Kanun-u Esasi'nin Özellikleri

Tüm Türk tarihinin ilk anayasası olan Kanun-u Esasi'ye göre;
• Saltanat ve hilafet, Osmanlı hanedanının en yaşlı üyesine aittir.
• Sultan, İslam dininin koruyucusu ve bütün Osmanlı tebaasının hükümdarıdır.
• Sultan, kutsaldır ve hiçbir şeyden sorumlu değildir.
• Bakanların ataması ve görevden alınması, yabancı devletlerle barış antlaşması imzalanması, savaş ve barış ilanı hakları padişaha aittir.
• Meclisin kapalı olduğu zamanlarda, anayasaya aykırı olmamak ve sonradan Meclis tarafından onaylanmak üzere padişah kanun çıkabilir.
• Padişah sıkıyönetim ilan edebilir.
• Meclis üyeleri önce padişaha sonra vatana karşı sorumludur.
• Ayan Meclisi ve Mebusan Meclisi isimli iki ayrı kanadı olan bir parlamento kurulacaktır.
• Ayan Meclisi üyeleri Mebusan Meclisi üyelerinin üçte birini geçmemek üzere, kırk yaşından büyük kimseler arasından, ömür boyu görevde kalmak üzere padişah tarafından seçilecektir.
• Mebusan Meclisi üyeleri Osmanlı halkı arasından her 50 bin erkek nüfusa 1 mebus düşmek şartıyla, gizli oylamayla ve dört yıl için seçilecektir.
• Ayan ve Mebusan Meclisi üyeleri ancak kendi görevleri çerçevesinde bulunan kanunların hazırlanmasını ve değiştirilmesini isteyebilirler.
• Mebusan Meclisi'nce kabul edilen kanun tasarıları Ayan Meclisi'ne sunulacaktır. Reddedilen teklif 1 yıl boyunca meclis gündemine getirilemeyecektir. Kabul edilen teklif padişahın onayına sunulacaktır. Padişah veto etme yetkisini kullanabilecektir.
• Ayan Meclisi, gerektiğinde Yüce Divan kurarak devleti yıkmaya çalışanları ve padişaha karşı gelenleri yargılayabilecektlr.
• Kanun-u Esasi; Osmanlı toprakları üzerinde yaşayan herkesi din ve mezhep farkı gözetmeksizin kanun karşısında eşit sayacaktır. Kişilerin mülkiyet ve mesken haklarını koruyacaktır. Vergilerin herkesin gelirine göre alınmasını sağlayacaktır. Müsadere, angarya ve işkenceyi yasaklayacaktır.
Bu maddeler dikkate alındığında Osmanlı Meşrutiyeti için olumlu ve olumsuz özellikler ortaya çıkmaktadır.

Olumlu Yönü
Türk tarihinde ilk kez anayasal düzene geçilmesi, bir yasama meclisinin kurulması, padişahın yetkilerinin belirtilmesi, Avrupa'nın ilk çok uluslu meclisinin açılması gibi özellikleri bakımından olumludur.