuğday
  • Kinoa ve chia tohumu
  • Bakliyat grubu
  • Zeytinyağı

Glüten diyeti yapmak isteyenler de hamur işi gıdaları tüketebilir. Ancak bunun için glüten içermeyen unlar ile yapılmış ve glüten içeren herhangi bir madde içermeyen gıdalar tüketilmelidir. Glüten içermeyen unlar şunlardır:

  • Mısır unu
  • Pirinç unu
  • Badem unu
  • Karabuğday unu
  • Soya unu
  • Nohut unu
  • Üzüm çekirdeği unu
  • Keçiboynuzu unu
  • Darı unu
  • Patates nişastası

Çölyak hastalığı olmaksızın glüten diyeti yapılması, vücudun yağ dengesini bozabileceğinden, doktora danışılmalıdır.
Glüten içeren ürünler yalnızca besinler değildir. Kozmetik ürünlerinde (dudak parlatıcı, krem, şampuan vb.) ve kenarları yapışkanlı mektup zarflarında da glüten bulunur.

Glütensiz beslenmeyi, yaşam tarzı haline getirmeyi planlayanların, ilk olarak ambalajları okuma alışkanlığı kazanması gereklidir. Görüldüğü üzere glüteni hayatınızdan çıkarmanız biraz dikkat ettiğinizde çok da zor olmayacaktır.
: