Botanik Terimleri Sözlüğü

-A-

Açık Tohumlu Bitki:
Tohum taslağı açıkta olan gerçek çiçek ve tohum taslağı bulundurmayan çiçeğe karşılık gelen kozalakların bulunduğu iğne yapraklı ağaç ve çalılardan oluşan bitkilerdir.

Açık Demet: Odun ve soymuk boruların arasında kambiyum bulunan demetlere açık demet denir.

Asimilasyon Kökleri:
Sıcak memleketlerde yaygın olan epifit bitkilerin gövdelerinden meydana gelen şerit seklindeki yassılaşmış köklerdir.

Asimilatif Gövde: Kurak yerlerde yetişen bazı bitkilerin yaprakları pulsu ve zarsı sekiler olarak asimilasyon görevi de görürler. Böyle gövdelereasimilatif gövde denir.



-B-

Bulbus (Soğan) :
Toprak altında gelişen çok kısalmış ve tabla adı verilen gövdenin etrafında dizilmiş pul denen etli yapraklarla örtülmüş tepe tomurcuğu taşıyan gövde tipidir.

Başçık: Erkek organın içinde polenlerini bulundurduğu kısımdır.

Bölünme:
Bir hücreli canlıların ikiye ayrılıp kendine benzer yeni canlılar oluşturmasına denir.

Bölünmez Doku: Bölünür dokunun farklılaşmasıyla oluşan kofulları çok sayıda çekirdekleri küçük hücrelerden oluşan hücreleri arasında boşluklar bulunan ve bazı hücreleri ölü olan dokulardır.

Bitki:
Tek veya çok hücreli genellikle klorofil içeren ve fotosentez yapan canlılara denir.

Bölünür Doku:
Sürekli mitoz bölünmeyle çoğalan kök gövde yaprak ve yan sürgün uçlarında bulunan küçük hücreli bol stoplazmalı büyük çekirdekli; küçük kofullu ince hücre çeperli hızlı metabolizmalı hücrelerden oluşan dokulardır.

Birincil Bölünür Doku: Kök ve gövde uçlarında bulunan bitkinin boyca uzamasını sağlayan bitki canlı kaldıkça embriyonik fazdaki bölünme özelliğini koruyan meristem dokudur.



CÇ-
Calyx:
Mercanlarda kalsiyum karbonat yapıda olan kase şeklindeki dış iskelet.

Cephalothorax: Baş ve gövdenin kaynaşmış hali.

Cercus (Serkus): Bazı canlı gruplarında vücudun sonunda görülen ve çeşitli şekillerde olabilen kuyruk benzeri uzantı.

Çanak Yaprak:
Çiçeğin en dışında bulunan genellikle yeşil renkli olan ve iç kısımdaki organ ve yapıları korumakla görevli kısımdır.

Çenek: Çim yaprakları kotiledon: Tohumlu bitkilerin tohumlarının çimlenmesiyle embriyolarından oluşan ilk yaprak ya da yaprakları.

Çimlenme: Tohumun uygun bir ortamda genç bitkiyi meydana getirmek üzere geçirdiği ilk değişmelere denir.

Çekme Kökleri: Bazı bitkilerin kökleri gelişimin bir evresinde kısalarak bitkinin toprak altı gövdesinin daha derinlere inmesini sağlarlar. Bu köklereçekme kökleri denir.


Çiçek Yaprak: Çiçek örtü yaprakları erkek organ veya dişi organ gibi yapılardır.

Çok yıllık bitki: Yaşamlarını iki yıldan fazla sürdüren bitkiler.

Çomak hücreleri Retinada bulunan ve beyaz ışığa karşı duyarlı olan çubuk
şeklindeki hücreler.



-D-

Damarlı Bitkiler:
İletim demeti bulunduran tohum veya spor oluşturabilen bitkilerdir.

Damarsız Bitkiler:
İletim demetleri olmayan sporla çoğalabilen bitkilerdir.

Damarlı Sporlu Bitki:
İletim demeti olan üreme için spor bulunduran genellikle gerçek kök gövde ve yaprağı bulunmayan bitkilerdir.

Damarlı Tohumlu Bitki:
İletim demeti olan tohum taslağı bulunduran bitkilerdir.

Dikotil (Çift Çenekli) :
Embriyolarında çift çenek yaprağı bulunan yaprakları genellikle ağsı damarlı çok yıllık odunsu bitkilerdir.

Diffüzyon:
Maddelerin çok yoğun bulunduğun ortamdan az yoğun bulunduğu ortama doğru geçişidir.

Depo Yapraklar:
Bazı soğanlı bitkilerdeki besin ve su depo eden etli yapraklardır.

Diken Yapraklar:
Bitkilerin bazılarının dış etkenlerden korunmak için diken şeklini almış yapraklarıdır.

Diken Gövde:
Kısa ve uzun sürgünlerin diken şeklini almasıyla oluşan gövde tipidir.

Diken Kökler:
Köklerin diken seklini alarak koruyucu bir görev yapan sekline denir.

Destek Kökleri:
Bazı bitkilerin yumuşak olan topraklara iyice bağlanmasını sağlayan
gövdeden meydana gelen ek köklerdir.

Dişicik Tepesi:
Yumurtalığın en üst kısmına denir.

Dişicik Borusu:
Polenlerin ovaryuma gitmesini sağlayan dişi organın ince uzun kısmıdır.

Dişi Organ:
Çiçeğin en iç kısmında çiçek tablasının ortasında bulunan dişicik tepesi dişicik
borusu ve yumurtalıktan oluşan çiçek kısmıdır.

Döllenme:
Dişi üreme hücresi ile erkek üreme hücresinin birleşmesine döllenme denir.

Destek Doku: Bitkilere sekil ve destek veren çeperleri fazla kalınlaşmış ve dayanıklı hücrelerden oluşan dokuya denir.

Depo Kökler: Birçok bitkide besin maddelerinin depo edildiği köktür.

Depo Parankiması: Kök gövde tohum ve meyve gibi organlarda bulunan su ve besin depolayan temel dokudur