Arpacık sık karşılaşılan bir sorundur. Etkilediği gözkapağı bezlerine göre ikiye ayrılır. Gözkapağının dışında kirpiklere bağlı yağ bezleri vardır. Bunlar, gözün yüzeyini koruyan yağı (sebum) salgılarlar. Bazen salgı bezi kanalı tıkanır ve içerde kalan bakteriler "dış" arpacığa neden olurlar.
Gözkapağının içinde ise, "meibom bezleri" denen bir dizi bez daha vardır. Bunlar da yağ bezleridir, ancak kirpiklerle bağlantılı değillerdir, gözkapağının arka yüzüne açılırlar. Burada oluşan bir tıkanıklık ve enfeksiyon da "iç" arpacığa neden olur.
Diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi, genel olarak beden sağlığının bozuk olması ve direnç düşüklüğü de arpacığın sık görülmesine neden olur.
Arpacık ortaya çıkmadan birkaç gün önce gözde kaşınma ve batma hissi başlar. Arpacık bir iki günde ortaya çıkar. Küçük, ağrılı bir nokta biçiminde başlar; sonra şişerek belirgin kırmızı bir püstül (içi irin dolu kabarcık) halini alır. Dış arpacık kolayca tanınır. Ama iç arpacığın görülmesi için gözkapağını dışa doğru çevirmek gerekir. Şişen meibom bezi gözkapağını gerdiğinden iç arpacık, dış arpacıktan daha ağrılıdır.
Arpacıkla birlikte gözkapağındaki ağrı ve batma hissi artar. Işık ağrıyı artırır (fotofobi) ve göz sürekli sulanır. Fotofobi, göz sulanması ve sürekli burnunu çekme, çocukta, kızamık gibi daha ciddi bir hastalığı akla getirebilir.
Oluşan iltihabın boşalmasını sağlamak önemlidir. Sıcak kompres, kan akımını artırıp gözkapağını yumuşatarak ağrıyı azaltır ve enfeksiyonun iyileşmesini kolaylaştırır. Basit bir sıcak kompres, tahta bir kaşığın çevresine pamuklu bir kumaş ya da pamuk sarıp sıcak suyun altına tutularak yapılabilir. Su dayanılabilir sıcaklıkta olmalı ve kaşık her seferinde kapalı göz üstünde en az 10 dakika tutulmalıdır. Dış arpacığın yerleştiği kıl kökü kolayca fark edilir. Kirpik bir cımbızla alınırsa, arpacık kendiliğinden boşalır, ağrı ve şişlik azalır.
Gözü ovuşturmak, enfeksiyonu bulaştıracağı için zararlıdır.”
Halk tıbbında arpacık tedavisi
Arpacık için halk tıbbında yüzyıllardır kullanılan etkili bir ilaç var:Sarımsak.
Arpacık çıkacağını hissettiğiniz zaman, veya arpacık çıktıktan sonra uygulayabilirsiniz. 1 diş sarımsağı bıçağın tersiyle hafif ezerek kabuğunu soyun. Daha sonra, hiç bıçak değdirmeden elinizle ikiye ayırın. Sarımsağı bu böldüğünüz yerinden arpacığın üzerinde bekletin. Şimdiden söyleyelim, gözünüz çok yanacak, canınız acıyacak. Yarım saat kadar gözünüzde beklettikten sonra ılık suyla gözünüzü yıkayın.
Arpacığın üzerine sık sık ılık suya veya çaya batırılmış pamuklu bez kapatmak da iltihabın kolay erimesini sağlıyor.
Çoğu hastalık gibi, arpacık da vücut direncimiz zayıfladığında, aşırı gergin, yorgun, zayıf düştüğümüzde ortaya çıkar. Vücudu güçlendirmek beslenmenin düzeltilmesi şarttır. Normalde yediğinizden daha fazla sarımsak yemeniz arpacığın tedavisine yardım eder. Güçlenmek için ısırgan çayı da içilebilir.
Bitkisel tedavi kitaplarından diğer yöntemler:
Dr. James Duke’nin dilimize “Yeşil Eczane” ismiyle çevrilen kitabında arpacık tedavisi için tavsiye edilenlerden bazıları şöyle:
• Patatesin iç kısmını rendeleyip bir bezin içine koyun. Bu bezi arpacığın üzerine kapatın.
• Mayıs papatyası çayı (1 fincan kaynar suyun içinde 1 çay kaşığı kuru Mayıs papatyası 2-3 dakika bekletilir) ılıkken içine pamuk veya pamuklu bez batırılıp göze yatırılır.
• Bol miktarda sarımsak, çiğ sebze ve meyve yenir.
Niyazi Eröztürk’ün “Ev İlaçları” isimli kitabında arpacık tedavisi için önerilenler:
• 2 çorba kaşığı dövülmüş keten tohumu 2 su bardağı kaynar suda 5-6 dakika bekletilir. Temiz bir bez parçası bu suya daldırılıp kapalı gözün üstüne yatırılır. Uygulama süresi 15-20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.
• Haşlanmış 1 patates çatalla ezilir. 1 yumurta sarısı ve sıcak süt eklenerek lapa yapılır. Temiz bir bezin üstüne sürülür. Patatesli kısım göze değecek şekilde kapalı göz kapağına yatırılır. Uygulama süresi 15-20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.
• 1 tatlı kaşığı rezene veya atkuyruğu bitkisi 1 su bardağı kaynar suda ılıklaşana kadar bekletilir. Temiz bir bez parçası bu suya daldırılıp kapalı gözün üstüne yatırılır. Uygulama süresi 20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.