Bilgi Nedir?

Öznenin amaçlı yönelimi sonucunda, özne ile nesne arasında kurulan ilişkinin ürünü olan şeydir. Nesnelere yönelen özne onlar üzerine düşünerek, zihinsel bir etkinlik geliştirir. Bu etkinlik sonucu kavramlara ve kavramlardan da önerme ve çıkarımlara varılır. Bilgi aktı, özneden objeye bilinç etkinliğidir. Bilgi aktları algılama, anlama ve açıklama şeklinde olabilir.

Algılama aktı, somut nesneler üzerinde yapılan duyu deneyleri sonucunda elde edilir. Anlama aktı, doğruyu bütünüyle sezgisel yada zihinsel anlamadır. Açıklama aktı, bir şey hakkındaki ilk bilgiden yola çıkarak son bilgiye ulaşma çabasıdır.

Bilgi çeşitleri 6'ya ayrılır:

a) Gündelik Bilgi: İnsanların sıradan deneyimleri sonucu elde ettikler bilgilerdir. Neden-sonuç ve yönteme dayanmaz. Kişinin algı ve sezgilerine dayanır. Bilimsel ve geçerli değildir. Sistemsizdir.

b) Dinsel Bilgi: Özne ve nesne arasındaki bağ,yüce bir varlık tarafından belirlene bir inanç sistemine dayanıyorsa buna dinsel bilgi denir. Dinsel bilgi değişmez, kesin bir bilgidir. Amacı insana manevi yaşam ve yaratan hakkında inanca dayalı bilgi vermektir

c) Teknik Bilgi: Öznenin nesneyi pratik amaçları için değiştirme ve ve ondan alet yapma bilgisidir. Pratik bir bilgi olup insana yarar ve kolaylık sağlar.

d) Sanatsal Bilgi: Sanatçı, nesneye yönelerek onda gördüğü bir şeyi elindeki malzemeyle ifade etmeye çalışmasıdır. Yara gibi bir amacı yoktur. Doğadaki nesneleri kullanmasına rağmen, doğada olmayan bir güzelliği eserine katar

e) Bilimsel Bilgi: İnsanın aklıyla belli bir konuya yönelerek elde ettiği yöntemli, sistemli, düzenli, geçerli, kanıtlana bilinir ve denetlene bilinir nesnel bilgiye denir.

1) Formel Bilimler: Konusunu doğadan almayan yani duyu ve deneyime dayanmayan fakat duyular üstü bir ideal varlık alanını ele alan bilim dallarıdır(matematik, mantık) Formel bilimler, sembolleri kullanarak kendilerini ifade ettikleri için aynı zamanda bir ideal; yani yapay anlatım biçimidir. Bundan dolayı diğer bilimlerle oranla daha nesneldir. Doğa insan bilimleri sembolleri kullanarak daha nesnel olmayı amaçlar

2) Doğa Bilimleri: Nedensellik ilkesine göre, yani aynı koşullar altında hep aynı sonuçların çıkacağı ilkesine dayanan doğa bilimleri deneysel yöntemi temele alır. Konu alanı içinde doğa bilimleri(fizik), yaşam bilimleri yer alır. Temel özelliği olgusal ve deneysel olmalarıdır. Olgusaldır. Çünkü olgular ile neden-sonuç ilkesini araştırır. Nedenseldir. Çünkü; Doğa bilimleri genel, kesin, tümel, doğru yasalara ulaşmayı amaçlar.

3) İnsan Bilimleri: İnsanı değişik boyutlarıyla inceleyen bilgi türüdür.İnsan bilimleri; antropoloji, sosyoloji, psikoloji, siyaset bilimi, dil bilimi ve tarihtir. Bu bilimler insanın yapıp ettikleriyle ve ne yapacaklarıyla ilgilenir. Fakat kesin bir yasaya varamazlar.

f) Felsefî Bilgi: Felsefi bilgi,evreni,varlığı,insanı,doğayı parçalara ve konulara bölmeden bir bütün olarak anlamaya çalışır. Felsefi bilgi insanın aklıyla ortaya koyduğu tümel düşüncelerdir. Felsefi Bilgi; araştırma ve eleştiriye dayalıdır, akla dayanır. Mantık ilkelerine dayalı akıl yürütmelerdir, Soyut ve kavramsal olduğu için evrenseldir, birleştirici ve bütünleyicidir, Özneldir, bir bitmişlik yoktur.