Tanım: Mide veya intestinal içeriğin özefagusa reflüsü sonucunda ortaya çıkan semptomlarla giden klinik tablo ’gastroözefagiyal reflü hastalığı’ (GÖRH), reflü sonucu özefagus mukozasında oluşan hasar ise ’reflü özefajit’ olarak tanımlanır. En sık görülen özefagus (yemek borusu) hastalığıdır.

Patogenez: Esas olay reflü olan materyaldeki asit ve pepsinin özefagus mukozası ile temas ederek hasar ve semptom oluşturmasıdır. Genel olarak en önemli mekanizma alt özefagus sfingterinin yutkunma olmadan geçici relaksasyonudur. Patogenezde rol oynayan faktörler;

• Alt özefagus sfinkter (AÖS) basıncında azalma,
• Hiatal herni,
• Özefagus klirensinin azalması veya gecikmesi,
• Mide boşalma zamanının uzaması,
• Mide asidinin artması,
• Özefagus mukoza direncinde azalma,
• Mukoza zedeleyici materyalin reflüsü sayılabilir.
• İntra abdominal basıncın artışı,
• Özefagus ameliyatları.
Klinik:
• En önemli ve değişmez semptom retrosternal yanmadır (pirozis).
• Özellikle uykuda aspirasyona bağlı olarak kronik larinjit, kronik öksürük ve pnomoni gelişebilir.
• Bazı hastalar anjina benzeri göğüs ağrısından yakınabilir.
• Disfaji nadirdir ve reflü özefajite bağlı striktür veya özefagus dismotilitesinden kaynaklanır.
• Ülser ve erazyon sonucu anemi görülebilir.
Tanı:
• Semptomların tipik olduğu bir hastada GÖRH tanısı iyi alınmış bir öykü ile konulabilir.
• Atipik semptomları olan veya ampirik tedaviye cevap vermeyen hastalara ileri tanı metodları,
• Baryumlu özefagografi (ilk yapılacak tetkik) ve üst endoskopi reflüyü göstermede yardımcıdır.
• Gastroözefagiyal sintigrafi ve Bernstein testi tanıda yardımcıdır.
• PPI testi: GÖR düşünülen hastada semptomların çift doz PPI (proton pompa inhibitörü) tedavisine cevap verip, ilaç kesilince tekrarlaması
• GÖR’ün gösterilmesi için kesin tanıda uzun süreli özefagiyal pH ölçümü kullanılır.
• Reflüye bağlı özefajitin kesin tanısı endoskopi+biyopsi ile konulur.
Tedavi: GÖRH tedavisi patogenezde rol oynayan faktörlere yönelik olarak planlanır.
GÖRH de temel tedavi prensipleri
• AÖS basıncının artırılması
• Özefagus klirensinin hızlandırılması
• Mide içeriğinin ve asiditenin azaltılması
• Özefagus mukozasının korunması
• Mide boşalmasının hızlandırılması

GÖRH tedavisinde genel önlemler

• Yatak başının yükseltilmesi (~ 20cm)
• Öne doğru eğilme hareketlerinden kaçınılması
• Sıgara ve alkol alımının bırakılması
• Fazla kiloların kaybı, kilo alınmaması
• Yemekten 3 saat sonraya kadar yatılmaması
• Dar ve sıkı giysilerden kaçınılması
• Yemeklerdeki yağ miktarının azaltılması
• Düzenli 3 öğün yenmesi ve bir öğünde aşırı yemeden kaçınılması
• Semptomları artıran yiyeceklerden kaçınılması (baharatlar, çay, kahve, asitli içeçekler, domates, çukulata)
• Alt özefagus sfingterini gevşeten ve reflüyü artırabilen ilaçlardan kaçınılması (Antikolinerjikler, teofilin, benzodiazepinler, kalsiyum kanal blokerlerleri, nitratlar, beta mimetikler, narkotikler, progesteron içeren ilaçlar)