XVIII. Yüzyıl Osmanlı Yenilikleri

Bilindiği üzere Osmanlı Devleti'nin Gerileme Devri XVIII. yüzyılı kapsamaktadır. 1699'da Karlof-ça Antlaşması'nın imzalanmasıyla birlikte başlayan Gerileme Devri, 1792'de Yaş Antlaşması'nın imzalanmasına kadar devam etmiştir. Karlofça Antlaşması ile Osmanlı'nın büyük oranda ilk kez toprak kaybetmesi Osmanlı devlet adamlarının ve aydınlarının Batıya bakış açısını da tamamen değiştirmiştir. Bu tarihe kadar devlet toprak kaybı yaşamadığından kendine olan güvenini sürdürmüş ve kendini Batıdan üstün görmüştür. Bu yüzden de yaptığı yeniliklerde Batıyı örnek almamıştır. İlk kez Karlofça ile toprak kaybı başladığından Osmanlı Devleti artık Batının gücünü anlamış, çağın gerisinde kaldığının farkına varmış ve yaptığı yeniliklerde Batı kökenli örnekler kullanmaya XVIII. yüzyılın hemen başlarında başlamıştır.

Osmanlı Devleti'nin kapılarını batıya açıtığı ilk yıllar Lale Devri (1718-1730)'dir. Bu devirde Osmanlı ülkesinde ilk Türk matbaasının kurulması yeniliklerde Batı kökenli örnekler kullanılmasının ilk adımı olmuştur. Ayrıca Fransız subayı Comte de Bonneval'in Hendesehane adıyla ilk askeri teknik okulu açması, Macar asilzadesi Baron de Tott'un Mühendishane-i Bahr-i Hümayun'un kuruluş çalışmalarını başlatması gibi yenilik hareketleri de Batı kökenli yeniliklerdir. Ancak XVIII. yüzyılın en güçlü yenilikçisi III. Selim olmuştur. Onun Batı tarzında örgütlenen modern bir ordu olan Nizam-ı Cedid'i kurması bu konuda yapılan köklü bir reformdur.