Konu: Osmanlı Devletini Kim Kurdu

Osmanlı Devletini Kim Kurdu

Osmanlı devletinin kurucu su 1258 ile 1324 yılları arasında yaşamış olan Osman Gazi'dir. Daha sonraları ilk padişah sayılmışsa da, Osman Gazi, ya da sadece Osman Bey diye bilinir.

Osman Bey Oğuzlar'ın Bozok kolunun K ayı boyundan Ertuğrul Gazi (ya da Ertuğrul Bey) in oğluydu. İran'ın Merv eyaletinden Mahanda Süleyman Şah'ın egemenliği altında yaşayan Kayı boyu, Moğollar'ın saldırısı üzerine batıya göç etmişlerdi. Anadolulu'ya gelişleri 13. yüz yılın ilk yarısına rastlar. Önce erzurum ve Erzincan yörelerinde kondular. Yaptıkları savaşlarla birçok otlaklar kazandılar. Fakat buradaki otlaklar sürüleri için yeterli değildi. Güneye indikleri esnada,Fırat nehrini geçerken,başlarında bulunan Süleyman Şah boğularak öldü. Aşirette dağılmalar oldu. Aşiretin bir bölümü, başında Süleyman Şah'ın oğullarından Gündoğdu ve Sungurtekin olduğu halde eski yurtlarına döndü. Geri kalan bölümü ise Ertuğrul ve Dündar beylerin yönetiminde bir süre Doğu Anadolu'da, Sürmeliçukur'da kalıp, daha sonra batıya yöneldi.Yollarının üzerinde savaşan iki ordu görmüş ve yenilen tarafa yardım ederek onların zafere ulaşmalarını sağlamışlardı. Yenilmek üzereyken zafer kazanan Anadolu Selçukları'nın hükümdarı Alaeddin Keykubad da minnet borcunu ödemek için onlara Ankara'nın batısındaki Söğüt'le Domaniç'in , Ermeni Derbendi'nin en verimli kesimlerini yaylak ve kışlak olarak (yazın ve kışın konaklayacakları yer) verdi.

Kayılar'ın geri kalan bölümünün başındaki Ertuğrul Gazi şimdi bir "uç beyi" olmuştu. 1281 yılında Ertuğrul Gazi hayata gözlerini kapadığı zaman, oğlu Osman Bey 23 yaşında onun yerine oturdu. Söğüt'te tahta çıktı.Bu devirde beylik 3000 km ölçüsünde bir yüzeyi kaplıyordu.

Osman Bey 1288 Domaniç savaşında birleşik Bizans tekfurlarını yenilgiye uğrattı. 1291 de Karacahisar'ı l299'da Bilecik, Yarhisar,İnegöl ve Pazarcık'ı beyliğin sınırları içine kattı. 14. yüzyıl başında,beyliğin sınırları 5000 km lik bir toprağı çevreliyordu. sakarya ırmağının bütün güney kesimlerini de ele geçiren Osman Bey, Marmara'ya yaklaşık olarak 50 km. mesafeye kadar sokulmuştu. 1288 yılındaki Domaniç Meydan Savaşı esnasında, Osman Bey'in kardeşleri Gündüzalp'le Savcı beyler şehit düşmüşlerdi. Osman Bey, aynı yıl içinde Yarhisar tekfurunun 13 yaşındaki kızıyla oğlunu evlendirdi. Ona "Nilüfer Hatun" adını verdi.

Artık yeteri kadar güçlendiğine kanaat getiren Osman Gazi, 1299 yılında egemenliğini duyurdu. Görünüşte gene Anadolu Selçukluları'na bağlı kalan Osman Bey, 1308 yılında son Selçuk hükümdarı 2. Mesut'un ölümü üzerine tam anlamıyla egemenliğini kazandı.

1308'de Akhisar'ı,Geyve'yi, 1313'te İnegöl Akhisarı'nı ele geçirdi. Bu arada Yenişehir ve Koyunhisar'da, Osman Bey'in adını alan Osmanlı devletinin sınırları içine katılmıştı. Osmanlı devletinin kuruluşundaki durumu daha ziyade bir "beylik" görünümündeydi. Dolayısıyla "Osmanlı Beyliği" diye anılması daha Doğru düşecektir.

