Islahat Fermanı (1856)

Tanzimat Fermanı ile birlikte birtakım yeni kanunlar çıkarılmış, yeni kanunların çıkarılması için de hazırlıklar yapılmıştır. Buna rağmen Avrupa devletleri, Osmanlı topraklarında yaşayan gayrimüslimlerin haklarının yeterli derecede iyileştiril-memiş olduğunu iddia etmişlerdir. Özellikle İngiltere bu konuda Osmanlıları baskı altına almaya çalışmıştır.
Kırım Harbi devam ederken İngiltere, Fransa ve Avusturya elçileriyle Osmanlı devlet adamları arasında görüşmeler yapılmış Tanzimat Fermanı esasları üzerinde gayrimüslimlerin yararına değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler yeni bir ferman olarak 18 Şubat 1856'da yayınlanmıştır.

Buna göre;
• Müslümanlarla gayrimüslimler kanun önünde eşit olacaktır.
• Müslümanlar ile gayrimüslimler arasındaki davaları çözmek için yeni mahkemeler kurulacaktır.
• Yabancılar Osmanlı ülkesinde taşınmaz mal satın alabilecektir.
• Dininden dönen Müslümanlara ölüm cezası verilmeyecektir.
• Hıristiyanlara eğitim serbestliği tanınacaktır.
• Gayrimüslimler de askerlik ve memuriyet hizmetlerine alınacaktır.
• Osmanlı ülkesinde her din ve mezhebin töreni serbestçe yapılabilecektir.
Islahat Fermanı görüldüğü gibi Tanzimat'ın devamı ve tamamlayıcısıdır. Farkı ise Batı etkisiyle hazırlanmış olmasıdır. Ayrıca hedef kitlenin gayrimüslimler olması gizlenmemiştir.