Çocuklar yaz tatilini deniz kenarında geçirmeye bayılıyorlar. Karşılarında deniz, ayaklarının altında da incecik kum varken, güneşin ne kadar yaktığını unutacak kadar keyif alıyorlar tatilden. Ama bu eğlencenin sonu acı bitebiliyor. Korunmasız bir şekilde ve uzun saatler güneş altında kalmak, güneş yanıklarına yol açabiliyor. Peki, güneş yanığı durumunda anne baba ne yapmalı? İlk uygulanacak tedavi ne olmalı? Çocuk ne zaman doktora götürülmeli? Güneş yanığı ne kadar sürede iyileşir? Ebeveynler, çocuklarını güneşe çıkarırken nelere dikkat etmeli?
Güneş yanıklarının riskleri nelerdir?
Güneş ışınlarının yeterli şekilde alınması, vücutta D vitamini salgılanması açısından esas faktör olması sebebiyle oldukça önemlidir. Fazla ve şiddetli güneş ışığına maruz kalınması ise ciltte birinci dereceye kadar varabilen yanıklara neden olabilir.
Bunun yanı sıra UVA ile UVB ışınları uzun ve kronik maruziyetlerde malign melanom dediğimiz cilt kanseri riskini özellikle beyaz tenli kişilerde belirgin şekilde artırır. Ayrıca güneş ışığına maruziyete bağlı olarak deride “büller” dediğimiz şişlikler, kızarıklıklar, su dolu cilt kabarcıkları oluşabilir. Bu cilt lezyonları da enfeksiyon kapmaya yatkın birer durum oluşturur.
Güneş yanığı olduğu tespit edildiğinde ilk müdahale nasıl yapılmalıdır?
Güneş yanığı ilk tespit edildiğinde öncelikle yanık bölgeye, temizliğinden emin olduğunuz bir soğuk kompres uygulayabilirsiniz. Daha sonra hekiminizin önereceği, yanığın acısını azaltacak anestezik kremler ve enfeksiyon kapmasını önleyici kremler karıştırılarak sürülebilir.
Halk arasında yaygın olarak bilinen yoğurt veya diş macunu sürmek gibi işlemler, enfeksiyon oluşturma riski taşıdığı için doğru değildir. Güneş yanığında ayrıca en çok dikkat edilmesi gereken şeylerden biri de vücutta meydana gelen su kaybını engellemek için yeterli miktarda sıvı alınmasıdır.
Çocuğu ne zaman doktora götürmek gerekir?
Çocuklarımızı öncelikle yaz aylarında ve güneşin en tepede olduğu saatlerde mümkün olduğunca direkt güneşe maruz bırakmamalıyız. Sabah saatleri, açık havada yapılacak aktiviteler için en uygun saatlerdir. Çocuklar, -özellikle 1 yaşın altındakiler- kesinlikle öğle saatlerinde doğrudan ve uzun süre güneşe maruz kalmamalıdır.
Çocuklardaki en büyük risk faktörü yanıklardan ziyade, ısıya bağlı olarak gelişen dehidratasyon dediğimiz su ve mineral eksikliğidir. Bu, ölümcül boyutlara dahi varabileceğinden, güneşte kalan çocuğa mutlaka yeterli miktarda sıvı verilmelidir. Ciltte oluşabilecek yanık lezyonları için ise soğuk uygulamak ve çocuğu serin bir ortamda tutmak yeterlidir. Hekime danışılmadan herhangi bir krem ve ya pomad gibi ürünler çocuklarda kullanılmamalıdır.
Güneş yanığı nasıl tedavi edilir?
Güneş yanıkları üçüncü derecede yanıklar olmadığından, genelde iz bırakmadan kendiliğinden iyileşir. Bizim yapmamız gereken, çocuğun çektiği acıyı azaltıp lezyonların enfeksiyon kapmasını önlemektir.
Bu nedenle de anestezik madde ve antibiyotik içeren kremler kullanılır.
Yanık ne kadar sürede iyileşir?
Yanık, herhangi bir enfeksiyon kapmadığında ve tekrar güneşe maruz kalmadığında bir hafta içinde iyileşecektir.
Yanma etkisi çocuğun cilt rengine göre değişir mi?
Bilimsel olarak kanıtlanmıştır ki, beyaz ten rengine sahip kişiler derilerindeki melanin pigmentinin azlığından dolayı güneş yanıklarına daha yatkındırlar.
Çocuklarını güneşe çıkarırken anne babalar nelere dikkat etmeli?
0-1 yaş arası bebekler kesinlikle yaz aylarında ve öğle saatlerinde güneşe direkt maruz bırakılmamalıdır. Sabah erken saatlerde kısa süreli olmak üzere güneşi direkt alabilirler.
1-6 yaş arası çocuklar ise direkt olarak uzun süre kesinlikle güneşin altında kalmamalı, mutlaka yüksek faktörlü güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır. Yeterli miktarda sıvı verilmelidir.
6 yaşından büyük çocuklar ise mutlaka sokakta oynarken kenarlı şapka takmalı; deniz kenarı gibi yerlerde ise mutlaka güneşten koruyucu kremler kullanıp, bir saatten fazla direkt güneşe kesinlikle maruz kalmamalıdır.
Unutulmamalıdır ki, çocuklardaki en büyük risk; susuz kalma ve güneş çarpmasıdır.