Osman Gazi son yıllarında tüm askeri işleri oğlu Orhan Bey'e bıraktı. 1324 yılının Şubat ayında Orhan Bey tahta çıktığı zaman,beyliğin sınırları yaklaşık olarak 8000 km idi. Bursa'nın düşmesi de gün meselesiydi. Osmanlı İmparatorluğunun çekirdeği, temeli olan Osmanlı Beyliği de bir devlet niteliğini kazanmış bulunuyordu.

osmanli imparatorlugu ne zaman kuruldu



Osmanlı Devletinin Kuruluşu (1299)


Kayı boyuna ait Ertuğrul Gazi yönetimindeki aşiret Anadolu Selçukluları zamanında Ankara dolaylarına yerleştirilmişlerdi. Sonraki süreçte Osman Bey idaresindeki kayı Türkleri Eskişehir ve Söğüt çevresine yerleştiler.
Osman Gazi Karacahisar İnegöl Yenişehir ve Bilecik yörelerini fethedince çevredeki Bizans tekfurları ordu kurdular Bu ordu, Osman Gazi idaresindeki birlikler tarafından Koyunhisar (Bafeon) Savaşında yenilgiye uğratıldı (1302). Böylece Osmanlılar ilk zaferlerini kazandılar.

Orhan Gazi Dönemi (1324–1362)

1.Bursa fethedildi ve başkent yapıldı.
2.İznik'in fethine girişildi. Bunu önlemek isteyen Bizans kralının kurduğu ordu Maltepe (Pelekonon) Savaşında yenilgiye uğratıldı (1329). Böylece Osmanlılar, Bizans devletiyle doğrudan yaptıkları bu savaşı kazandılar. Savaştan sonra İznik başkent yapıldı.
3.Bizansta taht kavgasına giren Kantakuze'ne yardım edildi. Bu yardım karşılığında Geliboludaki Çimpe Kalesi kazanıldı. Gelibolunun fethine girişildi. Kazanılan Tekirdağ dolaylarına Anadolu'dan getirilen Türkler yerleştirildi.

4.Karesi Beyilğine son verildi. Rumeliye geçiş yolu Çimpe kalesiyle birlikte açılmış oldu.
5.Divan teşkilâtı kuruldu. Yaya ve Müsellem (atlı) askerlerden ilk düzenli ordu kuruldu. Böylece beylikten devlete geçiş sağlandı.

I. Murat Dönemi (1362–1389)



1.Karamanlıların kışkırtması nedeniyle Ankara'yı idrelerine alan Ahiler'den Ankara geri alındı.
2.Rumeli'de yapılan Sazlıdere Savaşı kazanıldı. Bundan sonra Edirne fethedildi (1363)
3.Papalık Edirne'nin fethine tepki olarak propoganda yaptı Bunun sonucu Balkanlı uluslar Haçlı Ordusu kurdular. Haçlılar Sırpsındığı Savaşında yenilgiye uğratıldı (1364).

4.Sırpların kurduğu haçlı ordusu Çirmen Savaşında yenilgiye uğratıldı. (1371)
5.Hamitoğulları Beyliğinden Toprak satın alındı.
6.Karamanlılar, Osmanlıların Anadoluya yönelmesine karşı çıktılar Osmanlıların yaptıkları savaşla karamanlılara üstünlüklerini kabul ettirdiler.
7.Balkanlarda bir Osmanlı akıncı birliği Ploşnik Savaşında yenilgiye uğratıldı. Bundan yararlanan Sırplar Osmanlıları Balkanlardan atmak için birleşik Haçlı ordusu kurdular. I. Murat, bu haçlı ordusunu I. Kosova Savaşında yenilgiye uğrattı (1389) Ancak Savaş sonunda I. Murat bir Sırplının saldırısıyla öldü.

Yıldırım Beyazıt Dönemi (1389–1402)

1.I. Murat'ın kararı üzerine hükümdar oldu. Taht kavgasına gireceğinden şüphelendiği kardeşi Yakup'u öldürttü.
2.Karamanlılar dahil Batı Anadolu'daki beyliklere son verdi. Böylece büyük ölçüde siyasi birliği sağladı.
3.İstanbul'u ilk kez kuşattı. Bunun üzerine Batı Avrupa uluslarının katılımıyla büyük bir Haçlı ordusu kuruldu. Yıldırım Beyazıt bu orduyu Niğbolu Savaşında yendi (1396).
4.Yıldırım Beyazıt Bizans'ı ikinci kez kuşattı. Karadenizden Bizans'a gelecek yardımları önlemek için Anadolu Hisarını (Güzelce Hisarı) yaptırdı. Kuşatma sürerken Doğu Anadolu'da Timur tehlikesi belirdi. Bunun üzerine Bizans'la anlaşma yapılarak kuşatma kaldırıldı. Bu anlaşmaya göre:
a)Bizans yıllık vergi verecek.
b)İstanbulda bir müslüman Mahallesi kurulacak
c)Haliç'e bir Osmanlı birliği yerleştirilecek.

Ankara Savaşı (1402)
Nedenleri

1.Timur'a topraklarını kaptıran Karakoyunlu ve Celayir hükümdarlarının Osmanlı Devleti'ne sığınmaları Timur'un bunları kendisine teslim edilmesini istemesi.
2.Yıldırım Beyazıt'ın, beyliklerine son verdiği Anadolu beylerinin Timur'dan yardım istemeleri.
3.Timur'un, kendi üstünlüğünün tanınmasını istemesi.
Ankara Savaşını Timur kazandı.

Sonuçlar
1.Anadolu'da siyasi birlik bozuldu. Bu durum savaşın en önemli sonucudur. Çünkü beylikler yeniden kurulmuştur.

2.Yıldırım Beyazıt öldü ve oğulları arasında taht kavgaları başladı.

3.Yıldırımın oğulları arasındaki taht kavgası döneminde (fetret devrinde) devlet dağılma tehlikesi geçirdi. 11 yıl süren bu kavgayı Çelebi Mehmet kazanmıştır.

Çelebi Mehmet Dönemi (1413–1421)
1.Bozulan devlet kurumlarını yeniden sağlamlaştırdı. Anadolu'da otoriteyi yeniden sağladı. Böylece devleti dağılmaktan kurtardı. Bu çalışmalarından dolayı Çelebi Mehmet devletin ikinci kurucusu sayılmıştır.

2.Ege denizinde Venediklilere ait adalardan Anadolu kıyılarına saldırılar oldu. Bundan dolayı Venediklilerle ilk büyük deniz savaşı yapıldı. Osmanlının deniz gücü zayıftı. Osmanlılar yenildi. Bizans'ın araya girmesiyle anlaşma yapıldı.

3.Fetret dönemindeki siyasi ve sosyal sorunları gerekçe gösteren Şeyh Bedrettin isyan çıkardı. Rumelide çıkan bu isyan bastırıldı. (1420)

4.Timur'un Semerkant'a götürdüğü Mustafa Çelebi geri dönerek taht kavgasına girdi. Mücadeleyi kaybedince Bizans'a sığındı. Bu kişinin gerçek Şehzade Mustafa Çelebi olmadığı iddia edildi. Bundan dolayı bu olaya "Düzmece Mustafa Olayı" denilmiştir.

II. Murat Dönemi (1421–1451)

1.Bizans Devleti Mustafa Çelebi'nin başlattığı taht kavgasını yeniden destekledi. II. Murat bu mücadeleyi kazandı. Mustafa Çelebi öldürüldü.

2.Karaman ve Germiyan Beyleri Osmanlının otoritesini sarsmak için II. Muratın kardeşi Şehzade Mustafa'yı taht kavgasına sürüklediler. II. Murat bu mücadeleyi kazandı.

3.Osmanlı orduları Balkanlarda Macarlarla yaptıkları savaşları kaybettiler. Bunun üzerine II. Murat barış istedi. Macarlarla Edirne Segedin Anlaşması imzalandı (1444). Anlaşmaya göre

a)10 yıl savaş olmayacak.
b)Tuna sınır sayılacak.
4.II. Murat iktidarı küçük yaştaki II. Mehmete bıraktı. Ancak devlet adamları arasında sorunlar çıktı. Macarlar anlaşmayı bozdular. II. Murat yeniden padişahlığa geldi. Macarlar Varna Savaşında yenilgiye uğratıldı (1444).
5.II. Murat iktidarı tekrar bıraktı. Yine aynı sorunlar çıktı. II. Murat tekrar padişahlığa geldi. Macarların yönetimindeki haçlı ordusunu II. Kosova Savaşında yenilgiye uğrattı (1448). Balkanlı uluslar bir daha saldırı düzenlemediler. Böylece Osmanlıların Balkanlara yerleşmesi kesinleşmiştir